Τέσσερις πηγές ανησυχίας εντοπίζουν οι ασφαλιστές θαλασσίων ασφαλίσεων στη ναυτιλία. Οι πυρκαγιές στα πλοία, ο πληθωρισμός, οι τεχνολογίες και τα νέα καύσιμα και ο σκοτεινός στόλος δεξαμενοπλοίων είναι «τα μέτωπα» που παρακολουθούν στενά οι ασφαλιστές σύμφωνα με το ετήσιο δελτίο της Διεθνούς Ενωσης Θαλάσσιων Ασφαλίσεων (IUMI).

Σύμφωνα με το τελευταίο report του IUMI, η παγκόσμια παραγωγή ασφαλίστρων στη θαλάσσια ασφάλιση έφτασε το 2022 στα 35,8 δισ. δολ. αντιπροσωπεύοντας αύξηση 8,3% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι λόγοι της ανόδου της παραγωγής οφείλονται στην ανάκαμψη του παγκόσμιου εμπορίου, τις αυξημένες αξίες των πλοίων και το φαινόμενο του πληθωρισμού.

Οι ασφαλίσεις ανά κλάδο

Ανά κλάδο δραστηριότητας οι ασφαλίσεις φορτίου κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο με 57,3% (παραγωγή ασφαλίστρων 20,5 δισ. δολ.), ακολουθούμενο από τις ασφαλίσεις hull and machinery (23,4%) με παραγωγή 8,4 δισ. δολ., τις ασφαλίσεις υπεράκτιων ενεργειακών πλοίων (11,5%) με 4,1 δισ. δολ. και την αστική ευθύνη (εξαιρουμένων των P&I) με 7,7% (περίπου 2,5 δισ. δολ.).

Οι περιοχές

Ανά περιοχή, δεν υπήρξε μεγάλη αλλαγή σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι ευρωπαϊκές αγορές συνέχισαν την ανοδική τους πορεία, αφού είχαν πέσει πολύ το 2019 και η αγορά Ασίας/Ειρηνικού έχει παρουσιάσει βραδύτερη ανάπτυξη πιθανώς ως αποτέλεσμα οικονομικών παραγόντων συν το γεγονός ότι τα ιαπωνικά και κινεζικά νομίσματα είναι πιο αδύναμα όταν συνδυάζονται με το δολάριο.

Οι απαιτήσεις

Αναφερόμενος ο IUMI στα θέματα που προβληματίζουν τους ασφαλιστές σημειώνει ότι η άνοδος των απαιτήσεων είναι ένας παράγων προβληματισμού, όπως και οι επιπτώσεις από τις φυσικές καταστροφές, ο πληθωρισμός που επηρεάζει το κόστος επισκευών, η χρήση της νέας τεχνολογίας και οι πυρκαγιές.

Οι πληθωριστικές πιέσεις, εξηγεί ο IUMI, μπορεί να επηρεάσουν την κερδοφορία των ναυτασφαλιστών. Μετά την πανδημία παρατηρήθηκε έλλειψη των υλικών, όπως ο χάλυβας, και σε συνδυασμό με την αύξηση της ζήτησής τους, μετά την επαναδραστηριοποίηση του παγκοσμίου στόλου, επιδείνωσαν το κόστος ναυπηγικών εργασιών σε συνδυασμό και τον γενικότερο πληθωρισμό. Από την άλλη πλευρά, τα ασφάλιστρα δεν αυξήθηκαν ανάλογα, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της συνολικής κερδοφορίας κατά τα επόμενα ένα ή δυο έτη, εκτιμά ο IUMI.

Ενα επιπλέον θέμα για προβληματισμό που τίθεται από τη διεθνή ένωση των ναυτασφαλιστών είναι τεχνολογίες μείωσης των εκπομπών που αρχίζουν να εφαρμόζονται στην πρόωση των πλοίων. Η εξέλιξη αυτή θα αυξήσει την αξία του παγκόσμιου στόλου και, κατά συνέπεια, το επίπεδο κινδύνου που πρέπει να καλυφθεί ασφαλιστικά.

Επίσης η άμεση εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών όπως τα μείγματα καυσίμων που χρησιμοποιούνται στους υφιστάμενους κινητήρες μπορεί να κρύβουν νέους κινδύνους και οι ασφαλιστές πρέπει να προσαρμοστούν γρήγορα και να τους αξιολογήσουν με στόχο την αποτροπή τους.

Οι πυρκαγιές

Οι πυρκαγιές σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων και αυτοκινήτων είναι ένας ακόμη «πονοκέφαλος» για τους ασφαλιστές καθώς γίνονται όλο και πιο συχνές και φαίνεται να υπάρχουν πολλοί λόγοι για την αύξηση. Το αυξανόμενο μέγεθος των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων ενισχύει και την πιθανότητα τα εμπορευματοκιβώτια να περιέχουν φορτίο που μπορεί να αναφλεγεί, ιδίως εάν αυτό συνδυάζεται με εσφαλμένη δήλωση του φορτίου ή την αυξημένη μεταφορά δυνητικά επικίνδυνων εμπορευμάτων.

Επιπλέον, πολλά από τα πλοία αυτά μεταφέρουν μπαταρίες ή συσσωρευτές ιόντων λιθίου (Li-ion battery) αλλά και ηλεκτρικά οχήματα. Μια σημαντική ανησυχία είναι η πιθανότητα «θερμικής διαφυγής», μια χημική αντίδραση που προκαλεί ταχεία θέρμανση, πυρκαγιά και μερικές φορές έκρηξη.

Οπως εξηγεί ο IUMI, αν και οι πυρκαγιές από ηλεκτρικά οχήματα δεν είναι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, πιο συχνές από εκείνες που προέρχονται από συμβατικά οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης, απαιτούν όμως διαφορετικές μεθόδους για την πρόληψη και καταπολέμησή τους. Η ναυτιλιακή βιομηχανία έχει αποκτήσει επαρκή εμπειρία για την αποτελεσματική διαχείριση των κινδύνων από τα συμβατικά αυτοκίνητα, και το ίδιο πρέπει να κάνει για τη νέα αυτή τεχνολογία.

Ηδη ο IUMI εξέδωσε ειδικό εγχειρίδιο με τίτλο «Βέλτιστες πρακτικές και συστάσεις για την ασφαλή μεταφορά ηλεκτρικών οχημάτων (EVs)».

Τα 300 με 600 δεξαμενόπλοια

Τέλος, πολύ προβληματίζει τους ασφαλιστές η δραστηριότητα του επονομαζόμενου «σκοτεινού στόλου» ο οποίος σύμφωνα με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΙΜΟ) αποτελείται από 300 μέχρι 600 δεξαμενόπλοια. Πρόκειται κυρίως για πλοία μεγάλης ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων που δεν επιθεωρήθηκαν πρόσφατα, με ασαφή πλοιοκτησία και έλλειψη ασφάλισης, που λειτουργούν με τα ηλεκτρονικά συστήματα εντοπισμού (AIS) απενεργοποιημένα για να παρακάμψουν τις κυρώσεις.

Αυξάνεται όμως έτσι ο κίνδυνος συγκρούσεων και δημιουργίας πετρελαιοκηλίδων, όπως τονίζουν οι ναυτασφαλιστές, ενώ δεν είναι καθαρό τι θα συμβεί σε περιπτώσεις ατυχημάτων μεταφοράς πετρελαίου από πλοίο σε πλοίο, σε περιπτώσεις ρύπανσης, απομάκρυνσης ναυαγίων και αποζημίωσης των θυμάτων.