Η ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (AΠΕ) σε όλον τον πλανήτη – και κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες – επηρεάζουν και τη ναυλαγορά χύδην ξηρού φορτίου καθώς ο ρυθμός αύξησης της ζήτησης άνθρακα ως πηγής ενέργειας βαίνει μειούμενος. Στο βασικό σενάριο για τη ναυλαγορά χύδην ξηρού φορτίου η ναυτιλιακή οργάνωση Bimco αναμένει ότι η ζήτηση φορτίου θα αυξηθεί κατά 0%-1% το 2024 και κατά 0,5%-1,5% το 2025. Πρόκειται για μείωση κατά 0,5% τόσο το 2024 όσο και το 2025 σε σύγκριση με την προηγούμενη πρόβλεψη λόγω των ασθενέστερων προοπτικών για τον άνθρακα, καθώς επιταχύνεται η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Ως εκ τούτου, εν γένει εκτιμά ότι η αγορά το 2024 και 2025 θα κινηθεί στα επίπεδα του 2023.
Οι μέσες αποστάσεις πλεύσης των πλοίων αναμένεται να επιμηκυνθούν κατά 0%-1% το 2024 και το 2025. Από το 2024 αναμένεται μείωση των μεταφορών άνθρακα – ένα εμπόρευμα με μέσο όρο πλεύσης κάτω του μέσου όρου αποστάσεων. Αντίθετα, το σιδηρομετάλλευμα, ο βωξίτης και οι μεταφορές σιτηρών από τη Νότια Αμερική και Γουινέα, τα οποία έχουν αποστάσεις άνω του μέσου όρου, θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αυξάνονται.
Οι διαταραχές στη Διώρυγα του Παναμά και στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε μεγαλύτερες αποστάσεις πλεύσης, κυρίως κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Το τέλος του «Ελ Νίνιο»
Στη Διώρυγα του Παναμά το αναμενόμενο τέλος του «Ελ Νίνιο» θα μπορούσε να βοηθήσει την ανάκαμψη της στάθμης των υδάτων κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024, το πιο πολυσύχναστο εξάμηνο για το χύδην ξηρό φορτίο. Στην Ερυθρά Θάλασσα, ενώ μόνο το 4% του χύδην φορτίου εκτιμάται ότι τη διασχίζει, τα τονοχιλιόμετρα θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και 5% εάν όλα τα πλοία δρομολογούνται γύρω από την Αφρική. Κατά το πρώτο εξάμηνο του Ιανουαρίου, ο αριθμός των πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου που διήλθαν από τη Διώρυγα του Σουέζ μειώθηκε μόνο κατά 6% σε ετήσια βάση.
Επομένως, η Bimco υποθέτει ότι η διαταραχή αυτή θα έχει μικρό αντίκτυπο στη ζήτηση και ότι η κατάσταση θα επιλυθεί βραχυπρόθεσμα.
Η Παγκόσμια Τράπεζα όπως και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπουν ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,9% το 2024, αλλά αναμένει ότι η ανάπτυξη το 2025 θα καταλήξει στο 3,1%, 0,1 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από την πρόβλεψη του ΔΝΤ. Το 2024 τα υψηλά επιτόκια από τη σφιχτή νομισματική πολιτική σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες θα συνεχίσουν να επηρεάζουν την οικονομική ανάπτυξη. Το 2025 οι οικονομικές συνθήκες μπορεί να βελτιωθούν καθώς τα επιτόκια στις προηγμένες οικονομίες μειώνονται.
Παράλληλα η Bimco καταγράφει τους κινδύνους που μπορεί να επηρεάσουν την οικονομική προοπτική της διεθνούς οικονομίας και θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε χαμηλότερη ζήτηση φορτίου. Μια κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή θα αποτελούσε σημαντικό κίνδυνο για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές, καθώς θα οδηγούσε σε αύξηση των τιμών της ενέργειας και υψηλό πληθωρισμό, προκαλώντας περαιτέρω σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής.Αλλοι κίνδυνοι περιλαμβάνουν τη χρηματοπιστωτική πίεση από τα υψηλά επιτόκια, την ασθενέστερη από την αναμενόμενη ανάπτυξη στην Κίνα και τον προστατευτισμό των αγορών.
Στην Κίνα, η ζήτηση χάλυβα θα μπορούσε να παραμείνει στάσιμη το 2024 και να ανακάμψει το 2025, εάν υπάρξουν σημαντικές βελτιώσεις στον τομέα των ακινήτων. Βραχυπρόθεσμα, οι παραγωγοί χάλυβα θα συνεχίσουν να επωφελούνται από τις υψηλές εξαγωγές και την ισχυρή ζήτηση από την αυτοκινητοβιομηχανία. Η ζήτηση χάλυβα στην Ασία αναμένεται να συνεχιστεί αυξανόμενη, στηρίζοντας τις εξαγωγές χάλυβα από τις Κίνα, Ιαπωνία και Κορέα. Στις προηγμένες οικονομίες, η ζήτηση θα μπορούσε να αρχίσει να ανακάμπτει το 2024, ύστερα από δύο χρόνια συρρίκνωσης.
Ο άνθρακας
Οι μεταφορές άνθρακα θα μπορούσαν να μειωθούν κατά 3%-5% το 2024 και 2%-4% το 2025. H Bimco έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω τις προοπτικές για να ευθυγραμμιστούν με αυτές του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA). Ωστόσο, παραμένει πιο συντηρητική στην εκτίμησή της και αναμένει μια πιο μέτρια και σταδιακή μείωση του εμπορίου άνθρακα. Πιστεύει ότι οι μεταφορές θα μπορούσαν να παραμείνουν ισχυρές κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2024, πριν η υδροηλεκτρική ενέργεια ανακάμψει σημαντικά.
Ο ΙΕΑ αναφέρει ότι η ζήτηση άνθρακα μπορεί να έχει κορυφωθεί το 2023, τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και στην Κίνα, και ότι το 2025 οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τον άνθρακα ως τη μεγαλύτερη πηγή ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως. Ως εκ τούτου, εκτιμούν ότι η ζήτηση άνθρακα θα μπορούσε να μειωθεί κατά 2,2% και οι εισαγωγές κατά 12% μεταξύ 2023 και 2026.
Σύμφωνα με το National Oceanic and Atmospheric Administration, το «Ελ Νίνιο» έχει 73% πιθανότητα να τελειώσει, γεγονός που θα οδηγήσει σε ισχυρότερους μουσώνες, οδηγώντας σε ανάκαμψη της υδροηλεκτρικής ενέργειας στην Ινδία. Στη Κίνα, ο αντίκτυπος του «Ελ Νίνιο» στις βροχοπτώσεις είναι μεικτός, αλλά η υδροηλεκτρική ενέργεια άρχισε ήδη να ανακάμπτει από τον περασμένο Αύγουστο και θα μπορούσε να βελτιωθεί περαιτέρω κατά τη διάρκεια της βροχερής περιόδου που άρχισε τον Μάιο.
Η αύξηση της εγχώριας εξόρυξης άνθρακα στην Ινδία και στην Κίνα παραμένει ένα ακόμη βασικό εμπόδιο για τον άνθρακα για τις εισαγωγές. Στην Κίνα οι ανησυχίες για την ασφάλεια στα ορυχεία οδήγησαν σε βραδύτερη ανάπτυξη το 2023, ωστόσο η εξόρυξη παραμένει σε υψηλό επίπεδο όλων των εποχών. Τα επόμενα χρόνια ο ΙΕΑ αναμένει ότι η κινεζική εξόρυξη θα μπορούσε τελικά να μειωθεί, καθώς η ζήτηση μειώνεται. Ο ρυθμός με τον οποίο θα κινούνται στην Κίνα τόσο οι εισαγωγές όσο και η παραγωγή θα καθορίζεται από την έκταση της κυβερνητικής παρέμβασης.
Στην Ινδία η εξόρυξη έχει επεκταθεί με ταχείς ρυθμούς και αναμένεται ότι αυτό θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών.
Προσφορά πλοίων
Ο στόλος χύδην ξηρού φορτίου εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,7% το 2024 και 1,9% το 2025. Ωστόσο, η χαμηλότερη ταχύτητα πλεύσης θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση της προσφοράς μόνο κατά 1%-2% τόσο το 2024 όσο και το 2025. Το βιβλίο παραγγελιών πλοίων μεταφοράς χύδην ξηρού φορτίου ανέρχεται σε 86,8 εκατ. τόνους νεκρού βάρους (DWT), αυξημένο κατά 4,1% σε ετήσια βάση, που αντιστοιχεί στο 8,7% του σημερινού στόλου.
Αυτό υποστηρίζεται από μια σημαντική αύξηση κατά 12% των συμβολαίων για νέες ναυπηγήσεις το 2023, το ήμισυ των οποίων αναμένεται να παραδοθεί μετά το 2025. Κατά συνέπεια, οι παραδόσεις εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 33,9 εκατ. DWT και τα 28,7 εκατ. DWT το 2024 και 2025 αντίστοιχα. Εκτιμάται ότι η διάλυση πλοίων θα φτάσει τα 6,8 εκατ. DWT το 2024 και 8,7 εκατ. DWT το 2025, μια μικρή αύξηση σε σχέση με τα πολύ χαμηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν τα τελευταία τρία χρόνια. Οι διαλύσεις πλοίων θα παραμείνουν πιθανότατα περιορισμένες στα παλαιότερα πλοία που έχουν καταστεί λιγότερο ανταγωνιστικά λόγω των περιβαλλοντικών κανονισμών.
Οι στόλοι panamax και supramax αναμένεται να σημειώσουν τη μεγαλύτερη αύξηση κατά τη διάρκεια του 2024 και του 2025 καθώς αυτά τα δύο τμήματα θα αντιστοιχούν στο 71% των παραδόσεων νεότευκτων κατά τη διάρκεια των δύο ετών. Ως εκ τούτου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε συγκριτικά υψηλότερη ανακύκλωση πλοίων σε αυτά τα τμήματα. Η ταχύτητα πλεύσης θα μπορούσε να μειωθεί μεταξύ 0,5% και 1,5% το 2024 και μεταξύ 0% και 1% το 2025. Οι κανονισμοί για το κλίμα θα μπορούσαν να ενισχύσουν τα κίνητρα για την επιβράδυνση της ταχύτητας των πλοίων. Ωστόσο, η ταχύτητα θα μπορούσε να παραμείνει σταθερή ή ακόμη και να αυξηθεί κατά τη διάρκεια περιόδων υψηλότερων ναύλων.
Προσφορά/ζήτηση
Αναμένεται ότι το ισοζύγιο προσφοράς/ζήτησης πλοίων θα εξασθενήσει οριακά το 2024 και θα παραμείνει σταθερό κατά τη διάρκεια του 2025. Η προσφορά αναμένεται να αυξηθεί κατά 1%-2% τόσο το 2024 όσο και το 2025, ενώ η ζήτηση αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,5%-1,5% το 2024 και 1%-2% το 2025. Συνολικά, η Bimco εκτιμά ότι η αγορά πλοίων χύδην ξηρού φορτίου μπορεί να προσβλέπει ότι τα επόμενα δυο χρόνια θα είναι παρόμοια με το 2023. Σημειώνεται ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος του 2023 ο δείκτης Baltic Dry Index αποδυναμώθηκε σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2022, αλλά οι ναύλοι των πλοίων σταθεροποιήθηκαν προς το τέλος του έτους. Οι προθεσμιακές συμφωνίες ναύλων δείχνουν πάντως επί του παρόντος ότι οι ναύλοι το 2024 θα μπορούσαν κατά μέσο όρο να είναι υψηλότεροι από ό,τι το 2023 σε όλα τα τμήματα, αν και η Bimco είναι ελαφρώς πιο επιφυλακτική.
Οι εκτιμήσεις για σιτηρά, καλαμπόκι, ρύζι και σόγια
Οι μεταφορές σιτηρών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 1,5%-2,5% το 2024 και 0%-2% το 2025. Το 2024 η Αργεντινή αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση 9% στις παγκόσμιες αποστολές αραβοσίτου, ενώ οι θαλάσσιες μεταφορές σίτου θα μπορούσαν να μειωθούν λόγω της περιορισμένης προσφοράς. Οι προοπτικές για τις ουκρανικές αποστολές σιτηρών έχουν επίσης βελτιωθεί. Από τα τέλη Νοεμβρίου αυξήθηκαν σε επίπεδα υψηλότερα από τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν όταν ίσχυε η συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ.
Το τέλος του «Ελ Νίνιο» θα επηρεάσει τον καιρό στις διάφορες χώρες εξαγωγής και θα μπορούσε να έχει καθαρή θετική επίδραση στα σιτηρά από τον Σεπτέμβριο του 2024 περίπου. Οι συνθήκες θα μπορούσαν να βελτιωθούν για το ινδικό ρύζι, το σιτάρι της Αυστραλίας, τον αραβόσιτο και το σιτάρι των ΗΠΑ και τα σιτηρά της Βραζιλίας και να επιδεινωθούν για τη σόγια των ΗΠΑ και τα σιτηρά της Αργεντινής. Ωστόσο, μεγάλη αβεβαιότητα παραμένει για τις αποστολές σιτηρών το 2025. Προβλέπεται ότι οι αποστολές μικρών χύδην φορτίων θα αυξηθούν κατά 2%-3% το 2024 και κατά 3%-5% το 2025. Η ενεργειακή μετάβαση αναμένεται να συνεχίσει να οδηγεί τη ζήτηση για βωξίτη, χαλκό και νικέλιο. Επιπλέον, η βελτίωση των οικονομικών συνθηκών στις προηγμένες οικονομίες το 2025 θα μπορούσε να στηρίξει τη μικρή ζήτηση για εισαγωγές χύδην προϊόντων.
