Τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους, το πλοίο «True Confidence» δέχτηκε επίθεση με πυραύλους από τους Χούθι νοτιοδυτικά του Αντεν της Υεμένης, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρία μέλη του πληρώματος και να τραυματιστούν πολλοί άλλοι.
Στις 13 Απριλίου, το πλοίο «MSC Aries» κατελήφθη από ιρανικές δυνάμεις βορειοανατολικά της Fujairah, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με 25 άτομα πλήρωμα. Ηταν το τέταρτο πλοίο μέσα σε 14 μήνες που καταλαμβάνεται και κρατείται σε ιρανικά ύδατα. Εκτός από τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, η πειρατεία αυξάνεται και πάλι στα ανοικτά των ακτών της Σομαλίας και της Υεμένης.
Οι επιθέσεις στην εμπορική ναυτιλία θέτουν σε κίνδυνο την παράδοση όλων των αγαθών που χρησιμοποιούμε στην καθημερινή μας ζωή, από τρόφιμα και καύσιμα μέχρι φάρμακα και ρούχα. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι επιθέσεις θέτουν επίσης σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές – τις ζωές των ανδρών και των γυναικών που εργάζονται ως ναυτικοί.
Εχουν περάσει τέσσερα χρόνια από το χτύπημα της πανδημίας COVID-19. Πολλοί από εμάς αναγκαστήκαμε να εργαστούμε από το σπίτι, απομονωμένοι από τον κόσμο, με την πιο στενή μας οικογένεια. Οι ναυτικοί κάποιοι περιορίστηκαν επίσης στο σπίτι, χωρίς να μπορούν να ενταχθούν στο πλοίο στο επόμενο ταξίδι για να κάνουν τη δουλειά που εξασφάλιζε τις οικογένειές τους.
Πολλοί άλλοι ναυτικοί, ωστόσο, υπέστησαν μια πολύ πιο καταστροφική μοίρα. Υπολογίζεται ότι τον Σεπτέμβριο του 2020 περίπου 400.000 ναυτικοί ήταν εγκλωβισμένοι στα πλοία λόγω της πανδημίας.
Ορισμένοι από αυτούς εγκλωβίστηκαν για διάστημα έως και 18 μηνών, χωρίς να μπορούν να επιστρέψουν στα σπίτια τους στους αγαπημένους τους, παρά το γεγονός ότι οι συμβάσεις τους διαρκούν συνήθως τρεις έως τέσσερις μήνες κάθε φορά. Επειδή οι ναυτικοί δεν αναγνωρίζονται παγκοσμίως ως βασικοί εργαζόμενοι, σε πολλούς δεν επιτρεπόταν να εγκαταλείψουν τα πλοία όταν έφταναν σε λιμάνια σε όλο τον κόσμο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τους αρνήθηκαν ακόμη και επείγουσα ιατρική περίθαλψη στην ξηρά.
Αυτό συνέβαινε έξω στη θάλασσα και μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο, και για το λόγο αυτόν οι ναυτικοί συχνά αναφέρονται ως «το κρυφό εργατικό δυναμικό». Τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο έχουν μήκος περίπου 400 μέτρα, το οποίο είναι ίσο με το μήκος περίπου τεσσάρων γηπέδων ποδοσφαίρου. Δεν είναι δύσκολο να τα παρατηρήσει κανείς καθώς φτάνουν στα λιμάνια, αλλά όταν οι ναυτικοί έρχονται αντιμέτωποι με πυραυλικές επιθέσεις, επιθέσεις πειρατείας ή κρατούνται αιχμάλωτοι κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, η μοίρα τους πολύ συχνά δεν αναφέρεται. Αυτό συμβαίνει επίσης, παρά το γεγονός ότι σε κάθε δεδομένη ημέρα, περίπου ένα εκατομμύριο ναυτικοί εργάζονται σε περίπου 60.000 μεγάλα φορτηγά πλοία παγκοσμίως.
Αν φανταστούμε εκατοντάδες αεροπλάνα παρκαρισμένα το ένα δίπλα στο άλλο σε αεροδρόμια σε όλο τον κόσμο, με τους πιλότους και το πλήρωμα καμπίνας να βρίσκονται ακόμη στο αεροπλάνο, χωρίς να μπορούν να εγκαταλείψουν τα αεροπλάνα για ενάμιση χρόνο κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, ή να δέχονται πυρά ή να τους γίνεται αεροπειρατεία, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι θα παρακολουθούσαμε την εξέλιξη αυτή ως έκτακτη είδηση και για εβδομάδες. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία έκτακτη είδηση όταν αυτό συμβαίνει στους ναυτικούς και, αν υπάρχει, είναι βραχύβια και ξεχνιέται γρήγορα.
Ο ναυτιλιακός κλάδος ζήτησε επίμονα το καθεστώς των βασικών εργαζομένων για τους ναυτικούς μας κατά τη διάρκεια της πανδημίας και στα τέλη του 2020 η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο προέτρεπε τα κράτη να χαρακτηρίσουν τους ναυτικούς ως βασικούς εργαζομένους, ένας χαρακτηρισμός που θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και να επαναπατριστούν και να αντικατασταθούν. Μέχρι τον Νοέμβριο του 2022 μόνο 66 χώρες το είχαν υιοθετήσει.
Επίσης, στον απόηχο της πειρατείας του «MSC Aries», 16 οργανώσεις και εταίροι του ναυτιλιακού κλάδου, συμπεριλαμβανομένης της οργάνωσής μας, έστειλαν επιστολή στον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, António Guterres, υπενθυμίζοντας στα κράτη-μέλη τις ευθύνες τους βάσει του διεθνούς δικαίου και για κάθε δυνατή προσπάθεια για την απελευθέρωση των ναυτικών και την προστασία των πλοίων.
Οι ναυτικοί δεν είναι απλώς το πλήρωμα που καθιστά δυνατό το παγκόσμιο εμπόριο, είναι η σύζυγος, ο πατέρας, ο γιος ή η κόρη κάποιου. Είναι ζωτικής σημασίας να οριστούν ως βασικοί εργαζόμενοι πριν από την επόμενη πανδημία ή άλλη καταστροφή. Η τελευταία πενταετία μάς υπενθύμισε σίγουρα ότι απροσδόκητα γεγονότα τέτοιου μεγέθους μπορούν να συμβούν ανά πάσα στιγμή. Οι ναυτικοί δεν πρέπει ποτέ να είναι στόχοι ή παράπλευρες απώλειες και θα συνεχίσουμε να υπενθυμίζουμε στον κόσμο ότι χωρίς τους ναυτικούς, το 80% του παγκόσμιου εμπορίου θα τεθεί σε κίνδυνο.
O κύριος Nikolaus H. Schües είναι πρόεδρος της BIMCO.
