Οι νέες τεχνολογίες μπορούν να καταστούν «οδηγός» για την πράσινη μετάβαση και να αλλάξουν με ραγδαίους ρυθμούς τη ναυτιλία του αύριο.
Σε αυτό το μονοπάτι κυρίαρχο ρόλο παίζει η ψηφιοποίηση που εμπεριέχει – μεταξύ άλλων – την τεχνητή νοημοσύνη, τις αυτόνομες ναυτιλιακές λειτουργίες, το blockchain, την προηγμένη διαχείριση αλυσίδας εφοδιασμού, το Internet of Things – IoT (συμπεριλαμβανομένης της χρήσης προηγμένων αισθητήρων και ενεργοποιητών) και το cloud computing.
Η ανάλυση δεδομένων σε πραγματικό χρόνο αποκτά τεράστια σημασία, βελτιστοποιώντας την επιχειρησιακή λειτουργία αλλά και τις συναλλαγές μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, διασφαλίζοντας την αύξηση της αποδοτικότητας του πλοίου, τη μείωση του κόστους συντήρησης και λειτουργίας, τη μεγαλύτερη αξιοπιστία και την ασφάλεια ταξιδιού.
Είναι γεγονός ότι ο κλάδος της ναυτιλίας δεν είχε αλλάξει δραστικά τις τελευταίες δεκαετίες, ωστόσο μέσα στα επόμενα 4-5 χρόνια, και καθώς έχουν προκύψει νέα δεδομένα, θα επέλθουν τεράστιες αλλαγές, τόσες που δεν είδαμε τα τελευταία 50 χρόνια.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους φορείς του κλάδου, υπάρχουν τέσσερις πυλώνες για αυτή την τεχνολογική ανάπτυξη. Ο πρώτος είναι οι εφαρμογές για διάδραση πλοίου και στεριάς, καθώς υπάρχει αυξημένη ανάγκη επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, ο δεύτερος είναι η αυξημένη παραγωγή δεδομένων και ο τρόπος που καλούμαστε να τα διαχειριστούμε, ο τρίτος είναι η επαναστατική χρήση των δορυφόρων χαμηλής τροχιάς που αλλάζει τελείως τη λειτουργία του πλοίου και ο τέταρτος είναι η κυβερνοασφάλεια, ένας κλάδος που πηγαίνει παράλληλα με όλη αυτή την τεχνολογική εξέλιξη.
Πρωτόκολλο
Από το 2019, η σύμβαση FAL απαιτεί από τα συμβαλλόμενα κράτη να καταρτίσουν ένα πρωτόκολλο για ηλεκτρονική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ πλοίων και λιμένων, κάνοντας απαραίτητη την ψηφιοποίηση της ναυτιλίας από όλα τα κράτη.
Αλλωστε, η πανδημία του κορωνοϊού επιτάχυνε τη χρήση της τεχνολογίας, στην προσπάθεια να ελαχιστοποιηθεί η ανθρώπινη παρέμβαση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα λιμάνια. Οπως κατέστη αντιληπτό με τον πλέον «επίσημο» τρόπο, τα λιμάνια θα πρέπει, αξιοποιώντας τις σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες, να εξυπηρετούν στο μικρότερο δυνατό χρόνο και με το καλύτερο δυνατό κόστος τους πελάτες τους, αλλά και να διασυνδέονται ικανοποιητικά με τους υπόλοιπους παρόχους.
Πλατφόρμες που βασίζονται σε cloud, όπως το Port Community System, αναμένεται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης. Αυτό προέκυψε από την ανάγκη της σύνδεσης στη λογική της κοινής πλατφόρμας (Single Window) από πολλούς οργανισμούς και εταιρείες που απαρτίζουν τη λεγόμενη λιμενική κοινότητα (τελωνεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια κ.λπ.), ώστε η πληροφορία να οργανώνεται και να διαχέεται μεταξύ τους με ασφάλεια, ταχύτητα, χωρίς λάθη και ανθρώπινη παρέμβαση, με απώτερο σκοπό και οι πιο πολύπλοκες διαδικασίες να απλοποιούνται και να εξυπηρετούνται με αμεσότητα.
Οι αναδυόμενες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων 5G, AI, των τεχνολογιών drone και των τεχνολογικών προγραμμάτων HyperPort αποτελούν μόνο ένα μικρό τμήμα του απίστευτου αριθμού λύσεων που μπορούν να υιοθετήσουν οι λιμένες.
Αποθήκευση
Επιπρόσθετα, η τεχνολογία του blockchain έχει καταφέρει την πλήρη ψηφιοποίηση των εγγράφων, ενώ σημαντική αξία έχει και το αυτοματοποιημένο σύστημα High Bay Storage (HBS) για τον χειρισμό εμπορευματοκιβωτίων, το οποίο προσφέρει περισσότερο από τρεις φορές μεγαλύτερη χωρητικότητα από ένα συμβατικό σύστημα.
Καθώς, βάσει των στοιχείων που είναι διαθέσιμα, πάνω από το 20% του συνολικού όγκου των πωλήσεων, δεν μπορεί να ολοκληρωθεί λόγω των υψηλών ναύλων, των χρεώσεων αποθήκευσης και της αδυναμίας ορισμένων λιμένων να παραλάβουν νέα εμπορευματοκιβώτια λόγω έλλειψης χώρου, θα πρέπει με δραστικό τρόπο να ληφθούν νέες πρωτοβουλίες.
Η ψηφιακή μετάβαση είναι μια από αυτές, με οφέλη για το ευρύτερο οικοσύστημα. Ως εκ τούτου, η καλύτερη συνεργασία ιδιωτικών και δημόσιων φορέων και εταιρειών στον τομέα της ψηφιοποίησης στη ναυτιλιακή βιομηχανία μπορεί να επιφέρει σημαντικά οφέλη, όπως η ενίσχυση της αποδοτικότητας και της ασφάλειας κατά μήκος όλης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και όπως τονίζουν οι ειδικοί, δεν είναι απλώς θέμα τεχνολογίας αλλά διαχείρισης αλλαγών, ενοποίησης δεδομένων και πολιτικής δέσμευσης.
«Εξυπνα» λιμάνια
Την ίδια ώρα, η μετατροπή ενός λιμανιού σε «έξυπνο» όχι μόνο σημαίνει αποτελεσματική διασφάλιση ενός βιώσιμου μέλλοντος που καθορίζεται από τις νέες τεχνολογίες και τη βελτιστοποίηση των διαδικασιών, αλλά απαιτεί επίσης πολυεπίπεδη συνεργασία μεταξύ των κυβερνητικών αρχών, των τοπικών κοινοτήτων και άλλων εμπλεκόμενων μερών.
Οπως τονίζεται, το λιμάνι του Ρότερνταμ θα μπορούσε να αποτελέσει ένα «παράδειγμα προς μίμηση», καθώς από τις μέχρι στιγμής δράσεις ψηφιοποίησης είναι δυνατό να εξοικονομηθεί έως και μία ώρα στον χρόνο πρόσδεσης, που συνεπάγεται, πρώτον, εξοικονόμηση χρημάτων από τις ναυτιλιακές σε ποσό που ενδέχεται να φτάνει τις 80.000 δολάρια ανά πλοίο και, δεύτερον, τη δυνατότητα του λιμανιού να δέχεται μεγαλύτερο ημερήσιο αριθμό containerships.
Σε άλλα προηγμένα λιμάνια – όπως αυτά στο Αμπου Ντάμπι και στη Σιγκαπούρη – έχουν τεθεί σε εφαρμογή καινοτόμες τεχνολογίες. Το Internet of Things (IoT) αποτέλεσε «φάρμακο» για τις καθυστερήσεις, με την εγκατάσταση αισθητήρων που συνέδραμαν στην καλύτερη διανομή φορτίων και στη διαχείριση των logistics.
