Εν μέσω κλιμακούμενης γεωπολιτικής αβεβαιότητας και τεχνολογικών εξελίξεων, η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή. Εν όψει των ευρωπαϊκών εκλογών του Ιουνίου, η ασφάλεια και η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ηπείρου είναι πλέον η πρώτη προτεραιότητα. Η ναυτιλία αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ασφάλειας της Ευρώπης σε θέματα ενέργειας, τροφίμων και εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι ευρωπαίοι πλοιοκτήτες διαχειρίζονται περίπου το 40% του παγκόσμιου στόλου επιτρέποντας στην ΕΕ να παραμείνει ηγέτις στις διεθνείς αλυσίδες εφοδιασμού.
Τα τελευταία χρόνια αναδύεται ένας έντονος ανταγωνισμός με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα στο πεδίο της παραγωγής πράσινης τεχνολογίας. Η Ευρώπη χρειάζεται τώρα μια βιομηχανική συμφωνία για να ανταποκριθεί στις πράσινες φιλοδοξίες της, να εφαρμόσει τους κλιματικούς της στόχους και, το σημαντικότερο, να παραμείνει ανταγωνιστική. Ειδικότερα, η ναυτιλία υπήρξε μια ιστορία επιτυχίας για την Ευρώπη, αλλά είναι επίσης ένας από τους πιο εκτεθειμένους τομείς της οικονομίας στον διεθνή ανταγωνισμό.
Η ευρωπαϊκή ναυτιλία είναι πρωτοπόρος στις πράσινες επενδύσεις. Μια ισχυρή και διεθνώς ανταγωνιστική ευρωπαϊκή ναυτιλία αποτελεί προϋπόθεση για μια ισχυρή και καινοτόμο ναυτιλιακή βιομηχανία και βιομηχανία καυσίμων στην Ευρώπη.
Οι ευρωπαίοι εφοπλιστές έχουν δεσμευτεί να συμβάλουν στην επίτευξη του στόχου της ΕΕ να γίνει η πρώτη ήπειρος με ουδέτερο ισοζύγιο άνθρακα έως το 2050. Το σημείο-κλειδί για την ενεργειακή μετάβαση της ναυτιλίας είναι η διαθεσιμότητα καθαρών, προσιτών και ασφαλών καυσίμων. Το πρόσθετο κόστος για τα καθαρά καύσιμα μπορεί να φτάσει έως και τέσσερις ή πέντε φορές υψηλότερα. Η δέσμευση μέρους των εσόδων από το ΣΕΔΕ (Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών) είναι απαραίτητη για να βοηθηθεί η ναυτιλία να απαλλαγεί από τις ανθρακούχες εκπομπές.
Παράλληλα, χαιρετίσαμε την ιστορική συμφωνία που επιτεύχθηκε πέρυσι στον ΙΜΟ. Η ναυτιλία είναι ο μόνος τομέας της οικονομίας που έχει στόχο καθαρών μηδενικών εκπομπών μέχρι το 2050 σε διεθνές επίπεδο, ο οποίος ταιριάζει με τον κλιματικό στόχο της ΕΕ. Είναι ζωτικής σημασίας για εμάς να διασφαλίσουμε ισότιμους όρους ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και να παραμείνει η ναυτιλία διεθνώς ανταγωνιστική.
Η ενεργειακή μετάβαση είναι μια ευκαιρία να επενδύσουμε στην παραγωγή καθαρών καυσίμων και τεχνολογιών για τη ναυτιλία και να ενισχύσουμε τη ναυτιλιακή βιομηχανία στο σύνολό της. Ωστόσο, η πράσινη μετάβαση απαιτεί τεράστιες επενδύσεις – όλοι έχουμε ακούσει το νούμερο ότι στην ΕΕ λείπουν 500 δισεκατομμύρια ετησίως για να επιτύχει τους πράσινους στόχους της, το ένα τρίτο των οποίων θα πρέπει να προέρχεται από δημόσιες πηγές. Η πρόσβαση στη χρηματοδότηση αποτελεί ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση για τη ναυτιλία, η οποία είναι ένας πολύ διαφορετικός τομέας. Εχουμε διαφορετικά τμήματα, διαφορετικά πλοία, διαφορετικά επιχειρηματικά μοντέλα και δραστηριοποιούμαστε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας για την Ευρώπη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ανθεκτικότητα και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, η οποία μεταφέρει το 76% του εξωτερικού εμπορίου της ΕΕ. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ευρώπη βασίζεται στο εμπόριο για την ευημερία και την ανάπτυξή της, πολύ περισσότερο από τους κύριους διεθνείς ανταγωνιστές της. Επομένως, είναι σημαντικό για την ΕΕ να επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της εφαρμογής ενός ισχυρού προγράμματος ασφάλειας, της προστασίας και της ενίσχυσης στρατηγικών τομέων και της επένδυσης στο ανοικτό εμπόριο και τη διεθνή εταιρική σχέση ως γεωπολιτικό πλεονέκτημα για την ήπειρο. Η ΕΕ έχει επωφεληθεί και θα συνεχίσει να επωφελείται από την ελεύθερη και ανοικτή πρόσβαση στις διεθνείς αγορές. Η ναυτιλία είναι ο κινητήριος μοχλός της ευρωπαϊκής συνδεσιμότητας και έχει αποδείξει ξανά και ξανά πόσο ανθεκτική μπορεί να είναι απέναντι στη γεωπολιτική αβεβαιότητα.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, δεν πρέπει να ξεχνάμε τους ναυτικούς μας, την καρδιά του κλάδου μας. Η ναυτιλία υφίσταται έναν υπαρξιακό μετασχηματισμό που συνδέεται με την πράσινη και την ψηφιακή τεχνολογία. Οι μελλοντικές τεχνολογίες καθαρών καυσίμων θα απαιτήσουν νέες δεξιότητες, εκπαίδευση και επιχειρησιακή κατάρτιση από τους ναυτικούς. Τα τεχνολογικά προηγμένα πλοία θα απαιτήσουν επίσης νέες ψηφιακές δεξιότητες. Η πράσινη και ψηφιακή μετάβαση θα απαιτήσει την αναβάθμιση και επανεκπαίδευση 800.000 ναυτικών τα επόμενα 10 χρόνια. Αυτή είναι επίσης μια μεγάλη ευκαιρία για να γίνει ο τομέας πιο ελκυστικός, να έρθουν νέα και διαφορετικά ταλέντα, να αυξηθεί η συμμετοχή των γυναικών στον κλάδο μας και να γίνει συνολικά ο τομέας πιο ανταγωνιστικός.
Τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους, οι ευρωπαίοι πολίτες ψηφίζουν για ένα νέο Κοινοβούλιο. Θα διοριστεί νέος πρόεδρος της Επιτροπής και νέα ομάδα Επιτρόπων. Ενώ περιμένουμε να δούμε πώς θα διαμορφωθεί το νέο πολιτικό τοπίο, η ECSA συνεχίζει να υποστηρίζει σθεναρά έναν ισχυρό και διεθνώς ανταγωνιστικό ναυτιλιακό τομέα ως ακρογωνιαίο λίθο της ευρωπαϊκής ασφάλειας και ως προϋπόθεση για την επίτευξη της πράσινης μετάβασης της Ευρώπης.
Η κυρία Karin Orsel είναι πρόεδρος της European Community Shipowners’ Associations (ECSA).
