Βρετανία: Σόου μιας άλλης εποχής η στέψη του Καρόλου

Η επίσημη στέψη του βασιλιά Καρόλου Γ’ και της βασίλισσας Καμίλα και οι τριήμεροι εορτασμοί, συναυλίες, δείπνα και άλλες εκδηλώσεις που τη συνοδεύουν αποτελούν μια προσπάθεια του νέου μονάρχη να ακολουθήσει τα χνάρια της μητέρας του Ελισάβετ Β’, που υπήρξε πολύ επιτυχημένη στον ρόλο της, δηλαδή στη διατήρηση της δημοφιλίας του θεσμού της μοναρχίας, αλλά και μια ανάγκη του «αιώνιου διαδόχου» να βάλει τη δική του σφραγίδα στον θεσμό.

Αφού ο Κάρολος Γ’ έγινε αυτομάτως βασιλιάς μόλις πέθανε η Ελισάβετ Β’, γιατί χρειαζόταν η χθεσινή στέψη;

Οντως, ένας διάδοχος γίνεται αυτομάτως βασιλιάς μόλις πεθάνει ο προηγούμενος, και μάλιστα ο Εδουάρδος Ε’ και ο Εδουάρδος Η’ δεν έκαναν ποτέ επίσημη στέψη, αλλά αυτό δεν τους καθιστά λιγότερο βασιλείς για όσο κάθισαν στον θρόνο. Ομως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο πρωταρχικός στόχος της βασιλικής οικογένειας είναι η αυτοδιατήρησή της, δηλαδή η διατήρηση της βασιλείας στο Ηνωμένο Βασίλειο, και το παλάτι θεωρεί ότι η φιέστα της στέψης του Καρόλου Γ’ θα συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.

Τα περίτεχνα τελετουργικά της στέψης, πολλά από τα οποία προέρχονται από τον Μεσαίωνα, συμβάλλουν στο να τονιστεί η συνέχεια της βασιλικής οικογένειας στους αιώνες, με απώτερο στόχο πάντα την πώληση του «βασιλικού brand» στο κοινό και τη διαιώνιση της βασιλείας στη χώρα.

Ποια επιχειρήματα έχουν όσοι Βρετανοί υποστηρίζουν ότι καλώς πραγματοποιήθηκε η φιέστα της στέψης, παρ’ όλο που ο λογαριασμός θα βαρύνει τους φορολογουμένους;

Μια αυξανόμενη μειονότητα στη Βρετανία θεωρεί τη βασιλεία ξεπερασμένο απομεινάρι του παρελθόντος που στοιχίζει απαράδεκτα πολλά χρήματα στο κράτος. Αλλοι όμως πιστεύουν ότι η «μαλακή ισχύς» της βασιλικής οικογένειας ευνοεί τη χώρα και της φέρνει χρήματα διότι προσελκύει τουρίστες. Μερικοί διαιρούν το ποσό που εισπράττει ο βασιλιάς από το κράτος με τον αριθμό των Βρετανών για να «αποδείξουν» ότι η μοναρχία είναι «πάμφθηνη» και συμφέρει – για παράδειγμα, πέρυσι η βασιλική οικογένεια εισέπραξε 98,5 εκατ. ευρώ από το κράτος, ποσό που αν διαιρεθεί με τους 67,33 εκατ. Βρετανούς σημαίνει ότι η βασιλεία στοίχισε μόλις 1,50 ευρώ στον κάθε Βρετανό το 2022. Αυτό όμως είναι πλασματικό διότι το κράτος καλύπτει και άλλα έξοδα της βασιλικής οικογένειας, πέρα από το προαναφερθέν ποσό, όπως για παράδειγμα την ασφάλεια, έτσι το κόστος ανά Βρετανό είναι μεγαλύτερο. Επιπλέον, τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να δοθούν στην παιδεία ή στην υγεία αντί της βασιλείας.

Πώς έγινε «βασίλισσα» η Καμίλα ενώ ήταν «βασιλική σύζυγος»;

Η Ελισσάβετ Β’ είχε αποδεχθεί – με τα πολλά και κατόπιν «εκβιασμού» από τον Κάρολο – την Καμίλα, όμως, απονέμοντας τίτλους πριν πεθάνει, της είχε απονείμει εκείνον της βασιλικής συζύγου (royal consort). Στη χθεσινή στέψη ουδέποτε ακούστηκε το «βασιλική σύζυγος», παρά μόνο το «βασίλισσα». Η επίσημη εξήγηση είναι ότι έχει παρέλθει η περίοδος πένθους για την Ελισάβετ Β’, αλλά η σύνδεση του τίτλου «βασιλική σύζυγος» με το πένθος ήρθε εκ των υστέρων. Στην πραγματικότητα, όπως εκτιμούν αναλυτές της βασιλείας, η «προαγωγή» της Καμίλας από βασιλική σύζυγο σε βασίλισσα αποδεικνύει την ικανότητα ελιγμού του Καρόλου – άλλωστε είχε μισό αιώνα για να προετοιμαστεί για το «επάγγελμά» του, το οποίο ανέλαβε σε ηλικία που άλλοι έχουν συνταξιοδοτηθεί προ πολλού.

Λέγεται ότι οι εκβιασμοί δίνουν και παίρνουν στη «δυσλειτουργική», όπως τη χαρακτηρίζουν, βασιλική οικογένεια και ότι ο Κάρολος εκβίασε τη μητέρα του για να αποδεχθεί τον γάμο του με την Καμίλα, απειλώντας την ότι θα πολλαπλασίαζε τις πολιτικές παρεμβάσεις για να βυθίσει σε κρίση τη βασιλεία.

Αφού οι Βρετανοί δυσαρεστούνται από το κόστος της στέψης, και μάλιστα σε εποχή μεγάλης οικονομικής κρίσης για τη χώρα, και πολλοί, αν και δεν είναι ενεργά αρνητικοί προς τη βασιλεία, δήλωναν αδιάφοροι για το γεγονός, γιατί τόσος κόσμος παρακολούθησε τη χθεσινή στέψη;

Η «παρακολούθηση των Ουίνδσορ» αποκαλείται ειρωνικά «άθλημα», όμως οι φιέστες τους, είτε πρόκειται για γάμους είτε για στέψη, έχουν κάτι το (παράλογα) συναρπαστικό. Μπορεί τις ημέρες πριν από τη στέψη οι περισσότεροι να ήταν αδιάφοροι ή μπλαζέ, όμως την επίμαχη ημέρα πάρα πολλοί από αυτούς κόλλησαν στις οθόνες τους για να «χαζέψουν». Το κοινό έχει όλο και μεγαλύτερη δυσκολία να αποδεχθεί τα προνόμια της βασιλικής οικογένειας ενώ οι προτεραιότητές του έχουν αλλάξει λόγω των αλλεπάλληλων κρίσεων, αλλά, όπως δήλωσε ανωνύμως ο διευθυντής εφημερίδας του Μέρντοκ στο Λονδίνο, μόλις βάλει βασιλείς στην πρώτη σελίδα, η κυκλοφορία εκτοξεύεται.

Οι αντιμοναρχικοί έδειξαν χθες αυτοσυγκράτηση από τακτ ή συνέβη κάτι άλλο;

Συνέβη το ότι οι «σεσημασμένοι» αντιμοναρχικοί έλαβαν πρόσφατα επίσημες προειδοποιητικές επιστολές που σημείωναν ότι άλλαξε άρον-άρον η νομοθεσία ακριβώς για να αποφευχθούν ατυχή περιστατικά «σε μεγάλες αθλητικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις» – δηλαδή στη στέψη. Οι διαδηλωτές που κλείνουν δρόμους, εμποδίζουν τη λειτουργία αεροδρομίων ή διαταράσσουν σιδηροδρομικές συγκοινωνίες αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης 12 μηνών. Οποιος «αλυσοδένεται» πάνω σε ανθρώπους, κτίρια ή αντικείμενα για λόγους διαμαρτυρίας μπορεί να πάει φυλακή για έξι μήνες. Οι ποινές συνοδεύονται από υψηλά πρόστιμα.

Ο Κάρολος φιλοδοξεί οι τριήμεροι εορτασμοί να αποτελέσουν μια ευκαιρία για να διασκεδάσει το κοινό και να «συμμετάσχει» στη στέψη του. Τελικά ποιος βγαίνει κερδισμένος: η μοναρχία, οι αντιμοναρχικοί ή η αδιαφορία;

«Στοιχηματίζω τα πάντα στη μοναρχία» έγραψε στον «Monde» ο βρετανός συγγραφέας Γουίλ Σελφ. Επικαλέστηκε εκδηλώσεις όπως τις μεγάλες ετήσιες αθλητικές διοργανώσεις ή, παλαιότερα, τις γιορτές για τον θερισμό. «Αν την εξετάσουμε υπό αυτό το πρίσμα, η στέψη δεν αποσκοπεί στο να συμμετάσχει σε μια «ιστορική στιγμή» ο λαός αλλά, αντιθέτως, στο να τον κρατήσει δέσμιο σε μια κοινωνία του θεάματος που υπονομεύει τη δημοκρατία».

Γιατί ο Κάρολος και η Καμίλα πήγαν με μια άμαξα από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ στο Αββαείο του Ουεστμίνστερ και επέστρεψαν με άλλη;

Την πρώτη διαδρομή την έκαναν με την Κρατική Αμαξα του Αδαμάντινου Ιωβηλαίου που, αν και φαίνεται παλαιότερη, πρωτοχρησιμοποιήθηκε το 2014. Επέστρεψαν με τη Χρυσή Κρατική Αμαξα που χρησιμοποιείται σε κάθε στέψη από τη δεκαετία του 1830. Η πρώτη άμαξα διαθέτει σύγχρονες ανέσεις, όπως κλιματισμό και ηλεκτρικά παράθυρα, αλλά κυρίως έχει υδραυλικές αναρτήσεις που κάνουν τη διαδρομή πολύ πιο άνετη για τους επιβάτες της. Η άμαξα αυτή κατασκευάστηκε στην Αυστραλία και, παρότι είναι από αλουμίνιο αντί του παραδοσιακού ξύλου, έχει ενσωματωμένα ξύλινα κομμάτια από ιστορικά κτίρια και πλοία.

Η άμαξα της επιστροφής, που κατασκευάστηκε τον 18ο αιώνα, είναι πραγματικά ένα έργο τέχνης πάνω σε ρόδες, όμως είναι διαβόητα άβολη. Η βασίλισσα Ελισάβετ, που στη δική της στέψη, το 1953, έκανε τετραπλάσια διαδρομή (8 χλμ.) από το Μπάκιγχαμ στο Ουεστμίνστερ απ’ όση ο Κάρολος με την Καμίλα (2 χλμ.) και επέστρεψε με την ίδια άμαξα, περιέγραψε την εμπειρία ως «φριχτή» και «εξαιρετικά άβολη». Ενας από τους προκατόχους της, ο Γουλιέλμος Δ’ που στέφθηκε το 1831, παρομοίασε τη διαδρομή του με τη συγκεκριμένη άμαξα σαν «ταξίδι με πλοίο στη θαλασσοταραχή».