Ο στόχος της τρομοκρατικής επίθεσης ήταν το εστιατόριο Gostijo στην οδό Αισώπου στου Ψυρρή. Πρόκειται για ένα εβραϊκό εστιατόριο στην Αθήνα που προσφέρει κουζίνα κοσέρ, δηλαδή σύμφωνη με τον εβραϊκό νόμο.
Φυσικά, καθώς αποτελεί ένα εστιατόριο με ιδιαίτερη κουζίνα στο κέντρο της πρωτεύουσας, δέχεται επισκέπτες όλων των θρησκευμάτων και εθνικοτήτων, ωστόσο η φύση του και το πλαίσιο λειτουργίας του προσελκύουν κυρίως Ισραηλινούς αλλά και θρησκευόμενους Εβραίους από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Θαμώνες του μαγαζιού επιβεβαιώνουν μιλώντας στο «Βήμα» ότι κατά κύριο λόγο οι επισκέπτες είναι Ισραηλινοί, ενώ και από τα γύρω μαγαζιά μάς λένε ότι έχουν προσέξει πως οι θαμώνες μιλούν κυρίως εβραϊκά.
Το εστιατόριο στεγάζεται στον πολυχώρο Χαμπάντ της Αθήνας, ο οποίος υπάγεται στο ομώνυμο παγκόσμιο χασιδικό κίνημα που είναι αφιερωμένο «στη φυσική και πνευματική ευημερία των Εβραίων», όπως το περιγράφει η πρεσβεία του Ισραήλ στην Ελλάδα. Σπίτια Χαμπάντ (Chabad Houses), όπως ονομάζονται, υπάρχουν σε όλο τον κόσμο και λειτουργούν για την προώθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δραστηριοτήτων σχετικά με τον παραδοσιακό ορθόδοξο Ιουδαϊσμό και την εφαρμογή των επιταγών του στην καθημερινή ζωή. Στην Ελλάδα λειτουργούν τέσσερα Σπίτια Χαμπάντ, σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ρόδο και Κρήτη.
Η Χαμπάντ της Αθήνας ιδρύθηκε το 2001 και τελεί υπό τη διαχείριση του ραβίνου Μέντελ και της συζύγου του Νεχάμα, οι οποίοι στην ιστοσελίδα τους εξηγούν πως πρόκειται για ένα «φιλόξενο και ζεστό μέρος για κάθε Εβραίο, ντόπιο αλλά και ταξιδιώτη, καλύπτοντάς τους όλες τις εβραϊκές τους ανάγκες».
Η αγορά και η άτυπη συναγωγή
Υπό αυτό το πλαίσιο άνοιξαν στο ισόγειο του κτιρίου της Χαμπάντ και το εστιατόριο Gostijo, καθώς μέχρι το 2011 δεν υπήρχε κάτι αντίστοιχο στην Αθήνα, αλλά και μια αγορά κοσέρ προϊόντων. Ταυτόχρονα, λειτουργεί άτυπα και μια συναγωγή ενώ και από τα γύρω μαγαζιά κάνουν λόγο για διάφορες τελετές και εκδηλώσεις, ιδιαίτερα σε εορταστικές περιόδους.
Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι οι επίσημες συναγωγές στην Αθήνα είναι δύο και βρίσκονται στο Θησείο, η μία απέναντι από την άλλη. Σε αυτές πραγματοποιούνται όλες οι θρησκευτικές λειτουργίες και οι επίσημες παραδοσιακές τελετές, ενώ οι εκδηλώσεις που διοργανώνονται από την Ισραηλιτική Κοινότητα γίνονται σε διάφορους χώρους.
Παρ’ όλο που και στους δύο χώρους, στου Ψυρρή και στο Θησείο, υπάρχουν αυστηρά μέτρα ασφαλείας, στους επίσημους θεσμούς της Εβραϊκής Κοινότητας, όπως είναι λογικό, υπάρχει αυξημένη προστασία με φυλάκιο της Ελληνικής Αστυνομίας έξω από τις Συναγωγές.
Οσον αφορά το Σπίτι Χαμπάντ, όπως δήλωσαν στο Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν ο ραβίνος Μέντελ και η σύζυγός του, «διαρκώς λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα που συστήνουν οι αρμόδιες αρχές για την ασφάλεια εργαζομένων και επισκεπτών».
Πράγματι, για να εισέλθει κανείς στο εστιατόριο, που λειτουργεί κυρίως με κρατήσεις, από την κεντρική είσοδο πρέπει να χτυπήσει το κουδούνι, να μπει στον προθάλαμο και από εκεί να περάσει από άλλη μία πόρτα. «Ακόμη και τις Παρασκευές και τα Σάββατα, σε ώρες αιχμής, το μαγαζί είναι σαν κλειστό, τα ρολά είναι μονίμως κατεβασμένα» μας λέει ο υπεύθυνος γειτονικού καφέ-μπαρ.
Θαμώνες του εστιατορίου ανέφεραν επίσης στο «Βήμα» πως υπάρχει αισθητή προστασία της ασφάλειας των εκδηλώσεων που διοργανώνονται εκεί. Ωστόσο είναι προφανές πως η τοποθεσία του εστιατορίου σε ένα πολύβουο στενό του κέντρου καθιστά πιο δύσκολο τον έλεγχο.
«Σίγουρα έχει και έλληνες επισκέπτες, όμως κατά κύριο λόγο είναι Ισραηλινοί. Το έχω προσέξει, οι περισσότεροι μιλούν εβραϊκά και έχουμε και εμείς πολλούς ισραηλινούς επισκέπτες καθώς το μαγαζί είναι πολύ κοντά» λέει στο «Βήμα» ιδιοκτήτης παράπλευρης επιχείρησης. «Το Χάνουκα, που είναι κοντά στα δικά μας Χριστούγεννα, είχαν κάνει μια μεγάλη γιορτή, είχε πολλούς Ισραηλινούς στο στενό και γιόρταζαν»
Χαμπάντ
•Η Χαμπάντ ή Chabad-Lubavitch όπως λέγεται κανονικά, αυτοπροσδιορίζεται ως «μια φιλοσοφία, ένα κίνημα και μια οργάνωση» και έχει τις ρίζες της στο Χασιδικό κίνημα του 18ου αιώνα. Η οργάνωση έχει την έδρα της στη Νέα Υόρκη.
• Αποτελεί κλάδο του χασιδισμού, υποκατηγορία των υπερορθόδοξων Εβραίων, οι οποίοι είναι βαθιά θρησκευόμενοι και ακολουθούν πιστά το δόγμα και τις παραδόσεις του Ορθόδοξου Ιουδαϊσμού. Σήμερα, οι περισσότεροι χασιδιστές και υπερορθόδοξοι Εβραίοι ζουν στο Ισραήλ και στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
• Η λέξη «Chabad» (Χαμπάντ) είναι ένα εβραϊκό αρκτικόλεξο για τις τρεις πνευματικές ικανότητες: chochmah-σοφία, binah-κατανόηση και da’at-γνώση.
• Η Χαμπάντ ξεχωρίζει ανάμεσα στις χασιδικές ομάδες λόγω της προθυμίας που επιδεικνύει ως προς τη συνεργασία με την ευρύτερη εβραϊκή κοινότητα και την αποδοχή και τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας.
• Σήμερα, πάνω από 3.500 ιδρύματα της Χαμπάντ βρίσκονται σε περισσότερες από 85 χώρες. Το 2005 το Κέντρο Δημοσίων Υποθέσεων της Ιερουσαλήμ ανέφερε ότι έως και ένα εκατομμύριο άνθρωποι παρακολουθούν τις λειτουργίες της Χαμπάντ τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο, ενώ σε μια μελέτη του 2020 το Ερευνητικό Κέντρο Pew διαπίστωσε ότι το 16% των Αμερικανοεβραίων επισκέπτεται Σπίτια Χαμπάντ τακτικά ή σποραδικά.
