Οπως είναι γνωστό, σε πολλά μέρη της Ελλάδας άνθησε η λαϊκή λιθογλυπτική, όμως η Τήνος και ειδικότερα το χωριό Πύργος είναι ο τόπος όπου η τοπική μαρμαροτεχνία βρίσκεται αδιάκοπα σε άνθηση, όπου ακόμα αντηχεί ο ήχος του μαντρακά, αναδεικνύοντας ένα υπαίθριο μουσείο λαϊκής τέχνης. Μαρμαρόστρωτοι δρόμοι, οικόσημα, υπέρθυρα, κρήνες, φεγγίτες και παιδικά χαράγματα κοσμούν κάθε γωνιά του χωριού, απ’ όπου προέρχονται σημαντικοί εικαστικοί καλλιτέχνες, όπως ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Νικηφόρος Λύτρας, ο Δημήτριος Φιλιππότης και τόσοι άλλοι. Ο Πύργος αποτελεί το κέντρο της ευρύτερης περιοχής της λεγόμενης Εξωμεριάς Τήνου, της οποίας η κουλτούρα και η καλλιτεχνική δραστηριότητα αναγνωρίστηκαν παγκοσμίως από την UNESCO το 2015. Στο χωριό αυτό λοιπόν με τη μεγάλη ιστορία στην τέχνη, εδρεύει το Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου. Διευθυντής του ο Λεωνίδας Χαλεπάς, γλύπτης, απόγονος της οικογένειας του διακεκριμένου γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, καθώς ο προπάππους του, Πραξιτέλης, υπήρξε αδελφός του Γιαννούλη. Του ζητήσαμε να μας μιλήσει και μας παρείχε πρόθυμα χρήσιμες πληροφορίες για μια σχολή που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας σοβαρά στην επιλογή του επαγγέλματός μας.
Κύριε Χαλεπά, πώς ξεκίνησε η λειτουργία του Σχολείου;
«Το Σχολείο ιδρύθηκε το 1955 με τον νόμο 3136 και λειτουργεί ανελλιπώς από τότε. Επικεντρώνεται στη μαρμαροτεχνία και αντλεί μεγάλο μέρος της γνώσης που μεταδίδει από την παράδοση της τηνιακής μαρμαροτεχνίας, η οποία σχετίζεται πολύ στενά με την αρχαία μας παράδοση. Ανήκει στο υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού και επιχορηγείται ετησίως για τα λειτουργικά του έξοδα από το Πανελλήνιο Ιερό Ιδρυμα Ευαγγελιστρίας Τήνου. Οι μόνιμοι διδάσκοντες πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό του υπουργείου Πολιτισμού».
Πώς μπορεί κανείς να εισαχθεί σε αυτό;
«Κάθε χρόνο το φθινόπωρο διενεργούνται εισαγωγικές εξετάσεις, οι οποίες διαρκούν πέντε μέρες. Τα παιδιά διαγωνίζονται στο Ελεύθερο Σχέδιο, στην Εκθεση, παραδίδουν ατομικό φάκελο με έργα, και δίνουν συνέντευξη στον Σύλλογο των καθηγητών. Το μεγάλο βάρος βέβαια δίνεται στη σχεδιαστική τους ικανότητα, η οποία κρίνεται από το σχέδιο που εκπονούν εδώ αυτές τις πέντε μέρες».
Ποια μαθήματα περιλαμβάνουν οι σπουδές;
«Στο Σχολείο οι σπουδαστές διδάσκονται μαρμαροτεχνία, γλυπτική, σχέδιο και ζωγραφική, αρχιτεκτονικό σχέδιο, αποτυπώσεις και ιστορία της τέχνης».
Ποιους χώρους διαθέτει το Σχολείο;
«Το Σχολείο έχει το εργαστήριο μαρμαροτεχνίας, το οποίο βρίσκεται κοντά στην κεντρική πλατεία του Πύργου και εκεί κάνουμε το μάθημα της μαρμαροτεχνίας. Σε αυτό υπάρχει και ένας μικρός αρχειακός χώρος που περιλαμβάνει πάρα πολύ ενδιαφέροντα έργα, ενώ στο εξωτερικό μέρος του διαθέτει έναν μικρό υπαίθριο χώρο. Εκεί αποθηκεύουμε τα μάρμαρα, τα οποία κόβουμε και προετοιμάζουμε, για να τα φέρουμε μετά μέσα στο εργαστήριο και να τα επεξεργαστούμε. Στο κεντρικό κτίριο της Σχολής βρίσκονται όλοι οι υπόλοιποι χώροι: ο χώρος της γλυπτικής, της ζωγραφικής, του αρχιτεκτονικού σχεδίου και της ιστορίας της τέχνης. Επιπλέον, υπάρχει το στέγαστρο των εκμαγεύσεων, των καλουπιών που φτιάχνουμε. Τέλος, στο πίσω μέρος του κτιρίου υπάρχει ακόμα ένας μεγάλος αρχειακός χώρος. Τον τελευταίο καιρό προσπαθούμε να αυξήσουμε τα εργαστήριά μας και να υλοποιήσουμε την κτιριακή μας επέκταση. Αυτό βέβαια το προσπαθούμε μαζί με τοπικούς παράγοντες, που στέκονται αρωγοί στη σχολή από την ίδρυσή της. Αυτοί και το ΠΙΙ Ευαγγελιστρίας Τήνου αγόρασαν παλαιότερα την έκταση για τις εγκαταστάσεις μας».
Ποιες επαγγελματικές δυνατότητες έχουν οι απόφοιτοι;
«Το Σχολείο προσφέρει αρκετές επαγγελματικές διεξόδους. Πολλοί από τους παλιούς απόφοιτους της σχολής πλαισιώνουν τις αποκαταστάσεις των αρχαίων μνημείων μας, όπως είναι ο Παρθενώνας, η Δωδώνη, η Επίδαυρος και η αρχαία Κόρινθος και όλες τις αναστηλώσεις της Ελλάδας. Πολλοί ασχολούνται με δικές τους επιχειρήσεις, όπως οι μαρμαράδες, οι οποίοι δημιουργούν δικά τους έργα. Αλλοι ασχολούνται ιδιωτικά με αποκαταστάσεις. Τέλος, κάποιοι άλλοι συνεχίζουν τις σπουδές τους στις Καλές Τέχνες, καθώς δύο απόφοιτοι κάθε χρόνο, οι πρώτοι σε βαθμολογία, εισάγονται χωρίς εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας ή της Θεσσαλονίκης».
Οι περισσότεροι σπουδαστές είναι αγόρια ή κορίτσια;
«Δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό, καθώς είναι πολύ κοντά το ποσοστό αγοριών και κοριτσιών, μερικές φορές είναι περισσότερα κορίτσια, ενώ άλλες φορές είναι περισσότερα αγόρια».
Πόσο διαρκούν οι σπουδές;
«Οι σπουδές στο Σχολείο διαρκούν τρία χρόνια. Τον τρίτο χρόνο σπουδών οι σπουδαστές εκπονούν τη διπλωματική τους εργασία, η οποία είναι δημιουργική, φιλοτεχνούν δικά τους έργα».
Ο αριθμός των εισακτέων και ο ρόλος της πανδημίας
Πόσα άτομα δέχεστε κάθε χρόνο;
«Ο αριθμός των εισακτέων κυμαίνεται κάθε χρόνο. Φέτος εισήχθησαν μόνο 11 μαθητές λόγω της πανδημίας που επιβάλλει την τήρηση αποστάσεων. Αυτό αποτελεί για τη Σχολή ένα πρόβλημα, διότι μειώθηκε ο αριθμός των σπουδαστών από 40 σε 32. Ωστόσο, ο αριθμός των εισαχθέντων είναι συνάρτηση της δεξιότητας των παιδιών στο σχέδιο, αλλά και του χώρου των εργαστηρίων που διαθέτουμε».
Φοιτούν ντόπια παιδιά στο Σχολείο;
«Η αλήθεια είναι πως δεν φοιτούν πολλά ντόπια παιδιά στη σχολή και θα ήταν καλό να υπάρχουν. Το μικρό ποσοστό των ντόπιων παιδιών αποτυπώνεται και στατιστικά, καθώς από τους 40 μαθητές ο ένας κατάγεται συνήθως από το νησί».
