Καλλιτέχνης, αρχιτέκτων εσωτερικών χώρων, διακοσμητής, ζωγράφος, συλλέκτης έργων τέχνης… Ο Λέανδρος Σπαρτιώτης έχει πολλές ιδιότητες. Γεννήθηκε το 1931 στην Πρέβεζα, στην οποία πέρασε το μεγαλύτερο μέρος των παιδικών και εφηβικών του χρόνων και το 1954 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του τον οδήγησαν αρχικά στην ξυλογλυπτική και στη συνέχεια στην αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και στη διακόσμηση, τομείς στους οποίους σταδιοδρόμησε για περισσότερα από 50 χρόνια. Η τέχνη, όμως, που εκφράζει περισσότερο τις εκφραστικές και αισθητικές αναζητήσεις του είναι η ζωγραφική. Στα έργα του εμπνέεται κυρίως από την Πρέβεζα απεικονίζοντας τοπία και μνημεία της περιοχής, ενώ δεσπόζουσα θέση έχουν και οι προσωπογραφίες του. Οι εκθέσεις του πολλές και επιτυχημένες. Το 2009 επέστρεψε και εγκαταστάθηκε μόνιμα στη γενέτειρά του. Από τότε δημιουργεί τη δική του πινακοθήκη, με έργα του ιδίου αλλά και άλλων ζωγράφων, καθώς εκτός από δημιουργός είναι και συλλέκτης. Το 2016 δημιούργησε στην Πρέβεζα την «Οπερα του νερού και του ονείρου», μια πρωτότυπη πλωτή κατασκευή αποτελούμενη από 35.000 κουτάκια αναψυκτικών, που λειτούργησε ως σκηνή στην οποία φιλοξενήθηκαν για δυο χρόνια πολλά καλλιτεχνικά δρώμενα, με πρεβεζάνους κυρίως καλλιτέχνες. Μεταξύ των φιλοξενουμένων και το σχολείο μας!
Επισκεφτήκαμε τον κ. Σπαρτιώτη στο σπίτι του, στον Αγιο Θωμά, προάστιο της Πρέβεζας στον Αμβρακικό, όπου βρίσκεται και η πινακοθήκη που έχει στεγάσει τη συλλογή του. Μας επιφύλαξε μια ιδιαίτερα θερμή υποδοχή, προσφέροντάς μας λουκουμάδες και χαρίζοντάς μας αντίγραφα από έργα του. Πρόθεσή μας να τον γνωρίσουμε από κοντά και να μιλήσουμε μαζί του για τη ζωή του, τα έργα του αλλά και τα σχέδιά του για το μέλλον. Γιατί μπορεί να βρίσκεται στη δέκατη δεκαετία της ζωής του, αλλά εξακολουθεί να είναι δημιουργικός και να σχεδιάζει τα επόμενα βήματά του.
Η «Οπερα του νερού και του ονείρου»
Κυρίαρχο θέμα στη συζήτησή, όπως είναι φυσικό, η εντυπωσιακή «Οπερα του νερού και του ονείρου», την οποία θεωρεί το σημαντικότερο έργο του. Μας εξηγεί ότι όλα ξεκίνησαν κάποιο καλοκαίρι που βρισκόταν στη Σκύρο για διακοπές. «Βρισκόμουν στη Σκύρο ένα καλοκαίρι και μπροστά μου σέρβιραν μπίρες και αναψυκτικά σε κουτάκια. Κοιτούσα τα κουτάκια που έμεναν άθικτα και σκέφτηκα γιατί να τα πετάμε, κάτι μπορεί να γίνει με αυτά. Λέω λοιπόν στη γυναίκα μου ότι δεν θα τα πετάμε πια, θα τα μαζεύουμε» λέει ο κ. Σπαρτιώτης.
Ετσι, άρχισε να συγκεντρώνει κουτάκια αναψυκτικών. Στην αρχή υπολόγιζε να συγκεντρώσει περίπου 200 και να κατασκευάσει κάποιο γλυπτό, μια γοργόνα ή ένα δελφίνι. «Σιγά-σιγά όμως τα κουτάκια έγιναν 500, μετά 1.000, 10.000 και σκέφτηκα, αφού μαζεύτηκαν τόσα, να φτιάξω μια σκηνή θεάτρου, να μπορεί να χρησιμοποιηθεί» λέει χαρακτηριστικά.
Η σκηνή στήθηκε πάνω σε πλωτή εξέδρα στην παραλία της πόλης, κοντά στο λιμάνι. Για δύο καλοκαίρια φιλοξενήθηκαν εκεί πολλοί καλλιτέχνες που παρουσίασαν μουσικές αλλά και άλλες παραστάσεις. Η φήμη της «Οπερας του νερού και του ονείρου» ξεπέρασε τα σύνορα της χώρας μας και ακόμη και σήμερα ο κ. Σπαρτιώτης λαμβάνει επιστολές από το εξωτερικό που τον ρωτούν αν θα λειτουργήσει για να προγραμματίσουν εμφανίσεις. Δυστυχώς, η κατασκευή υπέστη καταστροφές από μια απρόσμενη κακοκαιρία και δεν ήταν δυνατό να ξαναστηθεί στη συνέχεια.
Η σχέση του με τη μουσική
Ενα από τα κίνητρά του για την κατασκευή της «Οπερας του νερού και του ονείρου» ήταν ο συνδυασμός της ανάγκης του για δημιουργία με την αγάπη του για τη μουσική, κυρίως την όπερα. Αναπόφευκτα, λοιπόν, η συζήτηση στράφηκε γύρω από τη σχέση του με τη μουσική. Μας αφηγείται ένα περιστατικό από την παιδική του ηλικία από το οποίο ξεκίνησε αυτή η σχέση: «Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ζήσαμε για κάποιο διάστημα στην Αμφιλοχία, η οποία ήταν υπό ιταλική κατοχή. Μια μέρα με έστειλε ο πατέρας μου για να αγοράσω κάτι και καθώς πήγαινα άκουσα την ιταλική μπάντα να παίζει μουσική. Αυτό που άκουσα με μάγεψε από την πρώτη στιγμή, χωρίς να ξέρω καθόλου τι ακούω. Ξεχάστηκα και κάποια στιγμή είδα τον πατέρα μου να με ψάχνει. Πήγα κοντά του και εισέπραξα δυο σφαλιάρες, αλλά καθόλου δεν με πείραξε. Μου είχε αρέσει τόσο πολύ αυτό που είχα ακούσει, χωρίς να ξέρω τι ήταν. Αργότερα, όταν πήγα στο στρατό, ξανάκουσα το κομμάτι στο ραδιόφωνο, στο Τρίτο Πρόγραμμα. Περίμενα το τέλος του τραγουδιού για να μάθω ποιο ήταν: ήταν η εισαγωγή από την «Κλέφτρα κίσσα» του Ροσίνι».
Ακούει κυρίως κλασική μουσική και όπερες. Θαυμάζει τον Πλάθιντο Ντομίνγκο όπως και την Αγνή Μπάλτσα και μας εκμυστηρεύεται την επιθυμία του να την έβλεπε να τραγουδάει στην «Οπερα του νερού και του ονείρου». Αγαπά τη μουσική όσο και τα γράμματα: «Ο άνθρωπος γίνεται πιο ευγενικός, πιο ωραίος όταν ακούει μουσική και όταν διαβάζει» μας λέει.
Το έργο του
Στα περίπου 50 χρόνια της σταδιοδρομίας του στην αρχιτεκτονική εσωτερικών χώρων και στη διακόσμηση, ο κ. Σπαρτιώτης έχει δημιουργήσει σπουδαία έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Ο ίδιος ξεχωρίζει την αναπαλαίωση του ιστορικού κτιρίου του Νέον στην πλατεία Ομονοίας στην Αθήνα, που εγκαινιάστηκε το 1990. Θυμάται τα ιδιαιτέρως ευμενή σχόλια: Η Ελένη Βλάχου είχε γράψει ότι ξαφνικά στην έρημο της Ομονοίας φύτρωσε μια όαση, ενώ ο Αντώνης Τρίτσης, που έγινε μετά δήμαρχος Αθηναίων, του είχε πει πως ερχόταν με κρύα καρδιά αλλά μετά την ανακαίνιση μπορούσε να πει ότι σώθηκε το Νέον. Η αποκατάσταση και η μετατροπή σε οικία ενός παλιού μοναστηριού του 16ου αιώνα στην Τεργέστη της Ιταλίας (Villa Antonini) έχει επίσης κερδίσει τον θαυμασμό ειδικών και μη, ενώ πλήθος άλλων έργων του μπορούμε να συναντήσουμε στο Λονδίνο, σε πολλές πόλεις στην Ελλάδα, ενώ εδώ στην περιοχή μας είναι περήφανος για το Νικόπολις club, έναν χώρο αναψυχής με υψηλή αισθητική. Βασικός κανόνας στις παρεμβάσεις του είναι πάντα η ενσωμάτωση του κτιρίου στο φυσικό περιβάλλον και η χρήση υλικών που ταιριάζουν με το τοπίο.
Η σχέση του με την Πρέβεζα
«Η Πρέβεζα με εμπνέει γιατί εδώ μεγάλωσα! Την αγαπάω την Πρέβεζα» μας λέει με τέτοιο πάθος του δεν μπορείς να αμφισβητήσεις την αλήθεια των λόγων του. «Στην Αθήνα έκανα καριέρα, έκανα οικογένεια, παιδιά, εγγόνια και το όνειρό μου ήταν πότε θα γυρίσω στην Πρέβεζα. Σαν μετανάστης ένιωθα στην Αθήνα. Μόλις αποφάσισα ότι δεν έχω άλλα περιθώρια, παρέδωσα τη σκυτάλη στα παιδιά μου που είναι αρχιτέκτονες και επέστρεψα». Από το 2009 έχει εγκατασταθεί στην Πρέβεζα συνεχίζοντας να είναι δραστήριος και δημιουργικός. Σε αυτά τα χρόνια έχει δημιουργήσει, μεταξύ άλλων, την Πινακοθήκη του, την «Οπερα του νερού και του ονείρου» αλλά και το τελευταίο έργο του, την εικαστική απεικόνιση των επτά αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου, με μελάνι και μολύβι, έργο που το ίδρυμα Ακτία Νικόπολις έχει εκδώσει σε λεύκωμα. Για το λεύκωμα αυτό αλλά και τη συνολική του δουλειά τιμήθηκε πριν από λίγους μήνες από την Πανηπειρωτική Ενωση Γυναικών σε εκδήλωση στην Αθήνα. Αυτό που τον στεναχωρεί στην Πρέβεζα είναι η εγκατάλειψη των κάστρων της πόλης στην τύχη τους. «Είναι η μοναδική πόλη στην Ελλάδα που έχει 4-5 κάστρα και τα εγκατέλειψαν. Να, τον Προμαχώνα τον τρώει η θάλασσα, θα φύγει. Δεν ξέρω αν θα φύγει πρώτα αυτός ή το κάστρο του Παντοκράτορα» μας λέει.
Τα σχέδια για το μέλλον
Ο κ. Σπαρτιώτης συνεχίζει να κάνει σχέδια. Εχει ήδη υποβάλει στους αρμόδιους φορείς την πρότασή του για την ανάπλαση του χώρου από το λιμάνι της πόλης ως τον Προμαχώνα ώστε να δημιουργηθεί εκεί ο «Κήπος της χαράς», όπως τον ονομάζει, καθώς τον έχει στον νου του πνιγμένο στο πράσινο. Θα μπορέσει με αυτόν τον τρόπο να στηριχθεί και ο Προμαχώνας με την κατασκευή διαζώματος στη βάση του. Ονειρεύεται τη δημιουργία σε αυτόν τον χώρο ενός μουσείου μακέτας: Εναν χώρο στεγασμένο, μήκους 200 μέτρων, που θα τον διασχίζεις και θα βλέπεις εκεί όλη την Ηπειρο σε μακέτες. Το γεφύρι της Αρτας, την εκκλησία της Παρηγορήτισσας, το γεφύρι της Πλάκας. «Ο,τι αξιόλογο έχουμε θα το παρουσιάσουμε σε μακέτες» μας λέει. Εκεί σκοπεύει να ξαναχτίσει την «Οπερα», η οποία θα είναι πλέον μόνιμη και σταθερή κατασκευή, ώστε να μην κινδυνεύει από τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Για όλα αυτά εργάζεται μανιωδώς! Στέλνει επιστολές στους αρμόδιους φορείς, αναζητεί χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα έχει ξαναρχίσει να συγκεντρώνει κουτάκια αναψυκτικών, για τη συλλογή των οποίων ζητεί τη συνδρομή όλων μας.
Οι συμβουλές του στη νεότερη γενιά
Εχοντας απέναντί μας έναν άνθρωπο σαν αυτόν, δεν θα μπορούσαμε να μην του ζητήσουμε τις συμβουλές του. «Να ασχοληθείτε με τις τέχνες! Κανείς δεν έχασε από αυτό» μας λέει. «Και να διαβάσετε πολλά βιβλία, πέρα από το μαθήματά σας» συνεχίζει, δηλώνοντας φανατικός αναγνώστης και ο ίδιος. Μας παροτρύνει, επίσης, να συνεχίσουμε τις σπουδές μας στη μουσική: «Χωρίς τη μουσική είμαστε σαν τα φυτά που μεγαλώνουν χωρίς να ανθίζουν, θα ανθίσουμε, όμως, ακούγοντας μουσική» τονίζει. Να έχουμε επίσης πάθος σε ό,τι κάνουμε, να κυνηγάμε πάντα το όνειρό μας και να μην τα παρατάμε στην πρώτη δυσκολία, μας δηλώνει, φέρνοντας τον εαυτό του ως παράδειγμα.
Αυτός είναι λοιπόν ο κ. Λέανδρος Σπαρτιώτης. Ενας πολυπράγμων άνθρωπος που όταν τον ρωτήσαμε με ποια από τις ιδιότητές του θα ήθελε να τον αποκαλούν, αυτοχαρακτηρίστηκε ως δημιουργός. Επίμονος και ακούραστος στην προσπάθειά του να υλοποιήσει τα σχέδιά του, παρά τις δυσκολίες που συναντά. Τρυφερός παππούς που περηφανεύεται για τον εγγονό του. Προσιτός και μειλίχιος απέναντί μας. Ιδιαίτερα φιλομαθής και φιλότεχνος. Ενας σπάνιος άνθρωπος και ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης. Κύριε Σπαρτιώτη, σας ευχαριστούμε ολόθερμα για το μάθημα ζωής που μας δώσατε!
