Της Γεωργίας Κατσούλα
Από τα πρώτα χρόνια της παιδικής μας ηλικίας γινόμαστε μέλη μιας δεύτερης «οικογένειας», ενός ευρύτερου συνόλου το οποίο αποκαλούμε σχολείο. Κι ενώ το ίδιο το Σύνταγμά μας προβλέπει ότι το σχολείο πρέπει να έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των νέων, τη διάπλασή τους σε ελεύθερους πολίτες, η αντίληψη που κυριαρχεί σήμερα μέσα και έξω από το σχολείο είναι ότι μόνο η γνώση των Μαθηματικών ή των Αρχαίων δίνει στους νέους τη δυνατότητα να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία και να αποκατασταθούν επαγγελματικά γλιτώνοντας από το φάσμα της ανεργίας.
Ως έφηβοι όμως αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τα πράγματα και τις συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας. Πολλές φορές ακούμε φράσεις όπως «η νέα γενιά αντιδρά υπερβολικά και αδικαιολόγητα». Ομως αναρωτήθηκε ποτέ κανείς ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν τους νέους σε ακραίες συχνά αντιδράσεις, σε σύγκρουση με τους κάθε φορά διοικούντες, σε αμφισβήτηση του κοινωνικού κατεστημένου;
Επαγγελματική αποκατάσταση
Οταν φτάνουμε στην ηλικία των δεκαεπτά, δεκαοκτώ χρόνων και προετοιμαζόμαστε με μεγάλους κόπους, θυσίες και αγωνίες να μπούμε στο Πανεπιστήμιο, αντιλαμβανόμαστε πως το μέλλον μας δεν είναι εντελώς βέβαιο παρά τις μεγάλες μας προσπάθειες. Και γιατί το συμπεραίνουμε αυτό; Βλέπουμε ένα μεγάλο ποσοστό νέων να απασχολούνται σε θέσεις άσχετες προς τις σπουδές τους ή ακόμη χειρότερο να μένουν άνεργοι και παροπλισμένοι κοινωνικά. Η υψηλή ανεργία που πλήττει τη χώρα μας δεν αφήνει πολλές επιλογές. Ή οι νέοι θα συμβιβαστούν με κακοπληρωμένες θέσεις και σκληρές συνθήκες εργασίας ή αν έχουν αυξημένα προσόντα θα αναζητήσουν μια καλύτερη μοίρα στο εξωτερικό. Πώς μπορείτε λοιπόν να περιμένετε από εμάς που αποτελούμε τη νέα γενιά της χώρας μας να τη στηρίζουμε και να ονειρευόμαστε ένα μέλλον στην πατρίδα μας, όταν την αισθανόμαστε τόσο εχθρική;
Αυτή την κατάσταση ενισχύει δυστυχώς και η αντίληψη που επικρατεί κυρίως στην ελληνική επαρχία πως τα παιδιά μόνο αν έχουν άριστους βαθμούς ή μόνο αν περάσουν σε μια σχολή με υψηλά μόρια θα πετύχουν. Δεν υπάρχουν δηλαδή πολλά περιθώρια για την επιλογή του επαγγέλματος, αφού συχνά οι οικογένειες προτρέπουν τα παιδιά τους να γίνουν δικηγόροι, γιατροί και επιχειρηματίες, υποτιμώντας κάποια άλλα επαγγέλματα όπως τα τεχνικά ή επαγγέλματα που σχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, αφού ισχυρίζονται πως δεν θα τους προσφέρουν αρκετά χρήματα για να ζήσουν. Γιατί δηλαδή πρέπει όλοι να σπουδάσουμε ιατρική και νομική σε αυτή τη χώρα; Γιατί να δημιουργούνται στους εφήβους αισθήματα άγχους, φόβου και απογοήτευσης για το μέλλον τους και να μην απολαμβάνουν τα σχολικά τους χρόνια;
Το έλλειμμα εμπιστοσύνης
Το να είσαι έφηβος στην εποχή μας είναι πιο δύσκολο από όσο φαίνεται… Ο έφηβος βιώνει το πιο κρίσιμο στάδιο της ζωής του, καθώς ο κόσμος που υπάρχει μέσα του είναι πολλές φορές περίπλοκος και ανεξήγητος. Σε αυτή την ηλικία ο νέος εκτός από το ότι αλλάζει συνεχώς τη συναισθηματική του κατάσταση, έχει μεγάλη ανάγκη να νιώθει τη στήριξη της οικογένειάς του αλλά και να αισθάνεται ασφάλεια για τον ίδιο και τα αγαπημένα του πρόσωπα. Και ΝΑΙ, χρειάζεται Ασφάλεια! Ποιος όμως μπορεί να μας το εγγυηθεί αυτό;
Στην εποχή μας η ασφάλεια αποδείχθηκε το μεγάλο ζητούμενο. Καθημερινά, ακούμε στις ειδήσεις ή διαβάζουμε στο διαδίκτυο απάνθρωπα και ανεπίτρεπτα συμβάντα που συμβαίνουν γύρω μας και πολλές φορές κοντά μας. Οταν όλος ο λαός μας θρηνεί τις τελευταίες μέρες τα θύματα αυτού του αδιανόητου σιδηροδρομικού δυστυχήματος στα Τέμπη, πώς η νέα γενιά μπορεί να νιώθει ασφάλεια και να εμπιστεύεται το μέλλον σε αυτή τη χώρα; Γιατί δεν έτυχε ο σταθμάρχης να αλλάξει τη γραμμή; Γιατί δεν λειτουργούσαν τα κατάλληλα συστήματα για να αποφευχθεί το δυστύχημα; Γιατί να σκοτωθούν τόσοι νέοι άνθρωποι άδικα; Γιατί; Γιατί; Γιατί; Κουραστήκαμε να θέτουμε ερωτήματα και να μην απαντά κανείς. Αρνούμαστε να ζήσουμε τη ζωή μας μέσα στον φόβο.
Ερωτας σε κίνδυνο
Μα και ένα ακόμη πολύ σημαντικό στοιχείο στη ζωή του εφήβου σήμερα κινδυνεύει, κι αυτό δεν είναι άλλο από το συναίσθημα του έρωτα. Ο έρωτας λοιπόν, που εμφανίζεται εκεί που δεν το περιμένεις, είναι εκείνος που σε κάνει να νιώθεις ζωντανός ξανά και ξανά, λες και γεννιέσαι πάλι από την αρχή. Με τον έρωτα μεταμορφώνεσαι, ενθουσιάζεσαι, πέφτεις, σηκώνεσαι, πονάς, χαμογελάς και κυρίως αγαπάς. Στην εφηβεία το συναίσθημα αυτό είναι μοναδικό, είναι μία ιδέα αναλλοίωτη που μέσα της μπορείς και να χαθείς… Ως έφηβοι δηλαδή θέλουμε να ερωτευτούμε, να αγαπηθούμε και να νιώσουμε αποδεκτοί από τον άλλον. Το ερώτημα είναι αν στην εποχή μας αυτό είναι εφικτό.
Τα τελευταία χρόνια και κυρίως μετά τον εγκλεισμό μας λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού οι ανθρώπινες σχέσεις και πιο συγκεκριμένα οι ερωτικές περνάνε έντονη κρίση, ώστε να ακούμε συνεχώς για κακοποιήσεις και βιασμούς που αφορούν και τα δύο φύλα. Περιπτώσεις ακραίες για την εποχή που διανύουμε κι όμως αληθινές. Πώς λοιπόν μπορούμε να βγούμε έξω στην κοινωνία, να εμπιστευτούμε και να αφεθούμε ελεύθεροι στο να δείξουμε τα αληθινά μας αισθήματα και τις προθέσεις μας; Πώς γίνεται να μη φοβόμαστε από τη στιγμή που δεκατετράχρονα κοριτσάκια πέφτουν θύματα βιασμού; Πού βρίσκεται ο σεβασμός, η υποστήριξη και η αγάπη για τον άλλον; Ποιος μπορεί να μας εγγυηθεί πως μόλις ενηλικιωθούμε θα μπορέσουμε να βρούμε κάτι ασφαλές και αληθινό; Πώς θα ερωτευτούμε; Δυστυχώς όλα αυτά τα ερωτήματα τριγυρνούν στο μυαλό μας και σκοτεινιάζουν το μέλλον μας.
Με όραμα απέναντι στον φόβο
Βέβαια πολλές φορές αυτοί οι φόβοι και οι ανησυχίες μας προστατεύουν από διάφορους κινδύνους που υπάρχουν γύρω μας και μας βοηθούν να φερόμαστε υπεύθυνα. Και κυρίως είμαστε νέοι άνθρωποι, από τη φύση αισιόδοξοι και γεμάτοι οράματα για το μέλλον, γι’ αυτό και ελπίζουμε σε ένα καλύτερο μέλλον, έχουμε τη δύναμη να πολεμήσουμε τους φόβους μας και να αγωνιστούμε για μια δικαιότερη και ασφαλέστερη κοινωνία.
