Το κάστρο της Λήμνου κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ άλλων του Αιγαίου ως το μεγαλύτερο. Χτισμένο στην πρωτεύουσα του νησιού, τη Μύρινα, σε βραχώδη και απόκρημνη περιοχή, σίγουρα θα σου κεντρίσει το ενδιαφέρον. Το όνομα, «Μύρινα», το πήρε από την κόρη του βασιλιά της Ιωλκού Κρηθέα και συζύγου του πρώτου βασιλιά του νησιού, Θόαντα. Αργότερα, το όνομα αυτό ξεχάστηκε και τη θέση του πήρε το «Παλαιόκαστρον». Το 1955 δόθηκε ξανά επισήμως το όνομα «Μύρινα».
Το νησί βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο, κοντά στην είσοδο των Δαρδανελίων και επί της οδού Μικράς Ασίας – Βαλκανικής χερσονήσου. Είναι φυσικό, επομένως, να έχει χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς αρκετές φορές και να έχει γνωρίσει πολλούς κατακτητές. Πριν από την κατασκευή του κάστρου, στο σημείο αυτό ήταν χτισμένη η αρχαία ακρόπολη, ήδη από τον 13ο αιώνα π.Χ. Την περίοδο εκείνη, στη Λήμνο κατοικούσαν οι Μινύες, φύλο από τη Βοιωτία. Αργότερα, κατά την Αργοναυτική Εκστρατεία, έλαβε χώρα μια σημαντική περιπέτεια και στους μετέπειτα αιώνες την κατέκτησαν Πελασγοί, Πέρσες, Αθηναίοι, Μακεδόνες και Ρωμαίοι. Μετά από αυτά, τον 12ο αι. μ.Χ., οι Βυζαντινοί αποφάσισαν να κατασκευάσουν το κάστρο με ό,τι υλικά είχαν περισσέψει από την αρχαία πόλη, με αποτέλεσμα αυτή να χαθεί εντελώς. Στην πορεία του χρόνου, ανακατασκευάστηκε από τους Ενετούς και ξεκίνησε μία σειρά από κατακτήσεις, όπως για παράδειγμα από τους Βυζαντινούς, Γενοβέζους, Τούρκους και Ενετούς. Το 1770, κατά τα Ορλωφικά, το κάστρο υπέστη σοβαρές ζημιές και έτσι το 1880 επιδιορθώθηκε, εξοπλίστηκε με 150 κανόνια και πήρε την πιο εντυπωσιακή μορφή του από τους Τούρκους. Αισίως, το 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, η Λήμνος παραδόθηκε στους Ελληνες.
Η σημερινή εικόνα
Σήμερα, το κομψό κάστρο έχει δύο πύλες, μία κεντρική, στην οποία οδηγεί λιθόστρωτο μονοπάτι, και μία μικρότερη, βόρεια, δίπλα στην ακτή. Εχει έκταση 144 στρέμματα, ενώ διαθέτει τριπλό τείχος με συνολικά 14 πύργους, έκαστος 8 μέτρα ύψος και 1,5 μέτρο πάχος. Στο ψηλότερο σημείο του λόφου, υπάρχει σχεδόν κατεστραμμένο οχυρό με διάφορους εσωτερικούς χώρους. Μέσα στο φρούριο, βρίσκονται ένα τουρκικό τέμενος, δεξαμενές και ένας υπόγειος θολωτός χώρος.
Τόσο η επιβλητική του όψη όσο και η έκτασή του είναι αξιοσημείωτες. Εποπτεύει, από τη μία τους δύο όρμους του Ρωμαίικου και του Τούρκικου Γιαλού, από την άλλη το εκπληκτικό λιμάνι της Μύρινας. Ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί με τη θέα της γαλανόλευκης σημαίας, που κυματίζει στους ρυθμούς των ανέμων, ιδίως εάν έχει επιλέξει να επισκεφθεί το κάστρο κατά τις απογευματινές ώρες, όταν ο ήλιος δύει πίσω από το Αγιον Ορος και ο ουρανός έχει ζωγραφιστεί με πορτοκαλί αποχρώσεις, δημιουργώντας ένα κλίμα απόλυτης γαλήνης.
Παρέα με τα ελάφια
Χωρίς καμιά αμφιβολία, ο τουρίστας θα δεχθεί την ιδιαίτερη φιλοξενία των εξαιρετικά φιλικών κατοίκων του κάστρου. Πρόκειται για μία πολυάριθμη ομάδα ελαφιών, γνωστών ως τα πλατώνια του νησιού, τα οποία μεταφέρθηκαν πριν από δεκαετίες από το νησί της Ρόδου, πολλαπλασιάστηκαν και είναι πλέον φύλακες του κάστρου. Καταλήγοντας, μια βόλτα στο κάστρο της Λήμνου θα σας κάνει να ηρεμήσετε και να περάσετε όμορφες στιγμές με τους δικούς σας. Μην παραλείψετε να βγάλετε πολλές φωτογραφίες του τοπίου και της όμορφης πόλης.
Εκκλησία δίχως σκεπή
Μαθαίνοντας κάποιος για την ιδιαιτερότητα αυτής της εκκλησίας, συνήθως πιστεύει πως η ολοκλήρωσή της δεν έγινε ποτέ! Αν όμως επισκεφθεί την Παναγία την Κακαβιώτισσα ή δει κάποια φωτογραφία της, θα του λυθεί κάθε απορία! Στην πραγματικότητα, μία οροφή είναι απλώς άχρηστη, μια και βρίσκεται στην σπηλιά του βουνού Κάκαβος, από το οποίο έλαβε και το όνομά της και είναι κοντά στο χωριό Θάνος. Υπολογίζεται ότι χτίστηκε γύρω στο 1300 μ.Χ. από ερημίτες μοναχούς.
Σύμφωνα με την παράδοση, κάποια στιγμή ένας μοναχός αποφάσισε να φύγει για το Αγιον Ορος. Προτού όμως φύγει, συναντήθηκε με έναν λημνιό βοσκό, στον οποίο ανέθεσε τη διαφύλαξη της εικόνας της Παναγίας «Το ρόδον το αμάραντον». Επειτα, του ζητήθηκε κάθε Λαμπροτρίτη να μεταφέρεται η εικόνα στο εκκλησάκι προκειμένου να λειτουργείται. Μετά από αυτό το περιστατικό, ο μοναχός άνοιξε το ράσο του, το οποίο μεταμορφώθηκε σε βάρκα και κατευθύνθηκε προς το Αγιον Ορος.
Κάθε Τρίτη του Πάσχα
Το εκκλησάκι σήμερα λειτουργεί κάθε Τρίτη μετά το Πάσχα, ενώ τις υπόλοιπες ημέρες μπορεί να το επισκεφθεί οποιοσδήποτε. Από το 1305, το εκκλησάκι ανήκει στην ιδιοκτησία της Μονής Μεγίστης Λαύρας και σε αυτό κατέφυγαν μοναχοί του Αγίου Ευστρατίου για να προστατευθούν από τους Τούρκους.
Η σαραντάλεπτη διαδρομή σίγουρα αξίζει τον κόπο για τη σαγηνευτική θέα, όπου το απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου συναντιέται με τη βραχώδη και ερημική περιοχή. Οι τουρίστες του νησιού δεν θα πρέπει να χάσουν την ευκαιρία να επισκεφθούν τον μοναδικό άσκεπο ναό στον κόσμο.
Δαμάζοντας τους αγέρηδες
Οι ανεμόμυλοι της Λήμνου συνιστούν αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής κληρονομιάς της. Κτισμένοι στα ψηλότερα σημεία των χωριών και προσανατολισμένοι προς τον Βορρά, υπερηφανεύονται για την αιγαιοπελαγίτικη αρχιτεκτονική τους και την ανυπέρβλητη ικανότητά τους να δαμάζουν τους τρομερούς αγέρηδες του νησιού. Το πλήθος των ανεμόμυλων υποδηλώνει τη μεγάλη παραγωγή σιτηρών. Η Λήμνος πράγματι φημιζόταν στην αρχαιότητα για την καλλιέργεια σιτηρών. Οταν η σύγχρονη Ελλάδα απέκτησε αυτάρκεια σε σιτηρά, τα υπόλοιπα νησιά αποκαλούσαν τη Λήμνο «Αργεντινή της Ελλάδας». Οι αντιπροσωπευτικότεροι ανεμόμυλοι βρίσκονται στην περιοχή του Κοντιά. Εναρμονισμένοι απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον, κουβαλούν στις πλάτες τους μια ιστορία διακοσίων και παραπάνω χρόνων. Εχουν αναστηλωθεί και μετατραπεί σε σύγχρονους χώρους διαμονής.
Επιλογές γιακάθε γούστο
Η Λήμνος διαθέτει μια δαντελωτή ακτογραμμή που έχει αναρίθμητες αμμουδερές ακρογιαλιές. Ηδη μέσα στην πρωτεύουσά της, οι λουόμενοι μπορούν να απολαύσουν τις αμμουδιές του Τούρκικου Γιαλού, του Ρωμαίικου Γιαλού και των Ρηχών Νερών.
Στην καρδιά κοντινών στην πρωτεύουσα γραφικών κόλπων, απλώνονται η παραλία του Θάνους, το Πλατύ και ο Εβγάτης. Οι ομπρέλες, οι ξαπλώστρες, τα μπαράκια και οι ταβέρνες ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πιο απαιτητικών περιηγητών. Λίγο πιο μακριά, η απάνεμη παραλία της Χαβούλης συντροφεύει τις «δίδυμες» παραλίες του νησιού, το Μεγάλο και το Μικρό Φαναράκι, οι οποίες αφήνουν στους σπηλαιώδεις τους σχηματισμούς να φωλιάζουν μεσογειακές φώκιες. Ο Κοκκινόβραχος και ο Παρθενόμυτος περηφανεύονται για τα γαλαζοπράσινα νερά τους, το Κέρος διαθέτει υποδομές για θαλάσσιες αθλοπαιδιές και ο Αγιος Ιωάννης προστατεύει τα ρηχά νερά του.
Μετά από μια περιπετειώδη μέρα, δύο παραλίες προσφέρονται για ηρεμία: ο Κότσινας, που πλησιάζει με ευλάβεια την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής με το υπόγειο αγίασμα και το άγαλμα μιας τοπικής ηρωίδας, της Μαρούλας, και το Διαπόρι, που σφίγγει στον κόρφο του ένα γοητευτικό αγκυροβόλιο. Ομορφες παραλίες βρίσκει κάποιος στο Γομάτι, στη Νεφτίνα, στη Σαράβαρη και στον Ζεματά στο βόρειο μέρος του νησιού.
Ο περίπατος στην Αλυκή και η πανίδα της Χορταρόλιμνης
Διαβάζοντας αυτόν τον τίτλο, φανταζόμαστε τους εαυτούς μας να περπατούν σε μια τεράστια έκταση από αλάτι. Και πράγματι, αυτό μπορεί να συμβεί!
Η Αλυκή της Λήμνου είναι μια παράκτια αλμυρή λιμνοθάλασσα, έκτασης 6.300 στρεμμάτων, με μεγάλη οικολογική σημασία. Διαθέτει πλούσια χλωρίδα και πανίδα και αποτελεί σταθμό ανάπαυσης για πολλά είδη μεταναστευτικών πουλιών, γι’ αυτό και έχει κατακτήσει επάξια μια θέση στο δίκτυο «Νατούρα 2000». Αξίζει να σημειωθεί πως στη λίμνη έχει παρατηρηθεί ένα από τα μεγαλύτερα σμήνη ροζ φλαμίνγκο στη χώρα μας, με πληθυσμό κοντά στα 5.000! Η λίμνη φιλοξενεί επίσης και άλλα είδη σπάνιων πουλιών, όπως τους λευκοτσικνιάδες, τους ερωδιούς και τα κιρκινέζια.
Η Αλυκή βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα της Λήμνου, κοντά στο χωριό Κοντοπούλι. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους το αλίπεδο καλύπτεται με νερό, ενώ σε εποχή ξηρασίας δημιουργείται ένα εκτεταμένο πεδίο άλατος. Αν και η πρόσβαση στο χώρο είναι εφικτή μόνο μέσω ενός χωματόδρομου, αξίζει τον κόπο! Μόλις φτάσεις θα απολαύσεις το σαγηνευτικό τοπίο και θα νιώσεις απόλυτη γαλήνη.
Συμπερασματικά, δεν νοείται ο επισκέπτης να φύγει από το νησί χωρίς να επισκεφθεί αυτό το μαγευτικό μέρος, καθώς προσφέρει μοναδικές εικόνες και ξυπνά συναισθήματα ηρεμίας και χαλάρωσης. Και κάτι ακόμα: μην παραλείψετε να μαζέψετε αλάτι πριν φύγετε!
Σημαντικός υδροβιότοπος
Η Χορταρόλιμνη είναι ένα παράκτιο, εποχιακό υφάλμυρο έλος. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της Λήμνου, κοντά στο χωριό Καλλιόπη, και συνιστά έναν από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους του Βορειοανατολικού Αιγαίου.
Η έκταση της λίμνης υπολογίζεται στα 2.300 στρέμματα. Το νερό της ξεραίνεται το καλοκαίρι, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας τεράστιος χώρος με αλάτι, στο οποίο η χλωρίδα και η πανίδα έχουν πρωτεύοντα ρόλο. Στην περιοχή του αλιπέδου κυριαρχεί η αλοφυτική βλάστηση με αρμυρήθρες και αλμυρίκια. Σπάνια και απειλούμενα είδη, που αγγίζουν τα 4.000, προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις, την ελληνική νομοθεσία και το δίκτυο «Natura2000». Σε αυτά τα σπάνια είδη πτηνών συγκαταλέγονται τα είδη Falco naumanni, Glareola pratincola, Himantopus himantopus και Recurvirostra avosetta. Η λίμνη είναι εύκολα προσβάσιμη μέσω του δρόμου που ξεκινά από το χωριό της Καλλιόπης και καταλήγει στην παραλία του Κέρους.
Κατά την επίσκεψή σας λοιπόν στη Χορταρόλιμνη θα αντικρίσετε ένα ήρεμο περιβάλλον, μια ποικιλία σπάνιων μεταναστευτικών πουλιών, καθώς και έναν εκπληκτικά μεγάλο αριθμό ερπετών! Αν είστε λάτρης της φύσης, σας τη συστήνω ανεπιφύλακτα!
