Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει κάποιον να μετανιώνει για το επάγγελμα που διάλεξε; Και πόσες άλλες και εμείς, που βρισκόμαστε στις τελευταίες τάξεις του λυκείου, ταλανιζόμαστε για να πάρουμε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις για το μέλλον μας; Κάποιοι επιλέγουν επαγγέλματα που δεν τους ταιριάζουν γιατί παρασύρονται από τον περίγυρό τους και κάποιοι άλλοι αφήνουν τους γονείς τους να επιλέξουν γι’ αυτούς.
Η παλαιότερη παραδοσιακή ερώτηση «τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;» έχει χάσει πλέον τη δυναμική της και δύσκολα απευθύνεται στον κόσμο των παιδιών και των εφήβων. Και αυτό, γιατί η απάντηση πλέον δεν δίνεται μόνο με βάση την επιθυμία και τη δυνατότητα εκπλήρωσής της.
Η ελλιπής πληροφόρηση για τα επαγγέλματα είναι ένας από τους παράγοντες που οδηγούν σε λάθος αποφάσεις. Γι’ αυτό είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρξει πλήρης ενημέρωση των νέων σχετικά με την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Σε αυτήν θα συμβάλει σημαντικά η αξιοποίηση των στοιχείων της επαγγελματικής συμβουλευτικής.
Η συμβουλευτική και ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός αποτελούν έναν ενιαίο θεσμό, ο οποίος είναι ενεργός καθ’ όλη τη διάρκεια της επαγγελματικής ζωής του ατόμου. Είναι μία διαδικασία, όπου ο σύμβουλος καλείται να βοηθήσει τους νέους να αναγνωρίσουν τις δυνατότητες, τις ικανότητές, τις αξίες, τα ενδιαφέροντα, τις γνώσεις τους.
Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα να αποσαφηνίσουν στόχους, να διαχειριστούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την εκπαιδευτική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Δυστυχώς, όμως, ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν υπάρχει ως μάθημα, να διδάσκεται στα σχολεία και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και επιταγές της κοινωνίας. Αυτό επηρεάζει αρνητικά τους μαθητές, αφού πολλά παιδιά δεν έχουν τη δυνατότητα να συμβουλευτούν κάποιον ειδικό, που θα τους καθοδηγήσει και θα τους βοηθήσει να αξιοποιήσουν τις ικανότητές τους ή τα ενδιαφέροντά τους.
Αυτός είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν τους νέους στις μέρες μας, χωρίς να σημαίνει πως δεν υπάρχουν και άλλες αιτίες, όπως η πίεση που ασκούν οι γονείς ή το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον, επιδιώκοντας να ικανοποιήσουν τα δικά τους απωθημένα.
Γιατρός ή δικηγόρος;
Οπως είναι γνωστό, κοινωνικά και οικογενειακά, οι νέοι ωθούνται προς τα επαγγέλματα με κοινωνική καταξίωση, όπως γιατρός, δικηγόρος ή άλλα. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι ο μαθητής πρέπει σε ηλικία 14-17 ετών να αποφασίσει για το ποια θα είναι η μελλοντική του πορεία στην επαγγελματική του ζωή, τότε διαπιστώνουμε πόσο αναγκαίος είναι ο επαγγελματικός προσανατολισμός.
Πλήθος ερευνών δείχνουν ότι όταν ένας άνθρωπος δεν βιώνει ικανοποίηση από την επαγγελματική ζωή, αυτό δεν εκπληρώνει τις προσδοκίες του, δεν επιτυγχάνει την υψηλότερη δυνατή απόδοση, αντιμετωπίζει μια ποικιλία δυσκολιών στη ζωή του καθώς και προβλήματα ψυχικής και σωματικής υγείας. Οταν όμως έχει επιλέξει ορθά το επάγγελμά του, έχει εσωτερικό κίνητρο, αντιμετωπίζει με περισσότερη επιμονή τις πιθανές δυσκολίες, ενεργοποιεί όλες τις ικανότητές του για να γίνει πιο αποτελεσματικός και παραγωγικός, βελτιώνει την αυτοεκτίμησή του.
Ετσι, θεωρείται απαραίτητο να ενταχθεί ο σχολικός επαγγελματικός προσανατολισμός στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων, τουλάχιστον μία ώρα εβδομαδιαία, (μάθημα που υπήρχε στο παρελθόν) σε μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης – γυμνάσιου και λυκείου – για να διευκολυνθούν, να διευρύνουν τους ορίζοντές τους, ώστε να κατασταλάξουν στο μελλοντικό τους επάγγελμα.
Παράλληλα μπορούν να καθοριστούν δράσεις ποικίλων μορφών, όπως ημερίδες, από εξειδικευμένο προσωπικό, κυρίως της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα κατατοπίσουν τους νέους για τα μαθήματα των σχολών και την άμεση επαγγελματική αποκατάστασή τους, προτείνοντάς τους κάποιες εναλλακτικές για την εξειδίκευση και την εξέλιξη του επαγγέλματός τους. Επίσης, συμμετοχή των μαθητών σε τεστ διά ζώσης ή διαδικτυακά, που μπορούν να διεξαχθούν στο σχολείο με τη συνδρομή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τα οποία θα κατευθύνουν τους νέους στη μελλοντική επαγγελματική τους πορεία.
Και βέβαια περιήγηση ή εκπαιδευτικές επισκέψεις σε πανεπιστημιακά ιδρύματα, για να γνωρίσουν από κοντά και να ενημερωθούν για τον τρόπο λειτουργίας των σχολών παρακολουθώντας ενδεικτικά κάποια μαθήματα.
Με τη σωστή ενημέρωση και διαπαιδαγώγηση των παιδιών η επαγγελματική τους πορεία θα είναι πολύ πιο επιτυχής και εξασφαλισμένη. Θα αποκτήσουν αυτογνωσία και θα ανακαλύψουν στοιχεία του χαρακτήρα τους που μέχρι τώρα δεν γνώριζαν, θα μπορούν να οξύνουν την κριτική τους σκέψη, να προβάλλουν και να υπερασπίζονται την άποψή τους. Τέλος, ως συνειδητοποιημένοι πολίτες θα αποτελέσουν βασικό παράγοντα εξέλιξης της χώρας.
