Tα τελευταία χρόνια πολλοί φοιτητές μετά τις σπουδές τους αποφασίζουν να φύγουν στο εξωτερικό, έτσι ώστε να έχουν ένα καλύτερο μέλλον και μια επιτυχημένη καριέρα. Για να λέμε και τα πράγματα με το όνομά τους, η παραμονή στην Ελλάδα χωρίς εργασία – με την αιώνια κρίση που θα μας κυνηγάει για πάντα – είναι «ριψοκίνδυνη», διότι δεν γίνεται να σε συντηρούν οι γονείς σου αιώνια. Αυτή η μετανάστευση φοιτητών και νέων επιστημόνων είναι αποτέλεσμα της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας. Οι φοιτητές γνωρίζουν πως οι κενές θέσεις εργασίας στην Ελλάδα είναι υπεραρκετές, όχι όμως στον κλάδο τους. Από τη στιγμή που τους δίνεται αυτή η ευκαιρία την εκμεταλλεύονται και χωρίς να χάσουν χρόνο φεύγουν.

Φαίνεται πως κανείς δεν έχει αντιληφθεί τις αιτίες και τους λόγους του πρόσφατου brain drain. Προφανώς κανένας δεν αντελήφθη πως παρόλο που στο πρόσφατο παρελθόν οι φόροι αυξήθηκαν και οι συντάξεις κόπηκαν δεν ήταν αυτοί οι κύριοι λόγοι που πυροδότησαν τη μαζική φυγή πολύτιμων για τη χώρα μας ταλαντούχων επιστημόνων. Σε αντίθεση με προηγούμενες αποδράσεις εργαζομένων από τη χώρα, αυτή τη φορά έφυγαν οι πλέον εξειδικευμένοι – εκείνοι δηλαδή που θα μπορούσαν με ευκολία να σταθούν απέναντι στον διεθνή ανταγωνισμό και να κάνουν τη διαφορά!

Απώλειες σε κρίσιμη συγκυρία

Αντί όμως γι’ αυτό, διώχθηκαν κακήν κακώς από τον τόπο τους, για να χτίσουν λαμπρές καριέρες σε εταιρείες, πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού. Αυτό συνέβη σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη συγκυρία σε παγκόσμιο επίπεδο, κατά την οποία έγιναν ιλιγγιώδη άλματα προς τα εμπρός σε τομείς που θα μπορούσαν καθορίσουν το μέλλον μας, με τη συμμετοχή και των εκπατρισθέντων ελλήνων επιστημόνων, οι οποίοι ωστόσο έριξαν μαύρη πέτρα πίσω τους.

Η συνεχής μετανάστευση των Ελλήνων, κυρίως αυτών με υψηλά προσόντα, φέρνει μεγάλες απώλειες στον οικονομικό και επιστημονικό κλάδο της χώρας μας. Η μείωση της δύναμης της οικονομίας μας είναι μία από τις πολλές συνέπειες αυτού του φαινομένου. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ το γεγονός ότι οι περισσότεροι πτυχιούχοι νέοι ασχολούνται σήμερα ερευνητικά με την τεχνολογία και η Πολιτεία θα έπρεπε να υποστηρίξει την προσπάθεια και τις ιδέες τους. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν έχει γίνει. Ενα ακόμα «μείον» που οδηγεί στη μετανάστευση ελλήνων επιστημόνων είναι ότι όσοι «μένουν πίσω» αναγκάζονται να δουλεύουν περισσότερες ώρες από το καθιερωμένο ωράριό τους, ή και ακόμα να κάνουν τα καθήκοντα άλλων χωρίς να έχουν τις απαραίτητες γνώσεις και την απαραίτητη εμπειρία.

Αϊνστάιν και Παπανικολάου

Ενα αξιοσημείωτο παράδειγμα επιστημονικής μετανάστευσης είναι ο Αϊνστάιν. Μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής για να ξεφύγει από τους Ναζί που τον κυνηγούσαν για να χρησιμοποιήσουν τις επιστημονικές του θεωρίες και να κατασκευάσουν όπλα. Οπως καταλαβαίνετε, ο κόσμος θα ήταν πολύ πιο διαφορετικός εάν δεν είχε καταφύγει στις ΗΠΑ και τον έπιαναν οι Ναζί.

Eνας διάσημος έλληνας επιστήμονας ήταν ο Γεώργιος Παπανικολάου, ο οποίος ήταν γιατρός, βιολόγος και ερευνητής. Είναι περισσότερο γνωστός για την πρωτοποριακή κυτταροδιαγνωστική μέθοδο του «Τεστ-Παπ». Σπούδασε στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Το 1912 πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους, ωστόσο κατάλαβε πως τα πράγματα δεν ήταν ευοίωνα στη χώρα για εκείνον. Το πρώτο μέρος στο οποίο διέφυγε ήταν η Γαλλία. Oταν έληξε ο πόλεμος το 1913, έφυγε με τη γυναίκα του για Αμερική. Οι συνθήκες ήταν δύσκολες λόγω οικονομικής κρίσης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να δουλέψουν και οι δύο σε εμπορικό κατάστημα, πουλώντας χαλιά και ράβοντας κουμπιά με αμοιβή 5 δολάρια την εβδομάδα. Σήμερα, το τεστ Παπανικολάου (Τεστ-Παπ) έχει σώσει εκατομμύρια γυναίκες καθώς χρησιμοποιείται παγκοσμίως για τη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.

Πλήγμα για την ανάπτυξη

Η πατρίδα μας, εάν συνεχίσει να αυξάνεται το ποσοστό των Ελλήνων που φεύγουν στο εξωτερικό, θα καταλήξει να έχει έλλειψη από «νέα μυαλά» και νέες ιδέες. Το αποτέλεσμα; Οπως όλοι ξέρουμε, η ανάπτυξη της τεχνολογίας εξαρτάται από τις νέες ιδέες και καινοτομίες των ανθρώπων και κυρίως των νέων, καθώς έχουν πιο καινούργιες ιδέες. Ετσι, η Ελλάδα μπορεί να φτάσει σε σημείο να μείνει πίσω στην τεχνολογία και γενικά να υπάρξει παρακμή. Γι’ αυτό πρέπει να βρεθούν λύσεις, και μάλιστα πολύ σύντομα!

Των Παρασκευής Κουλαρά, Ευτυχίας Λαζαρίδου, Ελένης Σιλβιστοπούλου