Πέντε παιδιά κοιτάζουν τα… άστρα!

Το εκπαιδευτικό σύστημα υπό αμφισβήτηση Των Αγγελικής Κάνε και Μαρίας Αλπέντζου, μαθητριών της Γ’ Λυκείου Οι νέοι άνθρωποι, καθώς παλεύουμε να βρούμε τον βηματισμό μας προς το αύριο, ερχόμαστε αντιμέτωποι με διαρκείς μεταβολές στον τεχνολογικό και στον κοινωνικό χώρο, μεταβολές που προκαλούν αναστάτωση και προβληματισμό και έχουν σοβαρό αντίκτυπο τόσο στη διανοητική μας υπόσταση όσο και σε ψυχοσωματικό επίπεδο. Κι όλα αυτά τα βιώνουμε στο πλαίσιο ενός εκπαιδευτικού συστήματος που θεωρητικά έπρεπε να είναι ασφαλές πεδίο διάπλασης του χαρακτήρα μας, ώστε να αντιληφθούμε την παιδεία ως διαδικασία που θα μας συντροφεύει στο διηνεκές. Παρ’ όλα αυτά, το εκπαιδευτικό σύστημα δεν φαίνεται να προσανατολίζεται ούτε στη διαμόρφωση ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων ούτε στην αξιοποίηση του συνόλου των δεξιοτήτων των νέων ανθρώπων ούτε στην παροχή σφαιρικής και πολυδιάστατης γνώσης ούτε στην καλλιέργεια ανθρωπιστικών αξιών, οπότε παράλληλα με τον ευτελισμό της παιδείας κορυφώνονται και η αγωνία και η ανασφάλειά μας. Συγκεκριμένα, το εξετασιοκεντρικό εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας δεν προωθεί την ουσιαστική εντρύφηση στη γνώση. Αντιθέτως, αφενός απαιτεί τη στείρα αποστήθιση, που οδηγεί στην υπανάπτυξη της κριτικής ικανότητας και της γενικότερης αντίληψης των πραγμάτων. Δημιουργεί άτομα έρμαια της παραπληροφόρησης και παθητικούς δέκτες ερεθισμάτων, που αδυνατούν να επεξεργαστούν ώστε να σχηματίσουν τεκμηριωμένη άποψη σε επίκαιρα ζητήματα. Και αφετέρου υποστηρίζει πρωτίστως τη βαθμοθηρία, ωθώντας έτσι στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού και στον παραγκωνισμό της συλλογικότητας, αν και αυτή προβάλλεται ως ύψιστης σημασίας για την ομαλή ένταξη στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα εξάλλου καλλιεργεί την αντίληψη ότι το Λύκειο (και όχι μόνο) είναι προθάλαμος του πανεπιστημίου με επιστέγασμα την αναχρονιστική διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων. Η δε περίοδος προετοιμασίας για τις εισαγωγικές, όπως έχει διαμορφωθεί, είναι εξαιρετικά κοπιώδης, έως επώδυνη. Μέσα σε ένα πιεστικό, αγχώδες και ακατάπαυστα κουραστικό πρόγραμμα, σύμφωνα με το οποίο πρέπει να αντεπεξέλθουμε σε σχολικές και εξωσχολικές υποχρεώσεις, ο ελεύθερος χρόνος εκμηδενίζεται, η προσωπική ζωή εξαφανίζεται, οι χαρές και η ανεμελιά της εφηβείας γίνονται όνειρο απατηλό. Παράλληλα προκύπτουν σοβαρότατες ψυχολογικές επιπτώσεις, έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις και εκρήξεις θυμού, ήπιες ή και ακραίες μορφές κατάθλιψης, ακόμη και ψυχοσωματικά προβλήματα, διατροφικές διαταραχές, απώλεια ή αύξηση βάρους, με μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η είσοδος στο πανεπιστήμιο είναι βεβαίως πολύ σημαντική. Ομως, όταν το εκπαιδευτικό σύστημα δεν βοηθά να σχηματίσει κάποιος συνολική θέαση των πραγμάτων, δεν είναι σίγουρο ότι μπορεί με ασφάλεια να πάρει μια μέγιστης σημασίας απόφαση. Μονοδιάστατα άτομα που εστιάζουν στη λεπτομέρεια και στην εξειδίκευση, που δεν έχουν χρόνο να αποκτήσουν εμπειρίες και να αναζητήσουν ιδανικά, να καταλάβουν τι πραγματικά μπορούν και τι θέλουν, πρέπει να αποφασίσουν για τη ζωή τους… Οι εισαγωγικές εξετάσεις αποτελούν εισιτήριο για τη συνέχεια της μάθησης, αλλά αν αυτή δεν είναι στη βάση της ουσιαστική, τότε για τι ακριβώς αγωνιζόμαστε; Μετά από όλη αυτή τη διαταραχή που προϋποθέτουν, πόσο εύκολο είναι να βρει κανείς ξανά τον εαυτό του, όταν μάλιστα θα διαπιστώσει ότι απώλεσε οριστικά τα εφηβικά του χρόνια; Και όσοι επιθυμούν να ασχοληθούν με κάτι διαφορετικό από τα προδιαγεγραμμένα, όσοι έχουν διαφορετικές κλίσεις και ταλέντα, που η εκπαίδευση δεν καλλιεργεί, πώς θα ζήσουν χωρίς απωθημένα επειδή παρέμειναν ανενεργοί; Είναι πια καιρός να επενδύσουμε σοβαρά σε μια εκπαίδευση ουσιαστική και πολύπλευρη. Που θα δίνει χώρο στην εφηβεία να βιωθεί, θα αγκαλιάζει όλους τους νέους και θα αναδεικνύει όλες τους δυνατότητες. Τους καρπούς από μια τέτοια στροφή θα δρέψει ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο! ***** Ευθύνες και προκλήσεις Του Δημήτρη Ηλιόπουλου, μαθητή της Β’ Λυκείου Στην εποχή μας, οι νέοι δέχονται πληθώρα ερεθισμάτων τόσο από τους ανθρώπους γύρω τους όσο και από το Διαδίκτυο. Ετσι, από νωρίς ευαισθητοποιούνται για τα ποικίλα ζητήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη, ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τους προσφέρουν τη δυνατότητα να εκφράσουν τις σκέψεις και τους προβληματισμούς τους για όσα παρατηρούν και βιώνουν. Καθώς πλησιάζουν την ενηλικίωση, οι ευθύνες που επωμίζονται σταδιακά αυξάνονται, αλλά το ίδιο συμβαίνει και με τις αποφάσεις τις οποίες καλούνται να λάβουν. Οι τελευταίες είναι κρίσιμες για τη μετέπειτα σταδιοδρομία τους στον επαγγελματικό και όχι μόνο τομέα. Αναγκαζόμενοι να προβούν σε τέτοιας φύσης επιλογές, πολλές φορές αμφιταλαντεύονται και λόγω της απουσίας ανάλογων εμπειριών δεν γνωρίζουν τι τους ταιριάζει, κάτι το οποίο μπορεί να είναι φυσιολογικό, ωστόσο δημιουργεί ένα αίσθημα άγχους. Εάν θέτουν σαφείς στόχους, έχουν και το κίνητρο για να τους επιτύχουν. Σε αντίθετη περίπτωση το πρόβλημα είναι προφανές: ένας ποδοσφαιριστής στο κέντρο του γηπέδου μπορεί να ντριμπλάρει περίφημα, αλλά, εάν δεν ξέρει ποια είναι η αντίπαλη εστία, δεν μπορεί να σκοράρει. Ενα άλλο ζήτημα που απασχολεί ολοένα περισσότερους νέους είναι το περιβάλλον. Τον 21ο αιώνα το περιβάλλον καταπονείται δίχως διακοπή από τον άνθρωπο. Η διεύρυνση της τρύπας του όζοντος και η υπερθέρμανση έχουν πληγώσει τον Μπλε Πλανήτη, του οποίου το γαλάζιο συχνά αντικαθίσταται από το γκρίζο των φωτοχημικών νεφών. Ποια είναι τα αίτια αυτού του φαινομένου; Το κέρδος των βιομηχανιών ή οι ανάγκες μιας κοινωνίας που στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε καταναλωτικά πρότυπα; Η φύση «φωνάζει», όμως οι άνθρωποι, ζώντας σε ταχύτατους ρυθμούς, δεν μπορούν να αφουγκραστούν τις κραυγές της. Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια είναι φανεροί οι αγώνες τόσο μη κερδοσκοπικών οργανώσεων όσο και ακτιβιστών ώστε να ενημερώσουν αλλά και να προειδοποιήσουν το σύνολο του πληθυσμού, κρούοντας, μαζί με την επιστημονική κοινότητα, τον κώδωνα του κινδύνου σε όσους αγνοούν το μείζον αυτό πρόβλημα. Με αυτόν τον τρόπο έχει εμφανιστεί μια αχτίδα ελπίδας, την οποία όμως πρέπει να φροντίσουμε να διαφυλάξουμε. Ενα ακόμη θέμα προβληματισμού είναι η υποτίμηση της τεχνολογίας από μέρος των μεγαλύτερων. Γεννημένοι στις αρχές του αιώνα, έχουμε έρθει σε επαφή με την τεχνολογία και βιώνουμε την αλματώδη της ανάπτυξη πιο άμεσα και νωρίτερα από κάθε άλλη γενιά. Ωστόσο, είναι έντονη η κριτική που δεχόμαστε για αυτό. Το χάσμα μεταξύ γονέων και παιδιών και ο τεχνολογικός αναλφαβητισμός, που σε αρκετές περιπτώσεις παρατηρείται στους πρώτους, οδηγούν σε εντάσεις και οι συζητήσεις μετατρέπονται πολλές φορές σε ένθερμα debates. Πράγματι, υπάρχουν βασικά μειονεκτήματα στην υπερβολική της χρήση, όπως ο εθισμός και η εξάρτηση από αυτή. Ομως, δεν υιοθετούν όλοι την ίδια στάση απέναντί της, ούτε επιτρέπουν να ορίζει τη ζωή τους. Ούτως ή άλλως η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρονται από την τεχνολογία μπορεί να βελτιώσει τη ζωή μας με τρόπους που ίσως και εμείς οι ίδιοι να μη συλλαμβάνουμε. Είναι εξαιρετικά δύσκολο να σκιαγραφήσουμε το σύνολο των προβληματισμών των νέων. Ο ανθρώπινος νους είναι ένα μοναδικό και πανίσχυρο εργαλείο και όντας νέοι οι «επεξεργαστές» μας έχουν άπλετο χώρο. Ο καθένας ενδιαφέρεται για διαφορετικά ζητήματα, αφού συμβαίνουν τόσο συναρπαστικά αλλά και θλιβερά γεγονότα γύρω μας. Ολοι σκεφτόμαστε, νιώθουμε, αναζητούμε, γιατί είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινής μας φύσης. Το κάνουμε γιατί προσβλέπουμε σε ένα καλύτερο αύριο, τόσο για τους εαυτούς μας όσο και για την ανθρωπότητα. ***** Ανατέμνοντας την εφηβεία Της Αννας Στεφανίδου, μαθήτριας Β’ Λυκείου Στη διάρκεια της εφηβείας παρουσιάζονται συχνά διάφοροι προβληματισμοί και αφηρημένα ερωτήματα. Εμφανίζονται απρόσμενα, μας απασχολούν και μας αποσπούν στην καθημερινότητά μας, συχνά χωρίς να καταλήγουν σε κάποιο εύλογο συμπέρασμα. Μια κοινή εμπειρία, λοιπόν, για όλους τους σκεπτόμενους ανθρώπους είναι η συναισθηματική και πνευματική αναταραχή που συνοδεύει και καθορίζει σε έναν βαθμό τα εφηβικά χρόνια. Είτε αυτό οφείλεται σε βιοχημικές ανωμαλίες είτε οφείλεται σε εξωγενείς παράγοντες, το μόνο σίγουρο είναι πως η περίοδος αυτή σημαδεύεται από ένα γενικότερο αίσθημα αμφιβολίας. Η μαθητική ζωή φτάνει στο τέλος της και η επικείμενη ενηλικίωση θέτει το ευαίσθητο ζήτημα του επαγγελματικού προσανατολισμού και της μετέπειτα κοινωνικής αποκατάστασης. Ωστόσο, η έλλειψη του Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού στερεί από τους μαθητές την πολύτιμη καθοδήγηση ενός ειδικού, η οποία θα λειτουργήσει ως «θεμέλιος λίθος» για να σχεδιάσουν το μέλλον τους. Την ίδια στιγμή αντικρουόμενες είναι οι απόψεις ως προς τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα ενός εφήβου. Συχνά είναι υποχρεωμένος να πράττει ως ενήλικος, ενώ στα μάτια του νόμου είναι ακόμα παιδί. Αυτή η σύγχυση έχει ως απόρροια την επιθετικότητα στον τρόπο με τον οποίο αντιδρά. Παράλληλα νέες εμπειρίες και ερεθίσματα αλλά και κοινωνική πίεση επισπεύδουν την ψυχική ωρίμαση και την αλλαγή στον τρόπο σκέψης. Ετσι ενεργεί σταδιακά με λιγότερο παιδαριώδη και απλοϊκό τρόπο, οδεύοντας στην ωριμότητα, και κάποτε αντιλαμβάνεται πως μεγαλώνει απότομα και χάνει την ξέγνοιαστη παιδικότητά του. Αλλωστε αυτή η γενιά ζει εκ γενετής στην εποχή του Διαδικτύου, όπου η πρόσβαση σε κάθε λογής πληροφορία απέχει ένα πάτημα κουμπιού, επομένως είναι πιο συνειδητοποιημένη σε σχέση με τις προηγούμενες. Κι ενώ το Διαδίκτυο αποτελεί αστείρευτη πηγή πληροφοριών, ωστόσο ελλοχεύει πάντοτε ο κίνδυνος της άκριτης κατανάλωσής τους, όταν μάλιστα η εκπαίδευση βάζει σε δεύτερη μοίρα την καλλιέργεια κριτικής σκέψης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απορρόφηση πληροφοριών χωρίς την ύπαρξη κάποιου «φίλτρου» ή διαχωρισμού του σημαντικού από το ασήμαντο, του σωστού από το λανθασμένο, γεγονός που αποτελεί ουσιαστική τροχοπέδη στην πνευματική ολοκλήρωση. Συνοψίζοντας, η εφηβική ηλικία αποτελεί μια χρονική περίοδο κατά την οποία ο άνθρωπος «βομβαρδίζεται» από στοχασμούς που συχνά οδηγούν σε σύγχυση και άγχος. Απαραίτητη είναι η αδιάλειπτη καθοδήγηση για να αποφευχθούν οι πάσης φύσης σκόπελοι να εκπληρωθούν οι επιθυμίες και να επιτευχθούν ρεαλιστικοί στόχοι. ***** Προβληματισμοί και αγωνίες Της Κατερίνας Φραγγοπούλου, μαθήτριας Β’ Λυκείου Εμείς οι νέοι άνθρωποι μεγαλώνουμε σε μια διαφορετική κοινωνία σε σχέση με το παρελθόν και αντιμετωπίζουμε πολυάριθμα προβλήματα που μας γεμίζουν άγχος για το μέλλον μας. Καθώς προσπαθούμε να δώσουμε τον καλύτερο εαυτό μας, ταυτοχρόνως πολλοί από εμάς αποξενωνόμαστε από τους φίλους και την οικογένειά μας στη δύσκολη μετάβαση από την εφηβική στην ενήλικη ζωή μας. Το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι πιεστικό και δεν αφήνει περιθώρια για ξεκούραση και αφομοίωση των πληροφοριών που λαμβάνουμε, οπότε βιώνουμε άγχος και ανασφάλεια και χρειαζόμαστε κατανόηση από την οικογένεια και τον κοινωνικό μας περίγυρο. Συχνά δεν λαμβάνουμε αυτή την κατανόηση που χρειαζόμαστε. Το σχολείο ορίζει την επιτυχία μας κυρίως μέσα από γραπτές δοκιμασίες και σε περίπτωση αποτυχίας απογοητευόμαστε οικτρά. Η οικογένεια από την άλλη συνήθως μας ενθαρρύνει και μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε, αλλά αυτή η ενθάρρυνση μας δημιουργεί περαιτέρω άγχος, διότι δεν θέλουμε να τους απογοητεύσουμε, αλλά να τους κάνουμε περήφανους. Ενας από τους κυριότερους προβληματισμούς μας είναι η επαγγελματική μας αποκατάσταση. Οι ευκαιρίες που προσφέρονται στη χώρα μας όλο και λιγοστεύουν, με αποτέλεσμα πολλοί νέοι να φεύγουν στο εξωτερικό για να πραγματοποιήσουν τις φιλοδοξίες τους. Βλέπουμε καθημερινά τη δυσκολία εύρεσης εργασίας και τα γενικότερα προβλήματα, την απουσία ευκαιριών που θα οδηγήσουν τη ζωή μας σε ένα καλύτερο αύριο και αναρωτιόμαστε πώς θα καταφέρουμε να επιτύχουμε σε μια τέτοια κοινωνία και ποιο θα είναι το μέλλον μας μετά τις σπουδές μας. Προσωπικά, διερωτώμαι συχνά αν η καλύτερη λύση είναι να φύγω από τη χώρα ή να μείνω και να δώσω το στίγμα μου, ώστε να συμβάλω για μια καλύτερη κοινωνία. Οπου όμως κι αν βρεθούμε έχουμε να αντιμετωπίσουμε ένα σοβαρότερο, παγκόσμιο πρόβλημα. Ανησυχούμε καθημερινά για το περιβάλλον στο οποίο ζούμε και την κατάληξη που θα έχει αν συνεχίσουμε να του φερόμαστε με ασέβεια. Οι νέοι προβληματιζόμαστε περισσότερο και δρούμε ενεργά σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές διότι θέλουμε να δούμε αλλαγές και να δραστηριοποιηθούμε για να το σώσουμε, γιατί σώζοντας το περιβάλλον σώζουμε τους εαυτούς μας και το μέλλον μας. Προβληματισμοί, σκέψεις, ανησυχίες και αγωνίες πολλές. Μα και διάθεση να συμβάλουμε στην καταπολέμηση όλων αυτών που θέτουν φραγμούς στα όνειρά μας.

Συζητώντας για την παιδεία, το εξεταστικό σύστημα, τα πανεπιστήμια, την αγορά εργασίας, τη ζωή μας

Το παρασκήνιο από την ιδρυτική διακήρυξη του Κινήματος Δημοκρατίας

Διαβάστε στο Βήμα της Κυριακής: Ο πόλεμος στην «κρίση» των πυραύλων

Ουκρανία: Ραγδαία κλιμάκωση βλέπουν οι ηγέτες - Έκτακτες συνομιλίες ΝΑΤΟ με Ζελένσκι

«Ο Πούτιν δεν θα κλιμακώσει τις επιθέσεις» - Προς διχοτόμηση η Ουκρανία

Κασσελάκης: Το παρασκήνιο από την ιδρυτική διακήρυξη του Κινήματος Δημοκρατίας

Μια τρύπα στο νερό

Ουκρανία: Ραγδαία κλιμάκωση βλέπουν οι ηγέτες - Έκτακτες συνομιλίες ΝΑΤΟ με Ζελένσκι

Black Friday: Το ωράριο που θα λειτουργήσουν τα καταστήματα – Ανοιχτά το τριήμερο

Το ΒΗΜΑ Σήμερα : Πόσο πιθανό είναι να γίνει Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος;

5 ρομαντικές ταινίες που θα σε κάνουν να ξανανιώσεις - Grace

Αμαλιάδα: Η Μουρτζούκου παρίστανε την Πόπη – «Ηθελα να την προστατέψω»

O Αρκάς και η χιουμοριστική ευχή του για Καλό Σαββατοκύριακο

Φωτιά τώρα στην Εύβοια

Τα φουντούκια του Πούτιν, ο εφιάλτης του πυρηνικού ολέθρου και η πιθανή μπλόφα

Τα φουντούκια του Πούτιν, ο εφιάλτης του πυρηνικού ολέθρου και η πιθανή μπλόφα

ΠαΣοΚ: Σε ρόλο Αξιωματικής Αντιπολίτευσης πριν τις παραιτήσεις στον ΣΥΡΙΖΑ

Μανουσάκης: «Να πω "στοπ" ή "πάμε" και να φύγω έτσι από τη ζωή» - Αυτή είναι η ιστορία του

Ο Κίλιαν Μέρφι ή «Ο νόμος του Μέρφι»; - Οι νέες ταινίες που αξίζει να δείτε

Debate ΣΥΡΙΖΑ: Αιχμές, απορίες, υπόνοιες κι ο Κασσελάκης στο δωμάτιο

Τα παραμυθένια χωριά της Αλσατίας

Η ερευνήτρια που θεράπευσε τον εαυτό της από καρκίνο

Ο Ζοέλ Ντικέρ λύνει την «Υπόθεση Αλάσκα Σάντερς»

Γ. Μπρατάκος στο ΒΗΜΑ: Το σχέδιο για ένα σύγχρονο και ισχυρό ΕΒΕΑ

Εντουάρ Λουί στο ΒΗΜΑ: «Θέλω να ξεβολεύω τους ανθρώπους»

Ενα Booker φερμένο από το Διάστημα

Ιωάννης Μιχαλούδης: Πώς έφτιαξε μια τσάντα κατά 99% από αέρα

«Πανδαιμόνιο» με 12 πιανίστες και 6 πιάνα

Οι εμβολιασμοί σώζουν ζωές

Γενετική εξέταση ανιχνεύει σχεδόν όλες τις λοιμώξεις

«Δεύτερη ευκαιρία» για την εξωδικαστική επίλυση διαφορών - Τι προβλέπει ο νέος νόμος

Ειδήσεις

International Edition

Γνώμες

Μόνο στο Βήμα

ΒΗΜΑgazino

Grace

Podcasts

Videos

Newsletters

Συνδρομές

Special Editions