Βαδίζοντας με την ομάδα μας στο αρχαιολογικό πάρκο που βρίσκεται στη νότια όχθη της λίμνης Ορεστιάδας, στη θέση «Νησί», βρεθήκαμε μέσα σε μια πιστή αναπαράσταση ενός προϊστορικού λιμναίου οικισμού. Περπατώντας ανάμεσα στις καλύβες πραγματικών διαστάσεων, μπαίνοντας μέσα σε αυτές και εξερευνώντας το εσωτερικό τους, είχαμε την αίσθηση ότι το ρολόι γύρισε 7.500 χρόνια πίσω! Ο νεολιθικός οικισμός στο Δισπηλιό Καστοριάς θεωρείται ο αρχαιότερος της Ευρώπης. Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932, από τον καθηγητή Α. Κεραμόπουλο, όταν η στάθμη της λίμνης υποχώρησε και εμφανίστηκαν εκατοντάδες υπολείμματα ξύλινων πασσάλων. Χρειάστηκε να περάσουν εξήντα χρόνια για να έρθουν στο φως περισσότερα ευρήματα, έπειτα από τη συστηματική έρευνα της ομάδας του ΑΠΘ με τον καθηγητή κ. Γ. Χουρμουζιάδη. Στην πιστή αναπαράσταση του οικισμού που υπάρχει στον χώρο, παρατηρούμε ότι για τον σκελετό των καλυβών χρησιμοποιήθηκαν κορμοί δέντρων, για τους τοίχους κλαδιά και σκοινί, ενώ ο σοβάς φτιάχτηκε από τη λάσπη της λίμνης και οι στέγες σκεπάζονται από άχυρα.Εξερευνώντας τις κατοικίες βλέπουμε αντικείμενα καθημερινής χρήσης των ανθρώπων της νεολιθικής περιόδου: πήλινα αγγεία, φιάλες, εργαλεία φτιαγμένα από οστά. Τα αντικείμενα που βρέθηκαν στην περιοχή γύρω από τον οικισμό μαρτυρούν ότι οι άνθρωποι που έζησαν εκεί για περίπου 2.000 χρόνια ασχολήθηκαν με το ψάρεμα, το κυνήγι, τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ εντύπωση προκαλούν τα ευρήματα που μαρτυρούν μια πρώιμη μορφή εμπορίου. Κοκάλινες φλογέρες μαρτυρούν ότι ο προϊστορικός άνθρωπος γνώριζε μουσική, ενώ τα πήλινα ανθρωπόμορφα και ζωόμορφα αγαλματίδια είναι μερικά από τα πρώτα δείγματα τέχνης. Το εύρημα όμως που μας συντάραξε περισσότερο από όλα είναι μια ξύλινη πινακίδα με γραμμικά στοιχεία που θεωρείται ότι περιέχει μια πρώιμη μορφή γραπτού λόγου! Στο μουσείο-εργαστήριο που υπάρχει κοντά στον λιμναίο οικισμό, οι αρχαιολόγοι που δουλεύουν εκεί μας δέχθηκαν ζεστά και απάντησαν σε όλες τις ερωτήσεις, που έπεφταν βροχή από εμάς.
Μέσα από την ξενάγηση, τις ερωτήσεις στους αρχαιολόγους και την παρατήρηση των πολλών ευρημάτων, συνειδητοποιήσαμε ότι στην περιοχή αυτή, στην οποία ζούμε κι εμείς, δίπλα στη λίμνη Ορεστιάδα, αναπτύχθηκε ένας σπουδαίος πολιτισμός. Η αναπαράστασή του μας έδωσε την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη ζωή του νεολιθικού ανθρώπου και να διαπιστώσουμε τη συνέχεια του τόπου μέσα στον χρόνο.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.