Με αφορμή τη διάκριση του νησιού μας σε έναν από τους καλύτερους ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς για το 2024 σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, «Guardian» και «Standard», θα πρέπει να αναφερθούμε και στους κινδύνους που ανακύπτουν από μια δίχως μέτρο σύγχρονη τουριστική ανάπτυξη. Οι επιπτώσεις του τουρισμού άλλωστε αφορούν όλες τις διαστάσεις της σύγχρονης ζωής, δηλαδή την κοινωνία, τον πολιτισμό αλλά και την οικονομία και το φυσικό περιβάλλον.
Αρχικά, με την ατομική ή συλλογική μετακίνηση σε γεωγραφικούς προορισμούς μακριά από τον χώρο διαμονής, οι άνθρωποι έρχονται σε επαφή με άλλους πολιτισμούς, αλλά αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλοίωση του παραδοσιακού τρόπου ζωής, τόσο ως προς τα ήθη όσο και ως προς τα παραδοσιακά επαγγέλματα. Η αποκλειστική ενασχόληση με τα τουριστικά επαγγέλματα εγκυμονεί κινδύνους και οδηγεί όχι μόνο σε αύξηση των τιμών αλλά και σε αδυναμία να αντιδράσουν οι τοπικές οικονομίες και κοινωνίες σε περιπτώσεις, για παράδειγμα, κατά τις οποίες ενσκήψει πανδημία και κατακόρυφη μείωση της τουριστικής δραστηριότητας.
Η ανάπτυξη του τουρισμού έχει εξίσου δυσμενείς συνέπειες και σε περιβαλλοντικό επίπεδο. Η οικοδόμηση μεγάλων τουριστικών μονάδων συνεπάγεται την καταστροφή κάθε χρόνο μεγάλων δασικών εκτάσεων, ενώ είναι πολύ σημαντική η περιβαλλοντική επιβάρυνση των τουριστικών προορισμών. Αυτό μάς οδηγεί συγχρόνως και σε μια όλο και μεγαλύτερη δυσκολία στη διαχείριση των απορριμμάτων λόγω αύξησης του όγκου των επισκεπτών σε έναν τόπο, σε μια περιορισμένη χρονική περίοδο.
Πάντως, η χωρίς όρια προσέλευση επισκεπτών σε έναν τουριστικό προορισμό, αυτό που λέμε «υπερτουρισμός», σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων που παρατηρείται τις τελευταίες δεκαετίες, επιτείνει το πρόβλημα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει επάρκεια σε νερό ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Εάν στα ανωτέρω συμπεριλάβουμε και τις άναρχες παρεμβάσεις που αλλοιώνουν την αρχιτεκτονική μορφή των προορισμών, μπορούμε να πούμε ότι οι περιοχές που υφίστανται τον υπερτουρισμό βλέπουν να καταστρέφονται το παραδοσιακό τοπίο και τα μέρη φυσικού κάλλους και να μετατρέπονται σε περιβαλλοντικά υποβαθμισμένες περιοχές.
Από την άλλη όμως, ο τουρισμός έχει τη δυνατότητα να δώσει λύση σε προβλήματα τα οποία απασχολούν μια χώρα καθημερινά χάρη στην οικονομική άνθηση που προκαλεί και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Αρχικά, σε συλλογικό επίπεδο ο τουρισμός ενισχύει την εξάλειψη της ανεργίας με την αύξηση των θέσεων εργασίας για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Τονώνονται το εμπόριο, η βιοτεχνία, ενώ χάρη στη φορολογία αυξάνονται τα κρατικά έσοδα.
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε και το αίσθημα προσωπικής ικανοποίησης και προσφοράς του εργαζομένου. Ο τουρισμός παράλληλα ενισχύει την προβολή της χώρας στο εξωτερικό. Οι επισκέπτες μιας χώρας με θετική εντύπωση αποτελούν ένα από τα σημαντικότερα μέσα προώθησης ενός τόπου.
Επιπλέον, ισχυροποιεί την επικοινωνία μεταξύ των λαών, αφού τα άτομα υιοθετούν νέα ήθη και έθιμα, ενώ «ανοίγει» το μυαλό τους με γνώσεις διαφορετικών τρόπων ζωής.
Επιπλέον, ο τουρισμός καταπολεμάει τις ρατσιστικές συμπεριφορές, στερεότυπα και προκαταλήψεις. Και στους μαθητές άλλωστε οι εκδρομές εκπαιδευτικού χαρακτήρα ανανεώνουν τις παραστάσεις τους και εμπλουτίζουν τις εμπειρίες τους.
Το συμπέρασμα των παραπάνω είναι ότι ο τουρισμός μπορεί να αποτελέσει ένα από τα βασικότερα στοιχεία της οικονομικής και πολιτισμικής εξέλιξης μιας χώρας, αρκεί οι άνθρωποι που απασχολούνται με τα τουριστικά επαγγέλματα, στον αγώνα της κερδοφορίας να εργάζονται με αξιοπρέπεια και σεβασμό προς τον συνάνθρωπό τους, τον πολιτισμό τους και το περιβάλλον, δίχως να παραμερίζουν τις αξίες τους.
Ως υπεύθυνοι πολίτες οφείλουμε να διαφυλάξουμε την πολιτιστική κληρονομιά των προγόνων μας, τα ήθη και τις παραδόσεις που κληρονομήσαμε από εκείνους με αγάπη και μεράκι. Οι καλύτερες συνθήκες διαβίωσης αφορούν όχι μόνο τους επισκέπτες αλλά και εμάς που ζούμε μόνιμα στον τόπο μας!
