Ενα πρωτοποριακό παράδειγμα κυκλικής οικονομίας με άξονα τα coffee pellet εφέτος στην Καρδίτσα και κατέληξε στη θέρμανση για έναν ολόκληρο χρόνο του νηπιαγωγείου Καλλιφωνίου.
Η Ενεργειακή Συνεταιριστική Εταιρεία Καρδίτσας, σε συνεργασία με τον Δήμο Καρδίτσας και τους μαθητές και μαθήτριες του τμήματος Β3 του 1ου Πειραματικού ΓΕΛ Καρδίτσας, δημιούργησε ένα ιδιαίτερο καύσιμο με πρώτη ύλη – μεταξύ άλλων – τον… καφέ. Οι μαθητές και οι μαθήτριες συγκεντρώσαμε υπολείμματα καφέ από τρία γνωστά καταστήματα εστίασης της πόλης της Καρδίτσας, αυτά αναμείχθηκαν με τα κλαδέματα του Δήμου Καρδίτσας και έπειτα από επεξεργασία μετατράπηκαν σε pellet υψηλής ποιότητας, κατάλληλο για καύση σε λέβητες και σόμπες pellet. Από το υλικό αυτό θερμάνθηκε για έναν χρόνο το νηπιαγωγείο Καλλιφωνίου.
Πώς ξεκίνησαν όλα αυτά;
Ας εξηγήσουμε όμως πώς καταφέραμε να πετύχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα από τις εφαρμογές της κυκλικής οικονομίας στον ενεργειακό κλάδο στην πόλη της Καρδίτσας και ειδικότερα στη συγκεκριμένη δράση που υλοποιήσαμε.
Ζωτικής σημασίας η κυκλική οικονομία
Κάθε κοινωνία πλέον αντιλαμβάνεται ότι οι περιβαλλοντικές, οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της συνεχιζόμενης εξάντλησης των φυσικών πόρων του πλανήτη μας έχουν δημιουργήσει την ανάγκη αντικατάστασης του κυρίαρχου οικονομικού μοντέλου με ένα μοντέλο επαναχρησιμοποίησης των υπαρχόντων υπολειμματικών προϊόντων. Για όλους εμάς, τους φορείς της κοινωνίας, η ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων κυκλικής οικονομίας είναι ζωτικής σημασίας, καθώς συμβάλλουν στην καινοτομία, στην ανάπτυξη και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, χαμηλής και υψηλής ειδίκευσης. Στο πλαίσιο αυτό, μια πρωτοποριακή συνέργεια ήρθε να προκαλέσει όχι μόνο πηγή νέας γνώσης, αλλά και αισθήματα αισιοδοξίας στην περιοχή της Καρδίτσας.
Η Ενεργειακή Συνεταιριστική Εταιρεία Καρδίτσας (ΕΣΕΚ) ιδρύθηκε το 2010 από πολίτες της περιοχής, με στόχο την αξιοποίηση των τοπικών πόρων ώστε να παραχθεί ενέργεια. Η ιδιαιτερότητα της έντονης αγροτικής δραστηριότητας του θεσσαλικού κάμπου αλλά και τα στρατηγικά πλεονεκτήματα που προσφέρει η υπολειμματική βιομάζα του αγροτικού και δασικού τομέα έδωσαν την κινητήρια δύναμη και μας οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι η αξιοποίησή τους έχει μεγάλες προοπτικές. Προοπτικές οι οποίες δεν διαψεύστηκαν. Σήμερα η Εταιρεία, έχοντας ξεπεράσει πλέον τα 400 μέλη, απολαμβάνει τη στήριξη των φορέων της αυτοδιοίκησης αλλά και τον σεβασμό της τοπικής κοινωνίας.
Ετσι, το 2017 προχώρησε στην ίδρυση μονάδας επεξεργασίας και τυποποίησης της υπολειμματικής βιομάζας με στόχο – σε πρώτη φάση – την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης των μελών της. Σε επόμενη φάση αναπτύχθηκε ο προβληματισμός σχετικά με την κάλυψη του κόστους θέρμανσης των ενεργοβόρων κτιρίων των σχολικών εγκαταστάσεων, τα οποία, ακόμη και αν σήμερα στεγάζουν λίγα παιδιά, έχουν μεγάλους χώρους εξαιτίας των αυξημένων αναγκών του παρελθόντος. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο πληθυσμός στην Περιφέρεια της Καρδίτσας έχει μειωθεί δραματικά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, με αποτέλεσμα μεγάλα σχολικά κτίρια να φιλοξενούν πλέον μικρό αριθμό μαθητών.
Η συμμετοχή του δήμου και του σχολείου μας
Ως απάντηση στις αυξημένες ενεργειακές ανάγκες των περιφερειακών σχολείων ήρθε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα. Από τα μέσα του 2022 ο δήμος της πόλης μας ξεκίνησε να συγκεντρώνει το οργανικό υλικό από το κλάδεμα των αστικών δέντρων και τα δασικά υπολείμματα, ενώ το σχολείο μας, το 1ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο, ανέλαβε τη συλλογή υπολειμμάτων καφέ από γνωστές καφετέριες της πόλης.
Το σύνολο αυτών των υλικών μεταφέρθηκε στις εγκαταστάσεις της ΕΣΕΚ, όπου έπειτα από επεξεργασία μετατράπηκε σε pellet υψηλής ποιότητας, κατάλληλο για καύση σε λέβητες και σόμπες pellet.
Οπως λέει ο υπεύθυνος του προγράμματος, κ. Βασίλης Φιλίππου, η ανάμειξη υπολειμμάτων καφέ και ξύλου οδηγεί σε ένα τελικό προϊόν το οποίο διαθέτει τις κατάλληλες μηχανικές ιδιότητες ώστε να μη θρυμματίζεται κατά τη μεταφορά του, διατηρώντας τη στέρεη μορφή του. Το νέο αυτό καύσιμο διοχετεύεται στο νηπιαγωγείο Καλλιφωνίου, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 10 χιλιομέτρων από την πόλη της Καρδίτσας, αντικαθιστώντας το πανάκριβο πετρέλαιο. Το νηπιαγωγείο θερμαίνεται πλέον οικονομικά, αποτελώντας ένα εξαιρετικό παράδειγμα κυκλικής οικονομίας, καθώς τα οργανικά υπολείμματα αντί να καίγονται στα χωράφια ή να επιβαρύνουν τις χωματερές αξιοποιούνται προς όφελος του περιβάλλοντος και της τοπικής οικονομίας.
Βέβαια, η χρήση pellet για καύση σε ειδικούς καυστήρες δεν αποτελεί από μόνη της μια καινοτομία, καθώς εδώ και αρκετά χρόνια είναι διαδεδομένη στη χώρα μας. Σύμφωνα όμως με την Greenpeace Ελλάς, ένα μεγάλο ποσοστό της πρώτης ύλης (ξυλεία) για την κατασκευή των pellet που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά αποτελούν εισαγωγές. Εδώ έρχεται η αξιοποίηση εγχώριων υπολειμμάτων, ώστε να διορθώσει τον ενεργειακό χάρτη της περιοχής μας, εφόσον τόσο σε βλάστηση όσο ιδίως σε… καφέδες μάλλον σημειώνουμε εξαιρετικές επιδόσεις!
Πιλοτικές περιπτώσεις για καινοτόμες λύσεις
Σύμφωνα με τον κ. Φιλίππου, η ιδέα του καφέ άρχισε να κεντρίζει το ενδιαφέρον της Εταιρείας όταν ο ίδιος ήρθε σε επαφή με το ευρωπαϊκό έργο BECoop και την εταιρεία InCommΟn, από την οποία βραβεύθηκε το 1ο Πειραματικό ΓΕΛ για τη συμμετοχή του στο εν λόγω project. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η δράση έχει ως στόχο την υποστήριξη πρωτοβουλιών σχετικά με τη βιοενέργεια, εντοπίζοντας κατάλληλες τεχνικές, επιχειρηματικές και οικονομικές λύσεις, οι οποίες δοκιμάζονται στην πράξη σε πιλοτικές περιπτώσεις. Οπως ακριβώς η περίπτωσή μας!
