Το στερεότυπο για τα παιδιά του Λυκείου τα θέλει βουτηγμένα στα βιβλία, να ασχολούνται μόνο με τον μικρόκοσμο των μαθημάτων και των επιδόσεών τους. Πέντε μαθήτριες από το σχολείο μας αποδεικνύουν ότι μέσα στην πίεση αυτών των κρίσιμων ετών μπορούν να δουν τη «μεγάλη εικόνα» και μας γράφουν για τις επιδιώξεις τους αλλά και για αυτά που τις προβληματίζουν σε μια σκληρή εποχή.
Νίκη Μαυρομαρά: Ο ανταγωνισμός και η ματαιοδοξία
Το όνειρό μου λοιπόν είναι να αλλάξει ο κόσμος! Καθώς διανύω αυτή τη χρονιά, έχω να εκθέσω ποικίλα ερωτήματα όσον αφορά τη λειτουργία τούτης της χώρας. Καταλήγω να συμβιβάζομαι με μια κατάσταση, όσο κι αν δεν μου αρέσει. Οι πιέσεις είναι έντονες και προέρχονται από πολλές πλευρές. Δεν αναφέρομαι τόσο πολύ στο άγχος για την έκβαση της προσπάθειάς μου στο τέλος της χρονιάς όσο στην εχθρότητα και τον ανταγωνισμό που έχουν κυριαρχήσει μεταξύ των μαθητών.
Είναι ένα θέμα ζωτικής σημασίας, κι όμως δεν παρουσιάζεται τόσο. Καλύπτεται. Είναι πικρία μεγάλη να αλλάζει η σχέση μεταξύ φίλων επειδή πλέον ανταγωνίζονται για να εισέλθουν στην ίδια σχολή. Είναι τρομακτικό. Δείχνει πόσο ματαιόδοξη είναι η κοινωνία. Παρ’ όλα αυτά είμαστε κι εμείς πλέον μάταια μέλη της. Χωρίς να το καταλάβουμε, έχουμε εισχωρήσει σε μια αρένα «πολέμου», αρκετά σκληρού μάλιστα.
Αξιολύπητο είναι ακόμη το γεγονός ότι συμμετέχουμε σε μια διαδικασία της οποίας δεν αντιλαμβανόμαστε το νόημα. Μας έχει παραχωρηθεί μια ωφελιμιστική παιδεία, από την οποία μαθαίνουμε ότι πρέπει να παλεύουμε σκληρά για τη ζωή μας. Δεν υπάρχει καμιά ηθοπλασία και αυτό είναι φανερό από τα περιστατικά που παρατηρούνται σήμερα. Οι νέοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνουν ηθικές αναστολές, αφού κανείς δεν τους τις έχει μεταδώσει. Εφόσον οι γονείς αναγκάζονται να δουλεύουν ημερονύκτια και τα παιδιά αναγκάζονται εξίσου να γίνουν γονείς του εαυτού τους.
Ναταλία Λαγού: Η δύναμη του να λες «όχι»
Κάποτε φοβόμουν μήπως γίνει πόλεμος. Δεν ξέρω πώς είχε φωλιάσει αυτή η ανασφάλεια. Τώρα πια δεν την αισθάνομαι. Ξέρω πως γίνεται πόλεμος τόσο με όπλα όσο και με συναισθήματα. Γίνεται πόλεμος, οι άνθρωποι πεθαίνουν κι εγώ αγχώνομαι μόνο και μόνο επειδή θα γράψω Πανελλήνιες, δεν διάβασα αρκετά, δεν προσπάθησα πολύ να ενσωματωθώ αύριο σ’ αυτό το σύστημα. Γίνεται πόλεμος και το κακό δεν είναι μόνο πως άνθρωποι πεθαίνουν αλλά και πως άνθρωποι σκοτώνουν. Κι εμείς ζούμε σ’ ένα τρύπιο βαρέλι. Οι άνθρωποι γεννούν αίμα και ύστερα πουλάνε αίμα, σκορπίζουν. Οι άνθρωποι γεννούν θύματα αλλά και θύτες. Κι εγώ παλεύω γιατί; Γιατί στο πανεπιστήμιο θα γίνω επιστήμονας και αυτό είναι καλό κι όλοι το επαινούν κι εμένα με συμπληρώνει έστω λίγο. Και παράλληλα όμως με πληγώνει. Γιατί θα γίνω επιστήμονας όπως επιστήμονες είναι και όλοι αυτοί που έφτιαξαν τα όπλα και τις βόμβες. Κι αυτό το εργαλείο της ίδιας επιστήμης βρίσκεται στα χέρια τους τόσο ανυπεράσπιστο.
Τέτοιος πόλεμος λοιπόν γίνεται και μέσα μας κι εδώ υπάρχουν κι άλλοι φόβοι. Πώς οι σχέσεις των ανθρώπων έγιναν παιχνίδι, λάθος, κάτι που εκτιμάται σε αριθμούς και λέξεις; Κι αυτό τις έκανε συχνά φτηνές, ριγμένες στο «εγώ». Και μεγαλύτερος είναι ο φόβος μήπως κι εγώ γίνομαι κομμάτι αυτής της φτήνιας. Γιατί είναι και λίγο άθλιο να θέλεις συνέχεια να νικάς, να βγαίνεις σ’ έναν κόσμο με τόση αυταρχικότητα. Και μέσα σ’ αυτή τη μανία μού αρέσει η δύναμη του να λες «όχι» και να μιλάς και να αρνείσαι και να προσπαθείς. Πώς αλλιώς θα αντιμετωπίσεις έναν κόσμο γεμάτο απωθημένα και σαπισμένα όνειρα που ξεσπούν πάνω σου; Αυτό εύχομαι, να βρω τη δύναμη να το αντιμετωπίσω. Νομίζω πως μπορώ, γιατί θέλω να φύγω, να ζήσω μόνη. Γιατί αν αυτή η ζωή είναι γεμάτη υποχρεώσεις, μπορεί κανείς να την κάνει και γεμάτη ελευθερία.
Μαριάννα Κωφού: Τα μεγάλα γιατί για το μέλλον
Τα χρόνια πέρασαν και ήρθε και η δική μου σειρά να περάσω από την Γ’ Λυκείου. Μια χρονιά όχι εύκολη, αλλά ούτε πολύ δύσκολη. Μια χρονιά γεμάτη από νέες εμπειρίες, σκέψεις, απορίες, προβληματισμούς. Μια χρονιά γεμάτη ελπίδα και όνειρα. Μια χρονιά που έχει έναν τελικό προορισμό, τις Πανελλαδικές. Γιατί όμως να μπω σ’ αυτή τη διαδικασία; Γιατί να καταπιέζω τον εαυτό μου να λάβει μέρος σ’ αυτόν τον τρόπο εξέτασης, όταν όλοι μού λένε να γυρίσω την πλάτη και να τρέξω μακριά χωρίς να κοιτάξω πίσω; Οταν τα μαθήματα δυσκολεύουν και η ύλη φαντάζει ατελείωτη; Οταν τα αποθέματα των δυνάμεών μου εξαντλούνται και δεν μπορώ να αποδώσω όσο θα έπρεπε; Οταν διαβάζω, όχι για την απόκτηση γνώσεων, αλλά για να ικανοποιήσω το υπουργείο Παιδείας, που κάθε χρονιά ζητάει όλο και περισσότερα από τους μαθητές;
Γιατί να συνεχίσω την προσπάθεια αυτή, όταν υπάρχει μηδενική υποστήριξη από τον περίγυρό μου; Οταν απλοί έφηβοι ψάχνουν να βρουν ψυχολογική υποστήριξη από τους φίλους τους, διότι κανένας άλλος δεν τους καταλαβαίνει; Οταν οι τιμές αυξάνονται και δεν γνωρίζω αν θα μπορεί η οικογένειά μου να με στηρίξει οικονομικά ως φοιτήτρια;
Τι κι αν περάσω και στο τέλος δεν έχω κάνει σωστή επιλογή; Εξάλλου ούτε δεκαοκτώ δεν είμαι ακόμη. Εχω όλη τη ζωή μπροστά μου. Πώς μπορώ να ξέρω ότι δεν θα μετανιώσω μετά;
Ποιο το όφελος απ’ αυτό; Θα βρω μια δουλειά όπου ο μισθός θα επαρκεί έστω για τα βασικά, ειδικά σε καιρούς όπου τα έξοδα αυξάνονται συνεχώς;
Βασιλίνα Κολοβού: Χάνοντας τον εαυτό σου
Πιάνω συχνά τον εαυτό μου να αναρωτιέται πού βρίσκομαι. Ποια είμαι; Διανύοντας τη φετινή χρονιά των Πανελληνίων, συνειδητοποιώ πόσο με έχω χάσει. Το άγχος μου, η απαισιοδοξία μου και οι βαθμοί με κυριεύουν, βυθίζοντάς με στην αίσθηση της αποτυχίας. Ως μαθήτρια της θετικής κατεύθυνσης με παντοτινό όνειρο την Αρχιτεκτονική και τριάντα ώρες φροντιστηρίου την εβδομάδα, καταλήγω στην αγανάκτηση για το σύστημα και τα διάφορα ψυχοσωματικά. Κι αν δεν περάσω; Αν χρειαστεί να ξαναδώσω; Μήπως θεωρείται χαμένος ο κόπος μου; Η ψυχολογική μου κατάσταση κλονίζεται… Αισθάνομαι πως κανείς δεν κατανοεί πραγματικά το βάρος ενός παιδιού που παλεύει διαρκώς από πληθώρα εκφάνσεων για ένα καλύτερο μέλλον. Για το δικό μου μέλλον και το προσωπικό όνειρο. Γίνομαι εγωίστρια, επειδή θέλω να περάσω στην πρώτη μου επιλογή και στην επιθυμητή πόλη; Γιατί δεν διδάσκεται το Σχέδιο στα σχολεία και αναγκάζομαι να κάνω επί πληρωμή μάθημα έξι ώρες την εβδομάδα; Χρειάζεται να νιώθω ενοχές που το μυαλό μου καταλήγει πάντοτε στη συγκεκριμένη σχολή; Οφείλω όμως να εξομολογηθώ ότι με θλίβει κάτι περισσότερο από τις λιγοστές ώρες που είναι διαθέσιμες για διάβασμα. Αυτός είναι ο χρόνος για τον εαυτό μου. Ο χρόνος περνάει, η αίσθηση της πραγματικότητας αμβλύνεται κι εγώ χάνω τον εαυτό μου όλο και περισσότερο. Οι ελπίδες μου ελαττώνονται, τα ενδιαφέροντά μου μηδενίζονται και δεν με αναγνωρίζω στον καθρέφτη. Ολη αυτή η ψυχική οδύνη για το όνειρό μου. Ποια είμαι λοιπόν; Πού βρίσκομαι εν τέλει;
Φρειδερίκη Κολοβού: Παραίτηση από κάθε χαρά
Πρέπει επιτέλους να γίνει κατανοητό ότι πρόκειται για μαθητές, εφήβους με ανάγκες και αδυναμίες. Ποιος αποφάσισε ότι ένα παιδί μόλις 17 ετών διαθέτει την ωριμότητα και την εμπειρία για μια απόφαση που προκαθορίζει σε μεγάλο ποσοστό το μέλλον του; Ποιος το αποδέχτηκε, κάνοντάς το να φαντάζει εφικτό; Πίεση, άγχος, κούραση. Τα κυρίαρχα συναισθήματα της φετινής χρονιάς. Γύρω μου παιδιά σκυθρωπά, παραιτημένα από κάθε χαρά της ηλικίας τους, με τρομερή απάθεια και απαξίωση απέναντι σε οτιδήποτε δεν άπτεται της εξεταστέας ύλης και των φροντιστηρίων. Πού πήγαν τα όνειρά μας και οι μελλοντικές προσδοκίες; Διαβάζουμε άραγε πράγματι για να εισαχθούμε στη σχολή που επιθυμούμε ή για την αποδοχή του περιγύρου μας; Το σύγχρονο εξεταστικό σύστημα είναι πλέον νεκρό. Μόνη απαίτησή του τα παιδιά τα οποία γνωρίζουν άριστα να αποστηθίζουν χωρίς κριτική σκέψη, χωρίς προβληματισμούς και αυθορμητισμό. Φταίμε όμως κι εμείς. Φυσικά φταίμε. Δίνουμε τη συγκατάθεσή μας στη διαμόρφωση ανθρώπων που πράττουν και σκέφτονται «ρομποτικά» και προκαθορισμένα.
