Η έλλειψη επαγγελματικού προσανατολισμού στα σχολεία, κάτι που αντικατοπτρίζεται στη δυσκολία των νέων να επιλέξουν ποια επαγγελματική κατεύθυνση τους ενδιαφέρει, αλλά και η απαξίωση προς τα αγροτικά επαγγέλματα (κάτι που βέβαια επιδείνωσε ως στάση ζωής η πρόσφατη καταστροφική πλημμύρα του φθινοπώρου), είναι μερικά από τα συμπεράσματα έρευνας για τις στάσεις των νέων σήμερα.

Επίσης, οι νέοι δεν έχουν σήμερα τις ίδιες αντιλήψεις με παλαιότερες γενιές σχετικά με το ποια θεωρούν «περιζήτητα» επαγγέλματα, αντιμετωπίζοντας την επαγγελματική τους πορεία με διαφορετική ματιά.

Το σχολείο μας, το 1ο Πειραματικό Λύκειο Καρδίτσας, είναι σχολείο που ανήκει στον αστικό ιστό, που εντάσσεται, ωστόσο, στην ευρύτερη αγροτική περιοχή του νομού Καρδίτσας. Η έρευνα που πραγματοποίησαν οι μαθητές και οι μαθήτριες του τμήματος Α3 σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τους, είχε διττό στόχο: αρχικά, να λύσει κάποιες απορίες τους σχετικά με το πώς αντιμετωπίζουν οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές τους τα παραδοσιακά επαγγέλματα των γονιών τους, αλλά και να ανιχνεύσει τις προτιμήσεις τους για τις σπουδές που θα ακολουθήσουν στο μέλλον. Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας στην οποία ανταποκρίθηκαν σχεδόν 220 μαθητές και μαθήτριες όλων των τάξεων του σχολείου οδήγησαν στα παρακάτω συμπεράσματα:

  • Η επιλογή του μελλοντικού επαγγέλματός τους απασχολεί σήμερα τους νέους κατά προτεραιότητα. Μάλιστα, οι περισσότεροι έχουν σκεφτεί κάποια επαγγέλματα που τους ενδιαφέρουν περισσότερο. Στην ίδια ερώτηση είναι ιδιαίτερα μεγάλο και το ποσοστό των μαθητριών και μαθητών της Α’ Λυκείου (85,71%) που δηλώνουν όχι έχουν σκεφτεί ποιο επάγγελμα θα ήθελαν να ακολουθήσουν. Αποδεικνύεται ότι παρά το νεαρό της ηλικίας τους και παρά την έλλειψη εμπειριών οι έφηβοι μπαίνουν στη διαδικασία να κάνουν από πολύ νωρίς μια επιλογή που επηρεάζει τη ζωή τους.
  • Σε κάθε περίπτωση οι νέοι δεν μένουν στη θεωρία. Σύμφωνα με την έρευνά μας, πάνω από εννέα στους δέκα έχουν αναζητήσει πληροφορίες για τα επαγγέλματα που τους φαίνονται ενδιαφέροντα. Ταυτόχρονα, σχεδόν επτά στους δέκα έχουν κάνει ήδη τη δική τους κατόπτευση χώρου για το αν στην περιοχή τους υπάρχει έλλειψη ή υπερεπάρκεια σε κάποια επαγγέλματα. Το συγκεκριμένο συμπέρασμα της έρευνας δείχνει σημαντική ωριμότητα από τους μαθητές και τις μαθήτριες, καθώς το στοιχείο της προσφοράς/ζήτησης ενός επαγγέλματος θα έπρεπε να είναι βασικό κριτήριο της επιλογής των νέων.
  • Αυτό που προκύπτει από την έρευνα, πάντως, είναι η «μοναξιά» των μαθητών στην αναζήτηση του σωστού επαγγέλματος. Σχεδόν τρεις στους τέσσερις συμμετέχοντες σε αυτή τη δημοσκόπηση απάντησαν ότι δεν θεωρούν επαρκή την ενημέρωσή τους σχετικά με τον επαγγελματικό προσανατολισμό από τους αρμόδιους φορείς.
  • Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι το επάγγελμα των γονέων τους δεν είναι πιθανό να επηρεάσει τις δικές τους επιλογές. Αξιοσημείωτη είναι και η απαξίωση που δείχνουν προς τα γεωργικά επαγγέλματα, αν και ζουν σε αγροτικό νομό. Αυτή τους η στάση μπορεί να οφείλεται και στην πρόσφατη καταστροφή της αγροτικής παραγωγής από τις πλημμύρες.
  • Λίγο πάνω από τους μισούς δεν θεωρούν σημαντική την ακαδημαϊκή μόρφωση για την καλή επαγγελματική αποκατάσταση, που σημαίνει ότι πλέον αρκετοί είναι αυτοί που θεωρούν ότι υπάρχουν και άλλες ικανοποιητικές επαγγελματικές διέξοδοι.
  • Μεγάλο ποσοστό δεν επιθυμεί να ζήσει στην Καρδίτσα και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό για το μέλλον της περιοχής. Σχεδόν δύο στους τρεις ερωτώμενους φαντάζονται το μέλλον τους μακριά από τον τωρινό τόπο διαμονής τους, μια πρόθεση που επίσης μπορεί να συνδέεται με τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές, αλλά και από την επιδίωξη μιας ζωής σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο ή στο εξωτερικό.
  • Τέλος, κάτι που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις απαντήσεις των μαθητών είναι ότι δεν υπάρχει κάποια ομάδα επαγγελμάτων που να τα θεωρούν περιζήτητα, με μια μικρή εξαίρεση ίσως για τα ένστολα επαγγέλματα (στρατιωτικοί) όπου το ποσοστό αυτών που τα προτιμούν είναι σχεδόν στο 24%. Μάλιστα, παρά την έκρηξη των νέων τεχνολογιών κατά τα τελευταία χρόνια, η προτίμηση στα επαγγέλματα τεχνολογίας μόλις που ξεπερνά το 10%.