Τους συναντήσαμε ένα πρωινό στο σχολείο τους. Οι αναμνήσεις της μεγάλης καταστροφής του φθινοπώρου στον Παλαμά Καρδίτσας είναι ακόμη έντονες, βαμμένες με τα ζωηρά χρώματα της έκπληξης από το μέγεθος της αναπάντεχης καταστροφής. Η Αννα-Αριστέα Καραδήμου, η Ελευθερία Κουσιάτζα, ο Κωνσταντίνος Πετρόπουλος, η Σωτηρία Πατσιαλή, ο Λευτέρης Φλώρος, η Κατερίνα Μπιρνάρα, ο Θανάσης Κολοβός, ο Θανάσης Πέτρου είναι μαθητές και μαθήτριες του Γενικού Λυκείου Παλαμά, του χωριού που έπληξε η καταστροφική καταιγίδα «Daniel». Μας μίλησαν για τις εφιαλτικές εκείνες ημέρες, για τη βοήθεια που δέχθηκαν αλλά και για το τι περιμένουν από το κράτος.
Ηρθαμε σήμερα εδώ για να μάθουμε από εσάς τι πραγματικά είχε συμβεί τις δύσκολες ημέρες των καταστροφικών πλημμυρών. Τι ζήσατε πραγματικά εκείνες τις ημέρες;
«Εβρεχε τρεις μέρες συνεχόμενα. Κάποιοι επιστρατεύσαμε γεωργικά μηχανήματα και μεταφέραμε από τα διπλανά χωριά που πλημμύρισαν νωρίτερα τους ηλικιωμένους συγγενείς. Το βράδυ της Τετάρτης υποψιαζόμασταν ότι θα σπάσει το φράγμα στο ποτάμι, όμως δεν υπήρξε επίσημη ενημέρωση. Το ακούσαμε να σπάει. Δεν πρόκειται να ξεχάσουμε τη βοή του νερού που κατευθυνόταν στα σπίτια και τα ανακατεμένα ουρλιαχτά ανθρώπων και ζώων. Επειτα συγκεντρωθήκαμε δέκα, δεκαπέντε άνθρωποι στον δεύτερο όροφο των σπιτιών, χωρίς τρεχούμενο νερό, ρεύμα, τηλέφωνα, φάρμακα για τους ηλικιωμένους. Αγωνιούσαμε, γιατί δεν μπορούσαμε να επικοινωνήσουμε με τους δικούς μας ανθρώπους».
Ποιοι άνθρωποι έσπευσαν από την πρώτη στιγμή να σας βοηθήσουν;
«Οσοι δεν έπαθαν μεγάλες καταστροφές έσπευσαν με τρακτέρ να σώσουν όσους συμπολίτες κινδύνεψαν. Η παρέμβασή τους ήταν σωτήρια στο σκοτάδι. Ο στρατός και τα ελικόπτερα έφτασαν αργά την Πέμπτη. Τις πρώτες ώρες της άφιξής τους ήταν ανοργάνωτοι και ασυντόνιστοι. Η πυροσβεστική προσπαθούσε, αλλά πολλά οχήματα είχαν ακινητοποιηθεί. Εκείνο το βράδυ μεγαλώσαμε όλοι απότομα. Γίναμε μια ομάδα με τους άλλους Παλαμιώτες και βοηθούσαμε ο ένας τον άλλον».
Αντιληφθήκατε τη μεγάλη κινητοποίηση των εθελοντών στην πόλη της Καρδίτσας αλλά και από τις υπόλοιπες περιοχές της Ελλάδας πέραν της βοήθειας της πολιτείας;
«Πάρα πολλοί εθελοντές από διάφορες περιοχές ήρθαν και με δικά τους έξοδα μοίραζαν τρόφιμα, καθαριστικά, βοηθούσαν τους ηλικιωμένους να καθαρίσουν τα σπίτια τους και με μηχανήματα απομάκρυναν τα νερά από σπίτια και υπόγεια. Μέχρι πριν από έναν μήνα στην κεντρική πλατεία μαγείρευαν εθελοντές».
Ποιες ζημιές υποστήκατε τελικά από τις πλημμύρες;
«Πάρα πολλά σπίτια πλημμύρισαν με ενάμισι μέτρο νερό. Καταστράφηκαν έπιπλα, ρούχα, ηλεκτρικές συσκευές, οι καλλιέργειες και τα αυτοκίνητα της κάθε οικογένειας. Ειδικά τα χωράφια δεν θα μπορέσουν ούτε την επόμενη χρονιά να καλλιεργηθούν, λόγω των εκτεταμένων καταστροφών στα αντλιοστάσια. Αναρωτιόμαστε πώς θα ζήσουν οι οικογένειες που το μοναδικό εισόδημα προερχόταν από την καλλιέργεια της γης. Δεν υπάρχει μια συντονισμένη αρχή που θα εξηγήσει στους αγρότες πώς και πότε θα αποκατασταθούν οι ζημιές».
Το σχολείο σας είχε ζημιές;
«Ο προαύλιος χώρος ήταν πολύ βρώμικος από τα φερτά υλικά των στάβλων της περιοχής. Εναν μήνα μετά τις πλημμύρες υπήρχε μια αποκρουστική μυρωδιά στον Παλαμά».
Τι είδους βοήθεια πιστεύετε ότι θα ήταν ουσιαστική για εσάς, τις οικογένειες και τους συμπολίτες σας από εδώ και στο εξής;
«Ζητάμε μοριοδότηση για όσους δίνουν πρώτη φορά πανελλαδικές εξετάσεις. Ξεκινήσαμε το σχολείο ενάμιση μήνα αργότερα και βιώνουμε την πίεση για την κάλυψη της ύλης. Οι γονείς μας μαζί με την αποκατάσταση των κατεστραμμένων σπιτιών, των χωραφιών και επιχειρήσεων θα πρέπει να αναλάβουν το δυσβάσταχτο κόστος της συντήρησης ενός φοιτητή. Η πολιτεία θα πρέπει να βοηθήσει. Επίσης, πρέπει να αποκατασταθούν τα έργα που θα διασφαλίσουν ότι δεν θα ξαναγίνει τέτοια καταστροφή. Η περιοχή μας έχει ανάγκη από ένα πλάνο ανάπτυξης που θα δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης για αυτούς που δοκιμάστηκαν».
Πιστεύετε ότι αξίζει ένα σχέδιο ανακατασκευής και ανόρθωσης ο Παλαμάς ή ότι πρέπει να εγκαταλειφθεί και να αναζητήσουν οι κάτοικοι μόνιμη εγκατάσταση σε άλλες, πιο ασφαλείς περιοχές;
«Η περιοχή χρόνια συμβάλλει καθοριστικά με την αγροτική παραγωγή και την κτηνοτροφία της στη διαμόρφωση της εθνικής οικονομίας. Είναι βέβαιο ότι η μείωση της αγροτικής και της κτηνοτροφικής παραγωγής θα προκαλέσει ακρίβεια. Επίσης πολλές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν στην περιοχή και οι ιδιοκτήτες τους σκέφτονται να τις μεταφέρουν αλλού. Οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι επιχειρηματίες πρέπει να πάρουν τις αποζημιώσεις που θα τους επιτρέψουν να ορθοποδήσουν».
Μετά το πέρας των σπουδών σας σκέφτεστε να επιστρέψετε πίσω στην περιοχή σας;
«Σε καμία περίπτωση δεν θα επιστρέψουμε. Αντιλαμβανόμαστε ότι η επίσημη πολιτεία ίσως δεν έχει επίγνωση της σοβαρότητας της κατάστασης και πιστεύουμε ότι ο Παλαμάς θα ερημώσει σταδιακά. Αλλωστε, λόγω της κλιματικής αλλαγής, φοβόμαστε τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πιθανόν να ξαναπλήξουν την περιοχή».
Πώς κρίνετε την προβολή που έλαβαν οι καταστροφικές πλημμύρες και οι καταστροφές από τα ΜΜΕ;
«Κάποια τηλεοπτικά κανάλια δεν παρουσίασαν τα γεγονότα στις πραγματικές τους διαστάσεις. Μεγαλοποίησαν τις καταστάσεις, ειδικά σε ό,τι αφορά τα θύματα των πλημμυρών. Εμείς δεν είδαμε ποτέ να επιπλέουν παρασυρμένοι από τα νερά έξω από τα σπίτια μας άνθρωποι πνιγμένοι».
Πώς βιώσατε τελικά την καταστροφή εσείς ως νέοι άνθρωποι; Ποια ήταν τότε τα συναισθήματά σας; Υπήρξε μέριμνα για τη φροντίδα της ψυχικής υγείας των ενηλίκων και των εφήβων κατοίκων του Παλαμά μετά τις πλημμύρες;
«Τις ώρες της μεγάλης καταστροφής οι περισσότεροι αποστασιοποιηθήκαμε από τα συναισθήματά μας. Παρακολουθούσαμε σαστισμένοι το νερό να απλώνεται. Τρέχαμε απλά να βοηθήσουμε. Ψυχολογική υποστήριξη, εμείς τουλάχιστον, δεν πήραμε. Οταν βρέχει, πολλοί από εμάς θέλουμε να κλειστούμε στα σπίτια μας. Τον μεγαλύτερο φόβο τον προκαλεί ότι δεν έχει αποκατασταθεί ακόμη το φράγμα στο ποτάμι».
Ποιες λέξεις σάς έρχονται στο μυαλό όταν σκέφτεστε τι έχετε βιώσει;
«Οι λέξεις απελπισία, οργή, αβεβαιότητα, θλίψη και απογοήτευση αποτυπώνουν ό,τι ζήσαμε και όσα συνεχίζουμε να ζούμε μετά την καταστροφή».
