Ο σύλλογος «Περπατώ» έχει ως έδρα του την Κομοτηνή και ως όνειρό του μια προσβάσιμη κοινωνία για όλα τα άτομα με αναπηρία. Μάλιστα, η επιτυχία των εκπροσώπων φαίνεται καθημερινά στην πράξη: Η Κομοτηνή διακρίθηκε το 2021 ως μια από τις πιο προσβάσιμες πόλεις στην Ευρώπη. Τι λέει όμως σήμερα για την πρώτη περίοδο ίδρυσης του συλλόγου ο πρόεδρός του και παραολυμπιονίκης Αλέξανδρος Ταξιλδάρης;
Οπως διηγείται ο ίδιος, ο σύλλογος από την ίδρυσή του το 2002 έως και σήμερα κατάφερε σε μεγάλο βαθμό να πετύχει μια προσβάσιμη κοινωνία και να στηρίζει συνεχώς τα άτομα με αναπηρία, γεγονός που ευνοήθηκε από τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της Κομοτηνής, την ύπαρξη πολλών φοιτητών και κυρίως την πολυπολιτισμικότητα της πόλης μας.
Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει ότι εκτός από το υλικό κομμάτι (ράμπες, προσβάσιμα κτίρια κ.λπ.) είναι εξίσου σημαντική η εκπαίδευση της κοινωνίας στο να αποδέχεται ως μέρος της ποικιλομορφίας της τόσο τα άτομα με σωματικές αναπηρίες όσο και αυτά με ψυχικές ή αισθητηριακές.
«Δεν φταίει», λέει ο κ. Ταξιλδάρης, «το σώμα μας που δεν συμμετέχουμε επί ίσοις όροις στα κοινά μιας πόλης, της κοινωνίας, αλλά το ότι δεν είναι η κοινωνία μας ανοιχτή και προσβάσιμη για όλους».
Οι σύγχρονες προκλήσεις
Σχετικά με τον βαθμό προσβασιμότητας μιας πόλης, ο ίδιος προσθέσει χαρακτηριστικά: «Αυτή τη στιγμή στην Κομοτηνή παλεύουμε να πετύχουμε την πλήρη προσβασιμότητα στα αυτονόητα. Πρέπει να γίνουν έργα προκειμένου να υπάρξει η πλήρης προσβασιμότητα στις δημόσιες υπηρεσίες, στις συγκοινωνίες κ.ά., κάτι που θεωρείται δεδομένο για μια προσβάσιμη πόλη σύμφωνα με ευρωπαϊκά πρότυπα. Ταυτόχρονα, όμως, η προσβασιμότητα πρέπει να αφορά και το πολιτιστικό περιεχόμενο με την παροχή δυνατοτήτων, όπως η διερμηνεία για κωφούς, η ηχητική περιγραφή για τυφλούς σε συναυλίες, σε θέατρα, σε μουσεία» συνεχίζει. Κατά τον Αλ. Ταξιλδάρη, σήμερα η κοινωνία μας απέχει ακόμα από το όραμα της πλήρους προσβασιμότητας και πρέπει συνεχώς να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες. «Εχουμε πάρα πολύ δρόμο να διανύσουμε» λέει χαρακτηριστικά.
Εχει κάποια σημασία για τον ίδιο ο αριθμός των μελών του συλλόγου; «Καμία! Ο αριθμός των μελών ποτέ δεν με ενδιέφερε» δηλώνει εμφατικά ο Α. Ταξιλδάρης. Ο σύλλογος «Περπατώ» αριθμεί βέβαια πάνω από 300 μέλη. Εξηγώντας γιατί δεν έχει σημασία ο αριθμός των μελών του συλλόγου, ανέφερε ότι, σύμφωνα με υπολογισμούς της Eurostat, πανευρωπαϊκά φαίνεται οι ανάπηροι άνθρωποι να ανέρχονται στο 15%. Στην πραγματικότητα, όμως, τα εμποδιζόμενα άτομα, που χρησιμοποιούν οποιοδήποτε είδος πρόσβασης, είναι πάνω από 85%. Σύμφωνα με μια άλλη έρευνα, πάνω από το 90% των δομών που καθιστούν ευκολότερη την προσβασιμότητα χρησιμοποιούνται από όλους. Επομένως, όπως τονίζει ο ίδιος, «είναι θέμα πολιτισμού η προσβασιμότητα κι όχι θέμα ποσοστών, στατιστικών και αριθμών».
Οι ευρωπαϊκοί πόροι
Σχετικά την προέλευση των πόρων για την υλοποίηση των δράσεων και γενικότερα για τη λειτουργία του συλλόγου, ο πρόεδρός του επισημαίνει ότι «ο κύριος κορμός των εργαζομένων και των εξόδων πληρώνεται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ΕΣΠΑ της περιφέρειας». Το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό πρόγραμμα χρηματοδοτεί τη Δράση του Κέντρου Διημέρευσης – Ημερήσιας Φροντίδας ατόμων με αναπηρία του συλλόγου «Περπατώ».
Επομένως, η σημασία της συμβολής ευρωπαϊκών προγραμμάτων στον αγώνα του συλλόγου «Περπατώ» για μια πιο προσβάσιμη κοινωνία κρίνεται καίρια. «Αυτό είναι το βασικό μοντέλο», λέει ο κ. Ταξιλδάρης, «να αντλούμε χρήματα από ευρωπαϊκά προγράμματα και να μη βασιζόμαστε στον δήμο για χρήματα. Ο δήμος παρέχει το κτίριο όπου στεγάζεται ο σύλλογος και όλα τα έξοδά του κτιρίου». Επίσης, ο πρόεδρος του συλλόγου θεωρεί ότι η οικονομική ενίσχυση της Ευρώπης παρέχει ευκαιρίες για την υλοποίηση της προσβασιμότητας σε ευρωπαϊκά κράτη-μέλη που έχουν κάποιο έλλειμμα σε πόρους και σχετικές δομές. «Αυτό το ουσιαστικό κομμάτι της οικονομικής ενίσχυσης υπάρχει από την ΕΕ», παραδέχεται, «και εμείς αυτό το έχουμε κατανοήσει σαν σύλλογος και το εκμεταλλευόμαστε στο 100%». Μας εξηγεί επίσης τον στόχο του συλλόγου που επιτυγχάνεται χάρη στη βοήθεια της ΕΕ, που δεν είναι άλλος από την εκπαίδευση των ανάπηρων συμπολιτών μας ώστε να ανακτήσουν τη λειτουργικότητά τους, την αυτονομία τους και να επιτύχουν την ομαλή επιστροφή τους στην κοινωνία.
Στα σχολεία
Ως προς τον τρόπο με τον οποίο θα έπρεπε ο εκπαιδευτικός να προσεγγίζει τη διαφορετικότητα στο σχολικό περιβάλλον, ο Αλ. Ταξιλδάρης προτείνει μελέτη. Θεωρεί πως «υπάρχουν δυνατότητες να διαβάσει κάποιος και να μάθει τι είναι το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας», αξιοποιώντας μελέτες κοινωνιολόγων και κοινωνικών λειτουργών, Ελλήνων και ξένων, σχετικές με την ειδική αγωγή. «Οπότε ένας εκπαιδευτικός θεωρώ πως όταν είναι να προσεγγίσει αυτό το θέμα, θα πρέπει να μελετήσει» καταλήγει.
Καθοριστικό θεωρεί ο Αλ. Ταξιλδάρης τον ρόλο της οικογένειας στην προετοιμασία των παιδιών για την αντιμετώπιση ποικίλων δύσκολων καταστάσεων που επιφυλάσσει η ζωή. Ο ίδιος αναγνωρίζει πως το ότι ανατράφηκε από την οικογένειά του ως αυτόνομο και ανεξάρτητο άτομο ήταν πολύτιμο εφόδιο για τη διαχείριση της αναπηρίας του. «Για εμένα ήταν βασικός παράγοντας για το πώς θα αντιμετωπίσω τη νέα μου πραγματικότητα.
Πάντα είχα στο μυαλό μου ότι θα πρέπει να είμαι αυτόνομος» όπως δηλώνει. Γι’ αυτό θεωρεί ότι η οικογένεια οφείλει να οπλίσει τα παιδιά με την αρετή της προσαρμοστικότητας και καταλήγοντας προτείνει: «Να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας να μάθουν να προσαρμόζονται γιατί είναι το μεγαλύτερο αγαθό του ανθρώπου αυτή τη στιγμή, η προσαρμοστικότητα. Αυτό είναι που μας κάνει και επιβιώνουμε μέχρι στιγμής επάνω στον πλανήτη Γη».
Η ίδρυση, οι στόχοι και η πορεία
Ο σύλλογος «Περπατώ» ιδρύθηκε το 2002. Μια παρέα πολιτών που αντιμετωπίζει προβλήματα προσβασιμότητας τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, συμπεριλαμβανομένου και του Αλ. Ταξιλδάρη, πήρε την απόφαση να κάνει μια αρχή. Χωρίς να φαντάζεται όμως την εξέλιξη της πορείας του συλλόγου που ξεκίνησε με δύο στόχους. Πρώτο μέλημά του είναι να βρίσκεται δίπλα στα άτομα με αναπηρία, να τους πληροφορεί για τα δικαιώματά τους και τις ανάγκες τους και να πετύχει ό,τι δεν γινόταν τόσα χρόνια. Και δεύτερος στόχος η βελτίωση της προσβασιμότητας στην Κομοτηνή. Ακολούθησε πλήθος δράσεων: ασκήθηκε πίεση για τεχνικές αλλαγές στην πόλη, υλοποιήθηκαν προγράμματα στα σχολεία, όπως η παραολυμπιακή μέρα, οι πολιτιστικές δράσεις, και τελικά βελτιώθηκε η αντίληψη που είχε η κοινωνία για την αναπηρία.
