Η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος και εξέλιξη που χαρακτηρίζει την εποχή μας συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Ωστόσο, αυτή απειλείται από το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής με κύρια εκδήλωση την υπερθέρμανση της Γης που επηρεάζει πολλές πτυχές της καθημερινής ζωής του ευρωπαίου πολίτη.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές όχι μόνο στην Ευρώπη, αλλά και σε όλον τον κόσμο. Ακραία καιρικά φαινόμενα εμφανίζονται όλο και συχνότερα. Εντονες βροχοπτώσεις οδηγούν σε υπερχείλιση ποταμών και σε πλημμύρες. Το λιώσιμο των πάγων και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αυξάνει τον κίνδυνο πλημμύρας και διάβρωσης γύρω από τις ακτές με καταστροφικές συνέπειες για τις υποδομές, τις επιχειρήσεις και τη φύση στις περιοχές αυτές. Πολλοί υδροβιότοποι θα χαθούν και η προστασία από τη θύελλα κυμάτων θα εξαλειφθεί. Η εμφάνιση ακραίων συνθηκών υψηλής θερμοκρασίας, όπως οι καύσωνες, προκαλεί αυξημένη θνησιμότητα, μειωμένη παραγωγικότητα και ζημιές σε υποδομές, μείωση της βιωσιμότητας της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Η αύξηση της συχνότητας, της έντασης και της διάρκειας των περιόδων ξηρασίας επηρεάζει τις υποδομές μεταφορών, τη γεωργία, τη δασοκομία, τα ύδατα, τη βιοποικιλότητα. Η μείωση της στάθμης των ποταμών και των υπόγειων υδάτων παρεμποδίζουν την ανάπτυξη δέντρων και καλλιεργειών, ευνοούν την ανάπτυξη επιβλαβών οργανισμών και καλλιεργούν το έδαφος για ξέσπασμα δασικών πυρκαγιών.
Τα πλήγματα στην Εύβοια
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν γίνει αισθητές και στο νησί μας, την Εύβοια, με τον χειρότερο τρόπο, καθώς έχει πληγεί τα τελευταία χρόνια από φυσικές καταστροφές. Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 2009 αλλά και του 2020 οι έντονες βροχοπτώσεις οδήγησαν στην υπερχείλιση των ποταμών Μεσσάπιου και Λήλα με αποτέλεσμα την πρόκληση τεράστιων καταστροφών σε υποδομές, περιουσίες αλλά και την απώλεια ανθρώπινων ζωών.
Η Αννα Μωραΐτη, κάτοικος της περιοχής του Βασιλικού Εύβοιας, που διασχίζει ο Λήλας, συγκλονίζει με τα λόγια της: «Το 2009 το ποτάμι κατέβαζε τόνους νερό. Μπροστά στα μάτια μας βλέπαμε το νερό να παρασέρνει την γκαραζόπορτα του σπιτιού μας, που βρέθηκε στην παραλία, ζώα, αυτοκίνητα και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Αλλά τη δεύτερη φορά, το 2020, τα πράγματα ήταν χειρότερα. Ο δρόμος υποχώρησε, βούλιαξε. Το νερό ήταν πολύ περισσότερο. Σπίτια πλημμύρισαν, οικοσυσκευές χάθηκαν στη ροή του ποταμού. Χάθηκαν ζωές».
Ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη των κατοίκων της Βόρειας Εύβοιας είναι η πυρκαγιά που ξέσπασε τον Αύγουστο του 2021 και εκτός από τα 500.000 στρέμματα δάσους πήρε μαζί της σπίτια, ζώα, καλλιέργειες, μελίσσια, αλλάζοντας συθέμελα τη ζωή και την καθημερινότητα της τοπικής κοινωνίας. Ο κατάλογος των καταστροφών είναι μεγάλος.
Την 6η Απριλίου 2023 το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Χαλκιδέων ολοκληρώθηκε με τη θετική γνωμοδότηση για τη μελέτη οριοθέτησης του Λήλαντα ποταμού και κατέστη σαφές ότι πραγματοποιείται έργο θωράκισης κοίτης, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη συχνότητα εμφάνισης του φαινομένου, τα όρια του υγροτόπου, τη διαμορφωθείσα κατάσταση του οικισμού και τις ανάγκες αντιπλημμυρικών έργων.
Η ευρωπαϊκή μέριμνα
Σύμφωνα με τους αρμόδιους η αντιμετώπιση των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στο φυσικό περιβάλλον αποτελεί μέριμνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, η οποία υιοθέτησε τη δέσμη «Fit for 55», το σχέδιο για την πράσινη μετάβαση, προκειμένου να επιτευχθεί ο κλιματικός στόχος της ΕΕ για μείωση των εκπομπών που έχουν συμφωνηθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η δέσμη «Fit for 55», που αναφέρεται στον στόχο της ΕΕ να μειωθούν οι καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030, περιλαμβάνει μέτρα που αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα μέσω ενός νέου συστήματος εμπορίας εκπομπών για τα κτίρια, τις οδικές μεταφορές και τα καύσιμα.
Ετσι, με βάση κοινωνικά σχέδια για το κλίμα που θα εκπονηθούν από τα κράτη-μέλη, το Κοινωνικό Ταμείο στοχεύει να προχωρήσει σε μέτρα στήριξης και επενδύσεις προς όφελος των ευάλωτων νοικοκυριών, μικρών επιχειρήσεων και χρηστών μεταφορών. Η δέσμη θεσπίζει υποχρέωση για την ΕΕ να μειώσει τις εκπομπές και να αυξήσει τις απορροφήσεις στους τομείς της χρήσης γης και της δασοπονίας. Με τον κανονισμό αυτόν, εισάγονται στόχοι μείωσης των εκπομπών για τα αυτοκίνητα, τα ημιφορτηγά αλλά και στόχοι μείωσης του μεθανίου, που είναι το σημαντικότερο αέριο μετά το διοξείδιο του άνθρακα. Στις 7 Δεκεμβρίου του 2023 το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προσωρινή πολιτική συμφωνία: όλα τα κτίρια να έχουν μηδενικές εκπομπές έως το 2030, ενώ τα υφιστάμενα κτίρια να μετατραπούν σε κτήρια μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Για έναν δίκαιο νέο κόσμο
Ως πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουμε την πεποίθηση ότι δικαιούμαστε έναν κόσμο με δικαιοσύνη, σταθερότητα, ασφάλεια, έναν κόσμο στον οποίο τα προβλήματα θα μετριάζονται ή θα επιλύονται, δεν θα διογκώνονται. Είμαστε βέβαιοι πως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τηρώντας τις δημοκρατικές αρχές, θα αγωνιστεί για έναν κόσμο καλύτερο. Η εμπιστοσύνη στις αξίες της δημοκρατίας – στον σεβασμό, στην αλληλοβοήθεια, στην προάσπιση των δικαιωμάτων – επιβεβαιώνεται από τις απόψεις που διατύπωσαν οι μαθητές του σχολείου μας όταν ρωτήθηκαν «τι είναι δημοκρατία». Για αυτούς δημοκρατία είναι ισότητα, ελευθερία, δικαιοσύνη αλλά και χαρά, ελπίδα, γήινα χρώματα.
Προκειμένου, λοιπόν, να μην επαναληφθούν καταστροφικά φαινόμενα στον νομό μας ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής, ευελπιστούμε ότι θα επιτευχθεί ο στόχος της ΕΕ για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου τουλάχιστον 55% έως το 2030. Θεωρούμε απαραίτητη τη συμμετοχή όλων των ευρωπαίων πολιτών στις ευρωεκλογές του 2024, ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή των πολιτικών – κλιματικών στόχων της ΕΕ οι οποίοι έχουν συμφωνηθεί από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Tων Πέτρου Λαζαρου, Σταύρου Ζέρβα, Κάτιας Ευαγγέλιδου, Νικόλα Αλεξανδρακη, Ζωής Ιωσηφίδου, Γιώργου Πολίτη, Αγγέλικής Κουλιάκη, Ασπασίας Κατρή, Ερρίκου Ψωμαδέλη, Σοφίας Τόγια, Αναστασίας Κούτρα, Νέστορα Βαρυτιμήδη
