Παραμονές μιας παλιάς προεδρικής εκλογής, ο μεγάλος αμερικανός πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν προειδοποιούσε πως «ένα σπίτι δεν μπορεί να αντέξει όταν είναι διχασμένο με τον εαυτό του». Ηταν το 1858 και ακολούθησε ένας αιματηρός Εμφύλιος.
Περιέργως η διαπίστωση ταιριάζει γάντι και σήμερα σε μια χώρα που όλο και περισσότερο θυμίζει «Διχασμένες Πολιτείες».
Και η οποία μάλιστα καλείται σε δύο εικοσιτετράωρα και μέσα σε μια πρωτοφανή πόλωση να εκλέξει τον νέο πρόεδρό της.
Κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει το αποτέλεσμα. Οι ισορροπίες είναι τόσο οριακές και τα προγνωστικά τόσο εύθραυστα ώστε το μόνο που μπορούμε με βεβαιότητα να περιμένουμε είναι πως αυτός ο διχασμός δεν θα αποτελέσει παρελθόν μόλις κλείσουν οι κάλπες.
Οι εγκυρότερες εταιρείες δημοσκοπήσεων και οι σοβαρότεροι ειδησεογραφικοί οργανισμοί αποφεύγουν ή αρνούνται να παίξουν το παιχνίδι των προγνωστικών.
Ούτως ή άλλως, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα, η μισή Αμερική θα έχει νικήσει την άλλη μισή. Και είναι απορίας άξιο πώς θα αντέξει στη διάρκεια του σύγχρονου κόσμου «ένα σπίτι διχασμένο με τον εαυτό του».
Μόνο που δεν είναι καθόλου αδιάφορο ποια «μισή Αμερική» θα επικρατήσει. Από τη μια πλευρά έχουμε μια συμβατική υποψήφια με τα προσόντα και τα ψεγάδια της. Κι από την άλλη μια χαοτική υποψηφιότητα, της οποίας το μεγαλύτερο ψεγάδι είναι ο ίδιος ο υποψήφιος.
Φυσικά η Αμερική είναι μια μεγάλη χώρα και μια στέρεη δημοκρατία. Στην καλή εκδοχή, όποιος κι αν εκλεγεί θα βρει τον δρόμο της. Μόνο που δεν θα βρει τον ίδιο δρόμο.
Κι αυτό αποτελεί στοιχείο αβεβαιότητας για όποιον συνειδητοποιεί όχι μόνο τις εσωτερικές διαμάχες και διχασμούς της Αμερικής αλλά και τον ρόλο που έχει επωμιστεί μέσα στο διεθνές σύστημα.
Με δύο πολέμους ανοιχτούς, στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, δεν είναι ίσως η καλύτερη στιγμή για να αποδυναμωθεί ή να αποδιαρθρωθεί το σύστημα αυτό. Ακόμη περισσότερο όταν ούτε η Ευρώπη (ο άλλος παράγων διεθνούς σταθερότητας) δεν είναι στα καλύτερά της.
Παρ’ όλα αυτά όλοι στην υφήλιο θα αναγκαστούν να ζήσουν με εκείνο που θα αποφασίσουν οι αμερικανοί πολίτες. Είναι ο θεμελιώδης κανόνας της δημοκρατίας και δεν βρίσκω ιδιαίτερα πιθανό να καταργηθεί τα επόμενα εικοσιτετράωρα.
Αλλά η αβεβαιότητα και η αστάθεια δεν θα περάσουν εύκολα. Το «διχασμένο σπίτι» του Αβραάμ Λίνκολν θα αγκαλιάσει ξανά τα παιδιά του μόλις και όταν συμφιλιωθεί πρώτα με τον εαυτό του.
