Αυτές οι μέρες περιλαμβάνουν γιορτές, ξεφάντωμα, υπερβολές. Χωράει κάπου και το… περιβάλλον; Για να απολαύσουμε τις γιορτινές μέρες, κάνοντας λίγο πιο «ελαφρύ» το οικολογικό μας αποτύπωμα, «Το Βήμα» μίλησε με την περιβαλλοντολόγο Ευγενία Σκούφη, η οποία επισήμανε πέντε σημεία για πιο οικολογικές γιορτές.
Το χριστουγεννιάτικο δέντρο
Τα φυσικά δέντρα (μιλάμε για όσα έχουν καλλιεργηθεί για τον σκοπό αυτόν) προφυλάσσουν από τα πρόσθετα πλαστικά – τα οποία συνήθως έρχονται από πολύ μακριά, και άρα έχουν πρόσθετο περιβαλλοντικό κόστος λόγω της μεταφοράς. Από την άλλη, τα πλαστικά χριστουγεννιάτικα δέντρα επαναχρησιμοποιούνται, ενώ τα φυσικά (συνήθως) καταλήγουν στα σκουπίδια.
Το αποτύπωμα ενός φυσικού δέντρου, εάν πεταχτεί στο περιβάλλον μετά τις γιορτές, είναι 16 κιλά διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Εάν αυτό χρησιμοποιηθεί για κομπόστ ή βιομάζα πέφτει στα 3,5 κιλά.
Αντίθετα, ένα πλαστικό χριστουγεννιάτικο δέντρο ύψους 2 μέτρων έχει αποτύπωμα 40 κιλά CO2. Για να ισορροπήσουμε αυτή την επιβάρυνση θα πρέπει δηλαδή να το χρησιμοποιήσουμε τουλάχιστον για 12 χρόνια.
Η λύση: φυσικό δέντρο σε γλάστρα. Μια εταιρεία στη Βρετανία μάλιστα προωθεί την ενοικίαση δέντρων σε γλάστρα, τα οποία επιστρέφονται τον Ιανουάριο, μεταφέρονται στη φάρμα τους και όταν ξεπεράσουν τα 2 μέτρα σε ύψος φυτεύονται στο δάσος.
Τα υλικά συσκευασίας
Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν υπάρχουν καταγεγραμμένες οι ποσότητες των υλικών συσκευασίας που πετάμε τα Χριστούγεννα. Μπορούμε, όμως, να πάρουμε μια ιδέα από άλλες χώρες. Στον Καναδά, π.χ., σύμφωνα με τους «New York Times», κάθε Χριστούγεννα φτάνουν στους κάδους 540.000 τόνοι από υλικά συσκευασίας και σακούλες δώρων.
Στη Μ. Βρετανία, επίσης, έχει υπολογιστεί ότι κάθε χρόνο τέτοιες μέρες παράγονται 5 έξτρα σακούλες γεμάτες σκουπίδια, που ισοδυναμούν με έξτρα 1,4 τόνους εκπομπές CO2. Ένα βρετανικό ηλεκτρονικό κατάστημα, μάλιστα, υπολόγισε το αποτύπωμα… του Αϊ-Βασίλη για το βράδυ των Χριστουγέννων. Σύμφωνα με αυτό, το περιβάλλον επιβαρύνεται με 284.493 τόνους CO2 από τα χαρτιά περιτυλίγματος των δώρων του πλανήτη.
Λύση δεν υπάρχει. Κάποιες προτάσεις, όμως, ίσως… απαλύνουν το βάρος μας. Είναι προτιμότερο, για παράδειγμα, να επιλέγουμε απλό καφέ χαρτί ή χρωματιστό χαρτόνι, καθώς τα χαρτιά με γυαλιστερή υφή, γκλίτερ και μεταλλικά σχέδια συνήθως δεν ανακυκλώνονται.
Επίσης, μπορούμε να τυλίξουμε δώρα με σελίδες από εφημερίδες, περιοδικά, υφάσματα, ακόμα και με ένα ωραίο παλιό φουλάρι. Και επειδή σημασία έχει η κάθε λεπτομέρεια: σφραγίζουμε το πακέτο μας με κορδέλα ή κορδόνι, έτσι θα μειώσουμε τη χρήση της κολλητικής ταινίας που είναι πλαστική (παγκοσμίως χρησιμοποιούμε 40 εκ. ρολά στις γιορτές).
Χριστουγεννιάτικα ταξίδια
Ας πάρουμε ένα παράδειγμα: η Βιέννη είναι κλασικός χριστουγεννιάτικος προορισμός. Αν ταξιδέψουμε από την Αθήνα με αεροπλάνο μετ’ επιστροφής θα επιβαρύνουμε το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα με 0,34 τόνους CO2.
Αν επιλέξουμε τρένο, η επιβάρυνση μειώνεται αυτομάτως στους 0,01 τόνους. Τα τρένα είναι η πιο φιλική προς το περιβάλλον επιλογή, ενώ για εγχώρια ταξίδια μικρής εμβέλειας το αυτοκίνητο είναι η καλύτερη λύση, λένε οι ειδικοί.
Γιορτινός φωτισμός
Χρησιμοποιώντας λαμπιόνια και λάμπες LED (είναι τα επικρατέστερα στην αγορά) καταναλώνουμε περίπου 90% λιγότερη ενέργεια από τα λαμπάκια πυρακτώσεως.
Σύμφωνα με υπολογισμούς, στην περίπτωση αυτή η επιβάρυνση είναι ελάχιστη. Ενδεικτικά: μια σειρά λαμπιόνια LED αναμμένα καθημερινά επί 10 ώρες θα επιβαρύνουν τον λογαριασμό μας κατά μόλις 10-18 λεπτά/μήνα.
Πυροτεχνήματα
Εκτός από την ηχορύπανση αλλά και τον πανικό που διασπείρουν σε κατοικίδια και μωρά, τα πυροτεχνήματα επιβαρύνουν και το περιβάλλον.
Είναι κατασκευασμένα από πολλά και διαφορετικά χημικά, ανάλογα με το χρώμα, το μέγεθος και την ένταση του κρότου που προκαλούν. Μια έρευνα, μάλιστα, που έγινε στις ΗΠΑ υπολόγισε τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα από τα πυροτεχνήματα της 4ης Ιουλίου σε περίπου 60.340 τόνους ετησίως.
