Σε διεθνές επίπεδο, η συζήτηση για την προσαρμογή των πόλεων στην κλιματική αλλαγή συνδέεται άμεσα με τα προβλήματα που δημιουργεί ο υπερτουρισμός, η εξάντληση των φυσικών πόρων και η κατανάλωση ενέργειας.
Ο έμπειρος καθηγητής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Columbia Γιώργος Δεοδάτης έρχεται στην Ελλάδα στις αρχές Οκτωβρίου για να συμμετάσχει στην πρώτη μεγάλη εκδήλωση που θα διοργανώσει το Διεθνές Κέντρο Εκπαίδευσης του αμερικανικού πανεπιστημίου σχετικά με την Ενέργεια και την Τεχνητή Νοημοσύνη. Ο κ. Δεοδάτης απάντησε στις ερωτήσεις του «Βήματος» σχετικά με τις ανάγκες των πόλεων στο μέλλον.
Τα συστήματα αστικών υποδομών δοκιμάζονται τα τελευταία χρόνια από τις ακραίες συμπεριφορές της φύσης που έρχονται ταχύτατα με την κλιματική αλλαγή. Είναι προετοιμασμένες οι πόλεις μας να αντέξουν;
«Θα μιλήσω για τις ΗΠΑ που γνωρίζω αρκετά καλά. Παρότι αρκετές μεγάλες πόλεις έχουν αρχίσει να προετοιμάζονται για τις ακραίες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (π.χ. Νέα Υόρκη), τα βήματα προόδου είναι ακόμα μικρά και ανεπαρκή. Δυστυχώς το κόστος της προετοιμασίας θα εκτοξευθεί στις επόμενες δεκαετίες και μπορεί να χρειαστεί να λάβουμε πολύ δύσκολες αποφάσεις. Παραδείγματος χάριν, μετακινήσεις μερικών παράκτιων και παραποτάμιων οικισμών και πόλεων σε τοποθεσίες με μεγαλύτερο υψόμετρο».
O Γιώργος Δεοδάτης
Στην Ελλάδα ξέρουμε πια και τους κλιματικούς μας «εχθρούς»: καύσωνες και πλημμύρες. Τι θα συμβουλεύατε την κυβέρνηση της χώρας μας;
«Πρώτα απ’ όλα να ιεραρχήσει ποιες περιοχές της χώρας έχουν τον μεγαλύτερο βαθμό επικινδυνότητας σε τέτοιου είδους ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα. Αυτό δεν είναι απλό και χρειάζονται λεπτομερείς μελέτες. Μετά, ένα μικρό κόμματι του προϋπολογισμού θα πρέπει να διατίθεταικάθε χρόνο για προστατευτικά μέτρα και μέτρα προσαρμογής στις πιο ευάλωτες τοποθεσίες».
Ποιο είναι το μοντέλο των πόλεων που θεωρείτε το πιο βιώσιμο τα επόμενα χρόνια; Πρέπει να πάμε σε πιο συνεκτικές πόλεις;
«Το να περάσουμε σε πιο μικρές και συνεκτικές πόλεις έχει ένα κόστος που κατά πάσα πιθανότητα είναι απαγορευτικό. Μερικές πόλεις που βρίσκονται κοντά στις ακτές κινδυνεύουν σε μεγάλο βαθμό από τον συνδυασμό των coastal storms και της ανόδου της στάθμης των θαλασσών. Παραδείγματα στις ΗΠΑ αποτελούν η Νέα Υόρκη, το Μαϊάμι, η Νέα Ορλεάνη και πολλές άλλες. Η αναζήτηση της βέλτιστης προστατευτικής λύσης και λύσης προσαρμογής είναι το κύριο πρόβλημα. Μια τέτοια βέλτιστη λύση θα περιλαμβάνει γενικά μια ομάδα διαφορετικών μέτρων που θα εφαρμόζονται σε διαφορετικά σημεία και διαφορετικές χρονικές στιγμές. Τέτοια μέτρα είναι η αποκατάσταση και επαναφορά υγροτόπων και αμμωδών ακτογραμμών, η κατασκευή θαλάσσιων τειχών και φραγμάτων (seawalls and barriers), η κατασκευή τεχνητών ξερών και νησίδων, η ανύψωση ή/και στεγανοποίηση τμημάτων των υποδομών (infrastructure), αλλαγές στον πολεοδομικό κανονισμό, μετακινήσεις μερικών παράκτιων οικισμών και πόλεων σε τοποθεσίες με μεγαλύτερο υψόμετρο, καθώς και χρήση insurance, reinsurance and catastrophe bonds (ασφάλειες και ομόλογα σχετιζόμενα με περιπτώσεις καταστροφών). Ολα αυτά θα απαιτήσουν μεγάλα κονδύλια για να πραγματοποιηθούν, αλλά το πρώτο βήμα είναι πάντα να καταστρωθεί η βέλτιστη στρατηγική προσαρμογής και προστασίας μιας παράκτιας πόλης».
