Σημαντικό αντίκτυπο στην περιβαλλοντική πολιτική της ΕΕ ενδέχεται να έχει η κυβερνητική κρίση στην Ολλανδία. Αιτία η επιστροφή του ολλανδού εκτελεστικού αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φρανς Τίμερμανς στην πολιτική σκηνή της χώρας του για να ηγηθεί της συμμαχίας του Εργατικού Κόμματος και των Πρασίνων στις εκλογές του ερχόμενου Νοεμβρίου και η αντικατάστασή του από τον Βούπκε Γούκστρα, σημερινό υπουργό Εξωτερικών της απερχόμενης κυβέρνησης του Μαρκ Ρούτε.
Ο παλαιός πολιτικός Φρανς Τίμερμανς είναι υπεύθυνος για την προώθηση της περιβόητης Πράσινης Συμφωνίας, των δράσεων και των πολιτικών με στόχο να γίνει η Ευρώπη έως το 2050 η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος.
Η είδηση ότι τον Τίμερμανς θα αντικαταστήσει ο ηλικίας 48 ετών υπουργός Εξωτερικών (εφόσον βέβαια ο διορισμός του εγκριθεί από το Ευρωκοινοβούλιο) έφερε οδυνηρές μνήμες σε πολλά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κυρίως του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και της Αριστεράς, λόγω των ακραία φιλελεύθερων αντιλήψεων που είχε ο Γούκστρα ως υπουργός Οικονομικών της ολλανδικής κυβέρνησης την περίοδο 2017-2022.
Ιδιαίτερα κατά την περίοδο της πανδημίας ο Γούκστρα άσκησε δριμεία κριτική στις «δημοσιονομικές υπερβάσεις» ευρωπαϊκών κυβερνήσεων για να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Διαφώνησε επίσης στην έκδοση ομολόγων από την ΕΚΤ για να στηρίξει τις ευρωπαϊκές οικονομίες και τους πολίτες κατά τα πολύμηνα lockdowns.
Ο πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα είχε χαρακτηρίσει δημοσίως «αποκρουστικές» τις θέσεις που είχε εκφράσει ο ολλανδός πολιτικός που «αδυνατούσε να αντιληφθεί το μέγεθος της ανθρωπιστικής κρίσης που προκάλεσε η φονική πανδημία».
«Εμπειρος διαπραγματευτής»
Ο ολλανδός Χριστιανοδημοκράτης υπουργός με τις ακραία φιλελεύθερες θέσεις (οικονομικά αλλά και πολιτικά), που είχε αποκτήσει το προσωνύμιο «Μίστερ Νο», θα κληθεί να μετατραπεί σε «Μίστερ Κλίμα», γράφει η γαλλική «Le Figaro».
Θα κληθεί να εφαρμόσει τις πολιτικές κλιματικής μετάβασης της ΕΕ. Και πρώτη του αποστολή θα είναι η εκπροσώπηση της ΕΕ τον Δεκέμβριο στη Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Κλίμα (COP 28) στο Ντουμπάι.
Για τον Μαρκ Ρούτε ο Γούκστρα είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για την κατάλληλη θέση. «Η Ευρώπη χρειάζεται κάποιον έμπειρο στις διεθνείς διαπραγματεύσεις, κάποιον που ενώνει τους ανθρώπους. Ο Γούκστρα είναι ο καταλληλότερος για τη θέση αυτή στις Βρυξέλλες. Τις αρετές του στη διαπραγμάτευση τις απέδειξε στο υπουργείο Οικονομικών και για λίγα χρόνια ως υπουργός Εξωτερικών» είπε ο απερχόμενος ολλανδός πρωθυπουργός.
Τον σκεπτικισμό τους για τον διορισμό εξέφρασαν, ωστόσο, αρκετοί σχολιαστές στον διεθνή Τύπο, που θεωρούν δυσαναπλήρωτο το κενό που αφήνει ο Τίμερμανς. Αμφισβητούν όχι τόσο τις ικανότητες αλλά τις προθέσεις του Γούκστρα να διαχειριστεί την ευρωπαϊκή πράσινη ατζέντα.
Το αγροτικό λόμπι
«Με την αποχώρηση του Τίμερμανς η Επιτροπή τής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χάνει τη δυνατότερη φωνή που διέθετε για να προωθήσει τις πολιτικές για τη μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 90% έως 95% ώστε να επιτευχθεί ο ενδιάμεσος στόχος που η ίδια η Κομισιόν έχει θέσει για το 2040» γράφει το «Politico».
Το αμερικανικό περιοδικό δεν θεωρεί ότι ο Γούκστρα θα μπορέσει ποτέ να γίνει «ο Τζον Κέρι της ΕΕ». Οντως, χρειάζεται διπλωματικές αρετές για να χειριστεί κανείς τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Αλλά «ο Τίμερμανς χειριζόταν καλά τα ζητήματα κλιματικής διπλωματίας διότι ενστερνιζόταν το περιβαλλοντικό ζήτημα».
Ο Τίμερμανς είχε διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις προηγούμενες διεθνείς συνδιασκέψεις και είχε οικοδομήσει καλές σχέσεις με άλλους «μείζονες παίκτες» στα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως τον Τζον Κέρι και τον κινέζο απεσταλμένο για το κλίμα Σι Ζενχούα. Τον Ιούλιο στην υπουργική συνάντηση του G20 για το Κλίμα ο επίτροπος Περιβάλλοντος Βιρτζίνιους Σινκεβίσιους «φάνηκε ότι δεν έχει την ίδια εμπειρία», κατά το «Politico».
«Ποιος θα κοντράρει το αγροτικό λόμπι της ΕΕ;» αναρωτιέται το περιοδικό. Διότι «πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα που θα ξεβολέψουν το αγροτικό κατεστημένο, αλλά θα κάνουν την παραγωγή βιώσιμη».
Ηδη ένας μεγάλος αριθμός ευρωβουλευτών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος έχει ζητήσει να ανασταλεί η πράσινη ευρωπαϊκή ατζέντα – παρεμπιπτόντως, η Ολλανδία είναι από τις μεγαλύτερες αγροτικές δυνάμεις της Ευρώπης.
Στα μέσα Σεπτεμβρίου η Φον ντερ Λάιεν θα εκφωνήσει τον λόγο της για την «Κατάσταση της Ενωσης». Αλλά «με τη φυγή του Τίμερμανς, δεν είναι σαφές ποιος θα ωθήσει την πρόεδρο της Κομισιόν, το κόμμα της οποίας αντιδρά στην πράσινη νομοθεσία, να συνεχίσει να προωθεί την Πράσινη Συμφωνία» παρατηρεί το «Politico».
