Κλιματική αλλαγή, υπερκατανάλωση πόρων, αλόγιστη ανάπτυξη εις βάρος της φύσης οδηγούν σε ένα επιταχυνόμενο κύμα εξαφανίσεων φυτών και ζώων. Για τον έκτο αφανισμό μιλούσε στο βιβλίο της η Ελίζαμπεθ Κόλμπερτ, για το οποίο είχε κερδίσει προ εξαετίας το βραβείο Πούλιτζερ. Η διαφορά με τους προηγούμενους πέντε, κατά τους οποίους η βιοποικιλότητα μειώθηκε ξαφνικά και δραματικά, είναι ότι αυτός είναι ανθρωπογενής.
Τα επιστημονικά στοιχεία είναι πλέον αμείλικτα. Καταδεικνύουν ότι η βιοποικιλότητα στον πλανήτη απειλείται και όσο δεν δρομολογούνται οι απαραίτητες πολιτικές τόσο ο πλούτος της Γης θα συρρικνώνεται.
Καταδίκες για την Ελλάδα
Η Ελλάδα, η οποία έχει καταδικαστεί πολλές φορές στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για κακή διαχείριση στην προστασία ειδών ή της φύσης, ενσωματώνει το νέο Παγκόσμιο Πλαίσιο τρεις μήνες αφότου συμφωνήθηκε στη 15η Συνδιάσκεψη των κρατών μερών της Σύμβασης για τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας στο Μόντρεαλ του Καναδά. Στο νομοσχέδιο, το οποίο ψηφίστηκε την περασμένη Τρίτη, υιοθετείται ο στόχος προστασίας του 30% των χερσαίων και θαλάσσιων εκτάσεων της χώρας ώστε να καταστεί νομικά δεσμευτικός.
Ωστόσο, οι προωθούμενες ρυθμίσεις για την προστασία της φύσης χωλαίνουν στην εξειδίκευσή τους. Αν και μετά τις σφοδρές αντιδράσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και βουλευτών της αντιπολίτευσης, αφαιρέθηκαν οι προβληματικές διατάξεις για τις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 και τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες, παραμένουν εκείνες που διευκολύνουν τη δόμηση δίπλα στο κύμα καθώς τουριστικές κατοικίες μπορούν να οικοδομούνται στα 30 μέτρα από τη γραμμή του αιγιαλού, δίνεται άφεση αμαρτιών στην εκχέρσωση δασικών εκτάσεων κ.λπ.. Παράλληλα,από το 2020 παραμένει σε εκκρεμότητα το νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα 2014-2029.
Την ίδια ώρα προβλήματα που διαιωνίζονται δίχως να αναζητείται λύση απειλούν με εξαφάνιση πολλά είδη άγριας ζωής. Η ακριβής εικόνα θα αποτυπωθεί στο τέλος του έτους, οπότε θα έχει συνταχθεί ο νέος ψηφιακός Κόκκινος Κατάλογος των απειλούμενων ειδών ζώων, φυτών και μυκήτων της Ελλάδας με την ολοκλήρωση της καταγραφής και αξιολόγησης περισσότερων από 10.000 ζώων και το σύνολο των 7.000 φυτών που συναντώνται στη χώρα.
«Με την ολοκλήρωσή του, ο Κόκκινος Κατάλογος θα αναδειχθεί σε ένα σπουδαίο εργαλείο σε πολιτικό, διαχειριστικό και επιστημονικό επίπεδο. Δεκάδες έλληνες και ξένοι επιστήμονες, η θεσμική συμμετοχή των Επιστημονικών Εταιρειών και η συνεργασία μας με τη Διεθνή Ενωση Προστασίας της Φύσης (International Union for Conservation of Nature – IUCN) προσφέρουν τα εχέγγυα της επιτυχούς υλοποίησής του» αναφέρει στο «Βήμα» ο διευθύνων σύμβουλος του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, καθηγητής κ. Κώστας Τριάντης. Εως σήμερα η IUCN έχει αξιολογήσει 150.388 είδη παγκοσμίως, εκ των οποίων 3.557 εξαπλώνονται και στην Ελλάδα. Με εξαφάνιση απειλούνται τα 42.108 (28%) σε παγκόσμιο επίπεδο, από τα οποία τα 617 είδη καταγράφονται στη χώρα μας. Από αυτά, τα 109 (90 ζώα και 19 φυτά) βρίσκονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Αυτά που έχουν ήδη χαθεί
Από το 1500 (έτος που η IUCN ξεκινά να καταγράφει εξαφανίσεις ειδών) έως σήμερα τέσσερα είδη σαλιγκαριών, ενδημικά της Ελλάδος, έχουν εξαφανιστεί, ενώ από τα φυτά το είδος Isoetes heldreichiiέχει να βρεθεί από το 1885 και θεωρείται πως έχει εξαφανιστεί.
Από τα μη ενδημικά είδη της Ελλάδας, ο Βασιλαετός και ο Φραγκολίνος έχουν πια εξαφανιστεί ή εμφανίζονται σπάνια. Ο παγκοσμίως απειλούμενος Ασπροπάρης, ο μικρότερος γύπας της Ευρώπης, βρίσκεται πρώτος στη λίστα των πιο απειλούμενων στην Ελλάδα όπου πλέον ζουν μόνο τέσσερα ζευγάρια. Επίσης, ο Λύγκας αν και στο προηγούμενο Κόκκινο Βιβλίο είχε χαρακτηριστεί ως «Κρισίμως κινδυνεύον είδος», δεν υπάρχουν πλέον αποδείξεις ότι διατηρεί βιώσιμο πληθυσμό στη χώρα μας και θεωρείται εξαφανισμένος.
