Η ακρίβεια στη στέγαση θα είναι ένα από τα κορυφαία ζητήματα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το οικονομικό επιτελείο της επόμενης κυβέρνησης μετά τις εκλογές.Η Ελλάδα διαθέτει πλέον το υψηλότερο κόστος στέγασης σε σχέση με τα εισοδήματα. Σύμφωνα με τη Eurostat, τα ελληνικά νοικοκυριά που δεν ιδιοκατοικούν, τα οποία υπολογίζεται ότι αντιστοιχούν στο 27%, πληρώνουν για στέγαση το μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους μεταξύ των χωρών της ΕΕ, περίπου 37%.
Παράλληλα, βασικό παράγοντα για την εξέλιξη των τιμών αποτελεί η αύξηση των στεγαστικών επιτοκίων καθώς σύμφωνα με τους αναλυτές το μέσο στεγαστικό επιτόκιο θα αγγίξει το 6% εντός του 2023.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της Τράπεζας Πειραιώς σε σχετική μελέτη της για την πορεία της οικονομίας, το 2023 ο ρυθμός αύξησης των τιμών στην αγορά κατοικίας αναμένεται να διαμορφωθεί σε 7,4% από 11,1% το 2022. Αντίστοιχα, για τα επόμενα τρία χρόνια (2024, 2025 και 2026) προβλέπονται αυξήσεις της τάξεως του 6,5%, 6% και 5,6%.
Απλησίαστα τα ενοίκια
Ειδικότερα η μίσθωση κατοικίας εξελίσσεται σε εφιάλτη. Η μέση τιμή του ενοικίου σε όλη την Αττική διαμορφώνεται αυτή την στιγμή λίγο κάτω από τα 10 ευρώ ανά τ.μ. και πιο συγκεκριμένα στα 9,7 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας του Συλλόγου Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Αθηνών – Αττικής για ένα μέσο τυπικό σπίτι επιφάνειας 80-100 τ.μ., από πρώτο όροφο και πάνω.
Η έρευνα, όπως αναφέρει ο ΣΜΑΣΑΑ είναι βασισμένη σε ένα πραγματικό δείγμα 1.114 ακίνητων, για τη μέση τιμή ενοικίων, σε κατοικίες που βρίσκονται σε όλες περιοχές της Αττικής.
Στη Βουλιαγμένη καταγράφεται η υψηλότερη μέση τιμή ενοικίου στη Αττική με 18,41 ευρώ ανά τ.μ. τον μήνα, ενώ η χαμηλότερη στην περιοχή του Καματερού, με 5 ευρώ ανά τ.μ. μηνιαίως.
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το φτωχότερο 20% των ελληνικών νοικοκυριών πληρώνει 43% (διάμεση τιμή) του εισοδήματός του στο ενοίκιο.
Πώς φτάσαμε όμως να έχουμε την πιο ακριβή, συγκριτικά με το εισόδημα, στέγαση στην Ευρώπη; Μια εξήγηση είναι η μεγάλη μείωση των εισοδημάτων. Από το 2009 μέχρι το 2014 οι Ελληνες έχασαν περισσότερο από 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
Ωστόσο, στα χρόνια που ακολούθησαν και μέχρι σήμερα, η αναπλήρωση των απωλειών αντιστοιχεί σε ένα μικρό μόνο ποσοστό. Πόσο μάλλον αν συνυπολογιστεί και το «ροκάνισμα» των εισοδημάτων λόγω της ακρίβειας στην ενέργεια και στα τρόφιμα εδώ και ενάμιση χρόνο.
«Την ίδια περίοδο οι τουρίστες στις πόλεις και στα νησιά αυξάνονταν. Οι ιδιοκτήτες βρήκαν νέες επιλογές εκμετάλλευσης των ακινήτων τους, όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι οποίες επηρέασαν με τη σειρά τους τις τιμές και τα ενοίκια» αναφέρει η διαΝΕΟσις.
Tο πρόγραμμα «Σπίτι μου»
Την ίδια ώρα σε εξέλιξη βρίσκεται το πρόγραμμα «Σπίτι μου», για τη χορήγηση άτοκων και χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων αγοράς κατοικίας.
Οι συνολικά ωφελούμενοι του προγράμματος είναι 10.000 καθώς τα δάνεια που μπορούν να δοθούν στην πρώτη φάση του προγράμματος όπως είχε ήδη ανακοινωθεί είναι περίπου 5.000.
Μάλιστα, η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια του προγράμματος είναι πολλαπλάσια σε σχέση με τα διαθέσιμα κεφάλαια.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΔΥΠΑ, έχουν ξεπεράσει τις 2.000 εγκρίσεις και τις 9.400 προεγκρίσεις για τα δάνεια.
Συγκεκριμένα, σε διάστημα 7 εβδομάδων, από 3 Απριλίου μέχρι 22 Μαΐου:
- Υποβλήθηκαν συνολικά 31.506 αιτήσεις, εκ των οποίων έχουν ήδη αξιολογηθεί 13.632, δηλαδή πάνω από 4 στις 10 (43%).
- Από τις 13.632 αξιολογημένες αιτήσεις έλαβαν προέγκριση 9.414, δηλαδή σχεδόν 7 στις 10 (69%), με μέσο όρο ποσού προέγκρισης 112.083 ευρώ, ενώ οι υπόλοιπες απορρίφθηκαν καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις.
- Από τις 9.414 προεγκρίσεις έχουν ήδη εγκριθεί 2.071 δάνεια, δηλαδή πάνω από 1 στις 5 (22%), καθώς έχει ήδη βρεθεί ακίνητο και έχει ξεκινήσει ο νομικός και τεχνικός έλεγχος, με μέσο όρο ποσού έγκρισης 104.835 €.
- Συνολικά, για τα 2.071 εγκεκριμένα δάνεια έχουν δεσμευθεί 162.834.221 €, δηλαδή το 43% της αρχικής χρηματοδότησης των 375.000.000 € της ΔΥΠΑ.
- Το 70% των εγκεκριμένων δανείων αφορά δανειολήπτες με εισόδημα 12.000 έως 24.000 ευρώ και το 15% δανειολήπτες με εισόδημα έως 12.000 ευρώ, ενώ το 64% αφορά ζευγάρια.
- Το 37% των εγκεκριμένων δανείων αφορά αγορά πρώτης κατοικίας στην Αττική, το 22% στην Κεντρική Μακεδονία, το 7% στη Θεσσαλία και το 6% στη Δυτική Ελλάδα.
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» υποστηρίζει δανειοδότηση για αγορά κατοικίας αξίας έως 200.000 ευρώ, εμβαδού έως 150 τ.μ. και παλαιότητας τουλάχιστον δεκαπέντε ετών.
Δικαιούχοι είναι άτομα ή ζευγάρια ηλικίας από 25 έως 39 ετών, με ετήσιο εισόδημα τουλάχιστον 10.000 ευρώ έως το ποσό που αντιστοιχεί για τη λήψη επιδόματος θέρμανσης.
Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για νέους
Aνοικτή είναι η ηλεκτρονική πλατφόρμα του προγράμματος «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» για την επιδότηση της ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών που ανήκουν σε νέους 18 έως 39 ετών.Υπενθυμίζεται πως το πρόγραμμα, συνολικού προϋπολογισμού 300 εκατ. ευρώ, αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα σε 20.000 νέους να αναβαθμίσουν ενεργειακά και να ανακαινίσουν την κατοικία τους.