Πριν από 11 χρόνια μάς υιοθέτησε ο Θανάσης, ένα αδεσποτάκι, κυρίως γκριφόν και λίγο γιορκσάιρ. Από τότε δεν είμαστε τριμελής οικογένεια, αλλά τετραμελής. Οι κοινωνιολόγοι το αποκαλούν «εξανθρωπισμό των κατοικίδιων ζώων», μια τάση που διευρύνεται παγκοσμίως, δημιουργώντας μια ακμάζουσα βιομηχανία η αξία της οποίας θα φθάσει παγκοσμίως το μισό τρισ. δολάρια το 2030 – από 320 δισ. δολάρια σήμερα – βάσει των στοιχείων έρευνας του Bloomberg Intelligence.
Ο εντυπωσιακός ρυθμός ανάπτυξης που παρουσιάζει η παγκόσμια αγορά των προϊόντων και των υπηρεσιών γύρω από τα ζώα συντροφιάς αγγίζει και τη χώρα μας, ειδικά μετά την υγειονομική κρίση της COVD-19, καθώς αυξήθηκε ο αριθμός των υιοθεσιών pets κάθε είδους. Η ελληνική αγορά φροντίδας κατοικίδιων εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ, με ρυθμούς ανάπτυξης περίπου 5%-7% ετησίως, ενώ έχει αρχίσει να προσελκύει και σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον.
Κι αυτό γιατί ο Θανάσης, όπως και τα 2,744 εκατομμύρια δεσποζόμενα ζώα που ζουν με τους «γονείς» τους στην Ελλάδα, σύμφωνα με την επικαιροποιημένη – εντός του Ιουνίου 2024 – έρευνα του FEDIAF, του οργανισμού που εκπροσωπεί την ευρωπαϊκή βιομηχανία τροφών κατοικίδιων, δεν έχουν ανάγκη μόνο από φαγητό και νερό. Λιχουδιές και σνακ, μπολ φαγητού, κρεβάτι, λουριά και περιλαίμια, κλουβιά μεταφοράς, παιχνίδια, κτηνιατρική φροντίδα, εκπαίδευση, προϊόντα και υπηρεσίες περιποίησης και καλλωπισμού, προϊόντα υγιεινής, υπηρεσίες φιλοξενίας, μέχρι και ασφαλιστική κάλυψη, είναι κάποια από τα «έξοδα» που κάνουν οι έλληνες ζωόφιλοι, την ώρα μάλιστα που οι τιμές στα προϊόντα για κατοικίδια έχουν καταγράψει αύξηση της τάξεως του 15% μόνο τα τελευταία δύο χρόνια, από τον Σεπτέμβριο του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2024.
Σκύλοι και γάτες
Ας σημειωθεί ότι στην αιώνια αντιπαράθεση σκύλος – γάτα στη χώρα μας, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει πανευρωπαϊκά, κερδίζουν οι σκύλοι (655.000 με βάση τα στοιχεία του 2022), με τις γάτες να ακολουθούν από κοντά (606.000). Με βάση τα στοιχεία του FEDIAF, το 14% των εγχώριων νοικοκυριών διαθέτει τουλάχιστον έναν σκύλο και το 13% τουλάχιστον μία γάτα.
Επίσης, μεγάλη αγάπη τρέφουν οι Ελληνες και στα κατοικίδια με φτερά κατέχοντας 971.000 πτηνά, ενώ 90.000 είναι τα ψάρια ενυδρείου, 416.000 τα μικρά θηλαστικά τρωκτικά (κουνελάκια, χάμστερ κ.ά.) και 6.000 τα πιο «εξωτικά» ζώα, π.χ. χελώνες, φίδια, ιγκουάνα, Gecko, ταραντούλες, σκορπιοί κ.λπ.
Τα τελευταία, όπως και τα πουλιά και τα ψάρια του ενυδρείου, ανήκουν στα ζώα παρατήρησης και όχι στην κατηγορία των ζώων συντροφιάς, που είναι εκείνα τα οποία «δημιουργούν» τους μεγάλους τζίρους σε τροφές, αξεσουάρ, υπηρεσίες υγείας.
Αν και ο πληθυσμός των ζώων συντροφιάς στη χώρα μας ακούγεται μεγάλος και συνεχίζει να αυξάνεται, παραμένει μικρότερος σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Για παράδειγμα, στην Πορτογαλία το 39% των νοικοκυριών έχουν σκύλο, ενώ στην Ουγγαρία το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο 50%.
Σε κάθε περίπτωση ωστόσο η αγορά φροντίδας κατοικίδιων στην Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει την ανοδική της πορεία και τα επόμενα χρόνια. Η αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων, η τάση για προσωποποιημένη φροντίδα των ζώων και η pet friendly στάση που αναπτύσσεται π.χ. στην εστίαση, στις μεταφορές και στα τουριστικά καταλύματα, θα ενισχύσουν τη ζήτηση. Παράλληλα, η ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών, όπως τα smart collars και οι IoT λύσεις για κατοικίδια, θα ανοίξει νέους δρόμους για την ανάπτυξη του κλάδου.
Ηδη ο τζίρος της αγοράς των τροφών για σκύλους και γάτες στα ράφια των σουπερμάρκετ είναι αξιοζήλευτος, καθώς ανήλθε συνολικά σε 131,2 εκατ. ευρώ το 2023 με βάση την εταιρεία ερευνών Circana, ενώ σύμφωνα με την ανεξάρτητη πλατφόρμα συλλογής δεδομένων Statista, υπολογίζεται ότι η αξία της αγοράς τροφών για κατοικίδια ζώα στην Ελλάδα θα αγγίξει φέτος τα 287 εκατ. ευρώ. Η αγορά, μάλιστα, αναμένεται να εμφανίσει ετήσιο ρυθμό αύξησης κατά 2,42% έως το 2029.
Οι πωλήσεις
Το κανάλι πωλήσεων που κυριαρχεί στην ελληνική αγορά του pet food με μερίδιο 54%-55% είναι το εξειδικευμένο λιανικό εμπόριο (Pet Shops), ποσοστό το οποίο περιλαμβάνει και τους κτηνιάτρους που εμπορεύονται προϊόντα (Pet Vet).
Περίπου το 40%-41% των καταναλωτών προτιμούν να αγοράζουν προϊόντα για κατοικίδια από τα σουπερμάρκετ, ενώ 4%-5% των πωλήσεων γίνεται μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, καθώς πέραν της ποικιλίας υπάρχει εξατομικευμένη αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών των ζώων συντροφιάς.
«Εξειδικευμένα προϊόντα διατροφής, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επικεντρώνονται σε συγκεκριμένα οφέλη για την υγεία, συνεχίζουν να είναι πολύ δημοφιλή και παρουσιάζουν ισχυρή ανάπτυξη» επισημαίνεται από παράγοντες του κλάδου. Ωστόσο ταυτόχρονα ανεβαίνει και ο τζίρος των φθηνότερων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας, κάτι που διαπιστώνεται την τελευταία πληθωριστική διετία σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο pet food, όπως η Mars (Pedigree και Whiskas), η Nestle (Frieskies, Purina) και η Royal Canin SAS διατηρούν το προβάδισμα στα επώνυμα προϊόντα.
Μπαράζ επενδύσεων
Η αυξανόμενη σημασία που αποδίδουν οι Ελληνες στη φροντίδα των ζώων συντροφιάς αποτυπώνεται και στην επενδυτική κινητικότητα που παρουσιάζει η εν λόγω αγορά.
Οι επενδύσεις από το επενδυτικό ταμείο SMERemediumCap του Νίκου Καραμούζη στον τομέα της ιατρικής φροντίδας ζώων συντροφιάς είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων 24 μηνών, η Four Feet Ventures έχει επενδύσει πάνω από 15 εκατ. ευρώ δημιουργώντας ένα πανελλαδικό δίκτυο κλινικών για ζώα συντροφιάς, το μεγαλύτερο που λειτουργεί σήμερα στην Ελλάδα. Η είσοδος της SMERemediumCap στον κλάδο έγινε με τη στρατηγική επένδυση στην Κτηνιατρική Κλινική Πλακεντία στην Αγία Παρασκευή στην Αθήνα, ενώ έχει επεκταθεί στη Θεσσαλονίκη. Εντός του πρώτου τριμήνου του 2025 αναμένεται να λειτουργήσει μια νέα κτηνιατρική κλινική του ομίλου στον Αλιμο.
Στις επενδύσεις του SMERC στον κλάδο της κτηνιατρικής εντάσσονται συνολικά έξι κλινικές και νοσοκομεία, καθώς και ένα κτηνιατρικό εργαστήριο. Είχε προηγηθεί η εξαγορά της αλυσίδας Pet City από την BC Partners. Η Pet City, με τζίρο 53,67 εκατ. ευρώ το 2023, διατηρεί αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο δίκτυο λιανικής πώλησης ειδών για κατοικίδια στην Ελλάδα.
Την ίδια ώρα η ΜΕΓΑ ΑΕ, κορυφαία εταιρεία στα είδη προσωπικής υγιεινής, ανακοίνωσε την είσοδό της στην κατηγορία προϊόντων φροντίδας για κατοικίδια ζώα, λανσάροντας σειρά προϊόντων.
