Οι Eλληνες είναι κατά βάση κοινωνικοί πότες, πίνουν δηλαδή όταν βρίσκονται σε παρέα και κυρίως εκτός σπιτιού, μια «κανονικότητα» που επέστρεψε όταν τέλειωσε η κρίση COVID-19 και τα lockdowns στην εστίαση.
Με την πολύτιμη συνδρομή των αυξημένων τουριστικών ροών, αυτή η «κανονικότητα» αποτυπώθηκε και στη δυναμική των πωλήσεων των αλκοολούχων ποτών σε όγκο, που σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς κινήθηκαν το 2023 με αύξηση από 8% έως 15%, ανάλογα με την κατηγορία αλκοολούχου ποτού.
Ολα αυτά όμως κυριολεκτικά… last year, αφού η εφετινή χρονιά εξελίσσεται με κάπως διαφορετικό καταναλωτικό μοτίβο, κυρίως λόγω ακρίβειας, όσον αφορά την εγχώρια κατανάλωση, και της διάψευσης των προσδοκιών για «καλό» τουρισμό σε ό,τι έχει να κάνει με την εισαγόμενη κατανάλωση.
Κερδισμένοι-χαμένοι
Εστιάζοντας στους έλληνες καταναλωτές, οι οποίοι να σημειωθεί ότι ασχέτως κρίσεων παντός είδους πίνουν ολοένα και λιγότερο συγκριτικά με μία 15ετία πριν, εφέτος λόγω μειωμένης αγοραστικής δύναμης «τσούγκρισαν» λιγότερα ποτήρια αλκοολούχων ποτών, επιλέγοντας μάλιστα φθηνότερα προϊόντα.
Τη μεγαλύτερη «κόπωση» παρουσιάζει η ζήτηση για super premium spirits, μια τάση που έκανε την εμφάνισή της το 2023 και συνεχίζεται εφέτος, και μάλιστα δεν αφορά μόνο τους έλληνες καταναλωτές αλλά και τους ξένους επισκέπτες.
Και μόνο τα «κεσάτια» που κατέγραψαν οι επιχειρήσεις της εστίασης στη Μύκονο και στη Σαντορίνη το τρίτο τρίμηνο εφέτος, δηλαδή στην καρδιά του καλοκαιριού, εξηγούν τη μείωση. Συγκεκριμένα στο Νησί των Ανέμων, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ο τζίρος του κλάδου Υπηρεσιών Εστίασης έφθασε το γ’ τρίμηνο 2024 στα 109 εκατ. ευρώ ή 10 εκατ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022.
Πάντως οι άνθρωποι του κλάδου υποστηρίζουν πως η μακροπρόθεσμη τάση του premiumization θα συνεχιστεί εφόσον συνεχιστούν η αύξηση των εισοδημάτων και η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού.
Μπίρες και κρασί
Αντίθετα με τα ακριβά ουίσκι και τους ακριβούς αφρώδεις οίνους, που, εκτός των άλλων, σηματοδοτούν μια ευημερία για τη μεσαία τάξη, οι μπίρες και το κρασί (όχι το πανάκριβο) είχαν την τιμητική τους, σημειώνοντας θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης στις πωλήσεις σε όγκο.
Ειδικά για την μπίρα, η οποία ευνοήθηκε τόσο από τον καιρό και τον τουρισμό όσο και από τα μεγάλα αθλητικά γεγονότα του εφετινού καλοκαιριού, δεν αποκλείεται το 2024 ο όγκος κατανάλωσης να ξεπεράσει τα επίπεδα του 2019, επουλώνοντας τις «πληγές» που άνοιξε στον κλάδο το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού το 2020.
Υπενθυμίζεται ότι το 2019 στην εγχώρια αγορά μπίρας η κατανάλωση είχε διαμορφωθεί κοντά στα 4 εκατ. εκατόλιτρα.
«Κοινωνικοί πότες»
Μια άλλη τάση που διαπιστώνεται εφέτος είναι οι αυξημένες πωλήσεις αλκοολούχων ποτών από το κανάλι των σουπερμάρκετ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Circana, στο εννεάμηνο του 2024 τα αλκοολούχα ποτά ήταν η κατηγορία που σε επίπεδο τεμαχίων παρουσίασε τη μεγαλύτερη άνοδο (+7,5%) σε σχέση με το εννεάμηνο του 2023.
Εχουμε αρχίσει να τα πίνουμε σπίτι; Η απάντηση είναι πως όχι, όπως συμβαίνει για παράδειγμα στη Βόρεια Ευρώπη, αφού δεν γκρεμίστηκε ξαφνικά η εικόνα του «κοινωνικού πότη» που έχουν οι Ελληνες. Αλλωστε ακόμη στα 10 ποτήρια αλκοόλ τα 6,5 καταναλώνονται στο Ho.Re.Ca και σε δημόσιους χώρους, και μόλις 3,5 κατ’ οίκον (στοιχεία της Ierax Analytixs).
Ωστόσο εφέτος η εσωστρέφεια που δείχνουν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα, αυξάνοντας την κατανάλωση και την ψυχαγωγία στο σπίτι ελέω γενικότερης ακρίβειας, είναι μεγαλύτερη.
Κάτι που διαπιστώνεται εάν δούμε τα ποιοτικά στοιχεία της αγοράς αλκοολούχων ποτών από τα σουπερμάρκετ.
Τα φθηνότερα
Οπως λοιπόν προκύπτει από τα στοιχεία που παραχώρησε η Circana στο «Βήμα», καταγράφεται θεαματική άνοδος στον όγκο πωλήσεων των φθηνότερων αλκοολούχων ποτών ιδιωτικής ετικέτας, με εξαίρεση το ουίσκι που είναι μια κατηγορία που δεν «τραβάει» εν γένει στα σουπερμάρκετ. Πιο αναλυτικά, οι πωλήσεις στα «ανώνυμα» μπουκάλια με τζιν, τεκίλα και βότκα τα «σπάνε» στο εννεάμηνο εμφανίζοντας αύξηση πωλήσεων σε όγκο +31,9%, +17,8% και +18% αντίστοιχα.
Και να σκεφτεί κανείς ότι πέρυσι με βάση τα ευρήματα της παγκόσμιας έρευνας Future Consumer Index, την οποία πραγματοποίησε η ΕΥ, στα αλκοολούχα ποτά είχε καταγραφεί το χαμηλότερο ποσοστό προθυμίας από πλευράς των Ελλήνων να εγκαταλείψουν τις μάρκες (20%).
2η θέση στο Top 20
Ειδική μνεία όμως αξίζει να γίνει στην τεκίλα, η οποία κατατάσσεται στη 2η θέση στο Top 20 των ταχέως κινούμενων καταναλωτικών προϊόντων στο εννεάμηνο 2024 όσον αφορά τον όγκο παρότι η τιμή ανά τεμάχιο αυξήθηκε κατά 2,5% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2023.
Η αύξηση της δημοφιλίας της τεκίλας, που δίνει επιπλέον ώθηση στην κατηγορία, δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην αμερικανική αγορά η κατανάλωση κατέγραψε πτωτική πορεία πέρυσι, με μοναδική εξαίρεση την τεκίλα και ορισμένα έτοιμα προς κατανάλωση (ready to drink – rtd) κοκτέιλ. Η τεκίλα, μάλιστα, εκτιμάται ότι θα είναι το ποτό που θα πρωταγωνιστήσει στην ανάκαμψη της αγοράς των ΗΠΑ έως το 2028.
