«Τριπλό τζακπότ» για τον ΕΦΚΑ, τα κρατικά έσοδα, αλλά και για τους συνταξιούχους που συνεχίζουν να εργάζονται, «κλήρωσε» με την εφαρμογή της ρύθμισης για το νέο καθεστώς απασχόλησης των συνταξιούχων. Η εκρηκτική αύξηση των δηλώσεων των εργαζόμενων συνταξιούχων οι οποίες έφθασαν τις 185.000 από την αρχή του έτους, αντί των 35.000 που ήταν μέχρι τότε, δημιούργησε νέες συνθήκες, αυξάνοντας το όφελος για όλες τις πλευρές.
Με τη νέα ρύθμιση όλες οι εισοδηματικές κατηγορίες των συνταξιούχων που εργάζονται είχαν αύξηση των απολαβών τους, η οποία κυμαίνεται ετησίως 1.200 έως 2.500 ευρώ περίπου, ανάλογα με το ύψος του μισθού και της σύνταξης που λαμβάνουν. Κι αυτό μετά την αφαίρεση της φορολογικής επιβάρυνσης που προκαλούν τα επιπλέον ετήσια έσοδα των συνταξιούχων.
Ταυτοχρόνως, ο ΕΦΚΑ αναμένει αύξηση των εσόδων – από το συγκεκριμένο μέτρο – που θα ξεπεράσουν τα 300 εκατομμύρια ετησίως. Αυτό προκύπτει από το γεγονός ότι πενταπλασιάστηκε ο αριθμός των συνταξιούχων που δήλωσαν την εργασία τους εντός διαστήματος έξι μηνών.
Και βεβαίως αυξάνονται τα φορολογικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού εξαιτίας της φορολόγησης της εργασίας χιλιάδων συνταξιούχων οι οποίοι μέχρι το 2023 δεν εμφανίζονταν ως εργαζόμενοι.
Ο ΕΦΚΑ
Οικονομική ευφορία φέρνει στον ΕΦΚΑ η «έκρηξη» των δηλώσεων των εργαζόμενων συνταξιούχων που έφθασαν τις 185.000 από την αρχή του έτους. Υπολογίζεται ότι το συγκεκριμένο μέτρο αυξάνει τα έσοδα του Ταμείου κατά 300 εκατομμύρια τον χρόνο και δίνει την ευχέρεια στην ηγεσία του υπουργείου να χειριστεί με μεγαλύτερη ευκολία τα μέτρα ελάφρυνσης που σχεδιάζει για το ερχόμενο φθινόπωρο, με κυριότερο τη μείωση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (ΕΑΣ).
Η κατάργηση της παρακράτησης του 30% της σύνταξης έδωσε την ευκαιρία σε δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους να βγουν από την αφάνεια, χωρίς να φοβούνται περικοπή της σύνταξής τους.
Με τον νέο νόμο (Ν. 5078/2023), η ποινή στη σύνταξη καταργήθηκε και αντικαταστάθηκε από έναν έξτρα πόρο 10% επί του μισθού που λαμβάνουν από την απασχόλησή τους (αν είναι μισθωτοί), ενώ οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες δίνουν ως έξτρα πόρο τη μισή ασφαλιστική εισφορά από τον κλάδο σύνταξης.
Τα έσοδα από την απασχόληση των συνταξιούχων δεν είχαν προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του 2024, γιατί καταρτίστηκε πριν ψηφιστεί ο νόμος με τις αλλαγές στην εργασία των συνταξιούχων και, επιπλέον, δεν μπορούσε να προβλεφθεί πόσοι θα δήλωναν τελικά την απασχόλησή τους.
Το ΑΚΑΓΕ
Ταυτοχρόνως, τα 16 δισ. ευρώ που έχουν συγκεντρωθεί στο ταμείο ΑΚΑΓΕ μέχρι τώρα, δίνουν τη δυνατότητα να σκεφτεί κανείς τη μείωση του ρυθμού συγκέντρωσης επιπλέον ποσού για την ασφάλεια του συστήματος στο μέλλον.
Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Εργασίας η νέα εισφορά αλληλεγγύης θα πρέπει να είναι πιο αναλογική, διασφαλίζοντας ότι μετά την καταβολή της το ύψος της σύνταξης δεν θα πέφτει κάτω από το πλαφόν του κλιμακίου επί του οποίου επιβλήθηκε.
Η Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων αφορά 500.000 συνταξιούχους με συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ. Χρηματοδοτεί τον λογαριασμό ΑΚΑΓΕ (Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών), στο οποίο υπολογίζεται ότι έχουν συγκεντρωθεί περί τα 16 δισ. ευρώ.
Η κυβέρνηση εξετάζει την αναμόρφωση της εισφοράς, κάτι που αποτελεί αίτημα των συνταξιούχων. Η εν λόγω εισφορά επιβάλλεται σε συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ κλιμακωτά και κυμαίνεται από 3% έως 14%.
Ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί στο υπουργείο επεξεργάζεται σενάρια βελτίωσης της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων, ενώ ο αρμόδιος υφυπουργός Εργασίας κ. Π. Τσακλόγλου σημειώνει πως «υπάρχουν προβληματικά σημεία στη δομή της ΕΑΣ, τα οποία χρήζουν βελτίωσης». Ο υφυπουργός τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της εφαρμογής της εισφοράς, η οποία λειτούργησε «ως ανάχωμα του ασφαλιστικού συστήματος απέναντι στις πιέσεις της δημογραφικής γήρανσης του πληθυσμού».
Τα δύο σενάρια
Βεβαίως ο υφυπουργός διευκρινίζει – σε κάθε περίπτωση – πως οποιαδήποτε προσαρμογή και εξομάλυνση γίνει θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν δημοσιονομικά ουδέτερη προκειμένου να μη διαταραχθεί ούτε η δημοσιονομική ισορροπία της χώρας αλλά ούτε και ο προϋπολογισμός του ΑΚΑΓΕ που αφορά χρήματα που προορίζονται για τη νέα γενιά.
Τα δύο επικρατέστερα σενάρια για τη νέα ρύθμιση προβλέπουν: Πρώτον, την αλλαγή της αρχιτεκτονικής της εισφοράς, ώστε να μην επιβάλλεται από το «πρώτο ευρώ» αλλά μόνο στο ποσό που υπερβαίνει το πλαφόν κάθε κλιμακίου. Δηλαδή κάτι ανάλογο με αυτό που εφαρμόζεται στη φορολογία εισοδήματος. Δεύτερον, τη μείωση των συντελεστών της εισφοράς, έτσι ώστε να μη διπλασιάζονται από το πρώτο στο δεύτερο κλιμάκιο (από 3% σε 6%).
