Το τέλος του οικονομικού πειράματος Ερντογάν

Σε σημείο καμπής βρίσκεται η τουρκική οικονομία, με την ύφεση, ύστερα από 10 χρόνια, να αναμένεται πως θα ξεπεράσει εφέτος το 5% και τη λίρα να υποχωρεί 20% από την αρχή του έτους, κινούμενη σε ιστορικά χαμηλά ως προς το δολάριο. Τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας έχουν σχεδόν μηδενιστεί, το έλλειμμα μεγαλώνει και το εξωτερικό χρέος διογκώνεται, αναφέρει η Moody’s, θεωρώντας πως η χώρα οδηγείται σε μια κρίση άνευ προηγουμένου, με τα ακαθάριστα αποθεματικά (εξαιρουμένου του χρυσού) να υποχωρούν στα 46,7 δισ. δολάρια και τα καθαρά αποθεματικά να κινούνται πλέον στα 13 δισ. δολάρια. Περαιτέρω αποδυνάμωση του νομίσματος θα μπορούσε να έχει δραματικές συνέπειες, ενώ, σύμφωνα με τις προβλέψεις της Goldman Sachs, η κατρακύλα της τουρκικής λίρας θα συνεχιστεί, με την ισοτιμία της ως προς το δολάριο από το 7,33 σήμερα να διαμορφώνεται στο 7,75 το επόμενο τρίμηνο, στο 8 το επόμενο εξάμηνο και στο 8,25 το επόμενο δωδεκάμηνο.

Με τα βασικά επιτόκια εξάλλου στο 8,5% και τον πληθωρισμό κοντά στο 12%, τα πραγματικά αρνητικά επιτόκια οδηγούν όλους να πουλούν λίρες αγοράζοντας δολάρια ή χρυσό, με τους ξένους επενδυτές να έχουν ρευστοποιήσει ήδη μεγάλο μέρος των θέσεών τους σε τουρκικά περιουσιακά στοιχεία, όπως ομόλογα και μετοχές. Οι επιλογές δεν είναι πολλές, ο εκλεκτός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Κεντρική Τράπεζα της χώρας Μουράτ Ουζάλ, που μείωσε τα επιτόκια από τον Ιούλιο του 2019 εννέα φορές κατά 15,75 ποσοστιαίες μονάδες, στο 8,5%, θα πρέπει τώρα να τα αυξήσει δραματικά ώστε να σταθεροποιήσει το νόμισμα, οδηγώντας όμως την οικονομία σε μεγαλύτερη ύφεση, με ό,τι αυτό σημαίνει για τη δημοτικότητα του Ερντογάν, ενώ υπάρχει και η επιλογή των capital controls ή και του ΔΝΤ, αν και ορισμένοι θεωρούν πως το τελευταίο ισοδυναμεί με πολιτική αυτοκτονία. Ο άλλοτε τσάρος της τουρκικής οικονομίας Αλί Μπαμπατζάν εκτίμησε μάλιστα πως ακόμη και αν η Τουρκία προσφύγει σε μια τέτοια λύση, το ΔΝΤ από μόνο του δεν επαρκεί για να καλύψει όλες τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας.