Στην ΕΕ υπάρχουν χώρες καχύποπτες απέναντι στους ξένους επενδυτές, υπάρχουν χώρες φιλικές προς αυτούς, συμβαίνει όμως μερικές φορές η «φιλικότητα» αυτή να ξεπερνά τις αρχές του ελεύθερου ανταγωνισμού, να γίνεται αθέμιτη και να αποκτά χαρακτήρα αντικοινοτικό. Είναι οι περιπτώσεις της Ιρλανδίας, του Λουξεμβούργου, της Ολλανδίας, της Εσθονίας και άλλων κρατών-μελών που υιοθετούν συντελεστές και συστήματα φορολόγησης που «όχι μόνο επιτρέπουν, αλλά διευκολύνουν την έκνομη συμπεριφορά επιχειρηματικών κολοσσών».
Οι Βρυξέλλες δαγκώνουν… το μήλο
Στο πλαίσιο αυτό η Apple κατέβαλε την περασμένη Τετάρτη στην ιρλανδική κυβέρνηση φόρους ύψους 14,3 δισ. ευρώ. Πρόκειται για οφειλή την οποία η αμερικανική εταιρεία δεν είχε καταβάλει εκμεταλλευόμενη τις παράνομες, κατά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, φοροαπαλλαγές που της είχε εξασφαλίσει η κυβέρνηση του Δουβλίνου. Το ιρλανδικό υπουργείο Οικονομικών επέμεινε ότι δεν επεφύλαξε κάποια ευνοϊκή μεταχείριση στην Apple, η οποία κατέθεσε έφεση στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
Το 2016 η Κομισιόν είχε προσφύγει στη Δικαιοσύνη, καθώς είχε αποφανθεί ότι η φορολόγηση της Apple από την ιρλανδική κυβέρνηση με συντελεστή μικρότερo του 1% ισοδυναμούσε με παράνομη κρατική βοήθεια προς την αμερικανική εταιρεία – χάρη σε ανάλογα φοροκίνητρα και βεβαίως στο γεγονός ότι βρίσκεται σε απόσταση μόλις τεσσάρων ωρών με το αεροπλάνο από τη Νέα Υόρκη και στο ότι επίσημη γλώσσα της είναι τα αγγλικά, η Ιρλανδία έχει μετατραπεί σε ευρωπαϊκό προγεφύρωμα όλων των γιγαντιαίων εταιρειών υψηλής τεχνολογίας των ΗΠΑ.
«Διαφωνούμε ριζικά με την ανάλυση της Κομισιόν, ωστόσο ως δεσμευμένα μέλη της ΕΕ διαβεβαιώσαμε ότι θα εισπράξουμε τα ποσά που θεωρήθηκαν κρατική βοήθεια» δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας Πασκάλ Ντόνοχιου. Ο υπουργός διευκρίνισε ότι η διαδικασία της είσπραξης των οφειλομένων ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο – πρόκειται για φόρους 13,1 δισ. ευρώ συν προσαυξήσεις ύψους 1,2 δισ. ευρώ. Σημειωτέον ότι το ποσό αντιστοιχεί στον ετήσιο προϋπολογισμό της ιρλανδικής κυβέρνησης για την Υγεία. Το ποσό θα δεσμευθεί σε ειδικό Ταμείο μέχρι την εκδίκαση της έφεσης που κατέθεσε η Apple.
Αθωώθηκαν McDonald’s και Λουξεμβούργο
Την ίδια ημέρα της «καταδίκης» της Apple και του Δουβλίνου, η Κομισιόν απεφάνθη ότι η συμφωνία για την αποφυγή διπλής φορολόγησης στην οποία είχαν καταλήξει η McDonald’s και η κυβέρνηση του Λουξεμβούργου δεν παραβιάζει τους κανόνες της ΕΕ περί παράνομης κρατικής αρωγής. Η απόφανση της Επιτροπής εκδόθηκε έπειτα από έρευνες τριών ετών για τις αμφιλεγόμενες πρακτικές μεγάλων αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά – εκτός από την Apple φόρους δισεκατομμυρίων ευρώ έχουν εξαναγκαστεί να καταβάλουν η Starbucks και η Fiat Chrysler.
Οι αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη κατηγορούνται ότι χρησιμοποιούν διάφορα τεχνάσματα «φορολογικής βελτιστοποίησης», μεταφέροντας κέρδη από τη χώρα σε άλλη, ώστε να επωφεληθούν από τους χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης που ισχύουν σε αυτήν. Ευρωβουλευτές σε έκθεσή τους υπολόγισαν ότι την περίοδο 2013-2015 από τις πρακτικές «βελτιστοποίησης» μόνο της Google και του Facebook η ΕΕ είχε διαφυγόντα φορολογικά έσοδα που έφθαναν τα 5,4 δισ. ευρώ.
