Το 1779 ο εργάτης κλωστοϋφαντουργίας Νεντ Λουντ έσπασε δύο μηχανές γνεσίματος μαλλιού, οργισμένος επειδή έκαναν τη δουλειά συναδέλφων του που χειρίζονταν το αδράχτι. Στις αρχές του 19ου αιώνα είχε γίνει θρύλος στη Βρετανία. Οι Λουδίτες έσπαγαν μηχανές και συγκρούονταν με τους αστυνομικούς, αλλά δεν απέτρεψαν τη βιομηχανική επανάσταση. Ούτε οι μηχανές όμως κατέστρεψαν τις ανθρώπινες κοινωνίες. Μετασχημάτισαν την εργασία, δημιούργησαν καινούργια επαγγέλματα και ειδικεύσεις, αλλά δεν παγίωσαν στρατιές ανέργων. Κάτι ανάλογο θα συμβεί και με την τεχνητή νοημοσύνη και τις ανατρεπτικές αλλαγές που φέρνει στον χώρο της εργασίας και της παραγωγής, υποστηρίζει το World Economic Forum (του Νταβός) σε έκθεσή του για το Μέλλον της Εργασίας.
Οι νέοι αυτοματισμοί θα καταργήσουν κάποια επαγγέλματα τα επόμενα χρόνια. Αλλά καθώς οι επιχειρήσεις αγοράζουν ρομπότ για να αντικαταστήσουν ανθρώπινα χέρια σε βιομηχανικές μονάδες, σε κουζίνες ή σε υπηρεσίες παράδοσης αγαθών, προσλαμβάνουν ταυτόχρονα και ανθρώπους για να βοηθήσουν στο «χτίσιμο» της νέας αυτής τεχνολογικής επανάστασης. Σύμφωνα με την έρευνα του WEF, οι τομείς που θα υιοθετήσουν ως επί το πλείστον τη ρομποτική είναι εκείνοι των ηλεκτρονικών, των ενεργειακών τεχνολογιών, των υπηρεσιών κοινής ωφελείας και των καταναλωτικών αγαθών.
Επαγγελματικές μετατοπίσεις
«Δεν χωρεί αμφιβολία ότι τα ανθρωποειδή και τα μη ανθρωποειδή ρομπότ θα μειώσουν την απασχόληση τα επόμενα χρόνια» γράφει η Κέιτ Ρότζερς στο CNBC, παρά το ότι πολλές επιχειρήσεις δηλώνουν πως θα αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μεταφέροντας εργαζομένους σε άλλα πόστα. Ή ακόμα ότι οι νέες τεχνολογίες θα έχουν μηδενική επίδραση στο εργατικό τους δυναμικό. Η έρευνα του WEF έδειξε ότι ενώ το 60% των επιχειρήσεων στους κλάδους καταναλωτικών αγαθών, πετρελαίου και φυσικού αερίου προγραμματίζουν λόγω της αυτοματοποίησης μείωση των θέσεων εργασίας την επόμενη πενταετία, το 60% των εταιρειών παροχής τεχνολογικών υπηρεσιών προγραμματίζουν προσλήψεις προσωπικού.
«Σε έναν κόσμο όπου πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις απολύουν προσωπικό ή παίζουν κατά κάποιον τρόπο άμυνα, όλα δείχνουν ότι ανοίγεται μια μεγάλη αγορά τα επόμενα δύο χρόνια» δηλώνει στο CNBC ο μάνατζερ της Zipline Κέλερ Κλίφτον. Η Zipline είναι μια startup που σχεδιάζει, κατασκευάζει και διαχειρίζεται drones που εξυπηρετούν περισσότερα από 4.000 νοσοκομεία στον κόσμο.
«Ουσιαστικά εκείνο που πετυχαίνουμε είναι να αυξήσουμε εκθετικά την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Ενώ χρησιμοποιούσαμε έναν υπάλληλο για να κάνει τις διανομές με το μηχανάκι, τώρα μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τον υπάλληλο αυτόν να χειρίζεται ένα σμήνος από drones, να βγάζει πολλαπλάσια δουλειά και να αμείβεται πολύ περισσότερο» εξηγεί ο Κλίφτον στο CNBC.
Η ευθύνη των επιχειρήσεων
Το ερώτημα βέβαια είναι αν θα έχει δεκαπλάσιους πελάτες μια εταιρεία για να μετατρέψει όλους τους διανομείς της σε χειριστές drone. «Κάποιοι θα απολυθούν, αλλά θα προσληφθούν σε μια άλλη εταιρεία για να γίνουν χειριστές και να εκπαιδευτούν. Αλλά κι εμείς θα προσλάβουμε νέους εκπαιδευτές και διανομείς για να τους κάνουμε χειριστές drone» τονίζει ο μάνατζερ της Zipline.
Ερχεται «τρελή» κινητικότητα δηλαδή…
«Τα εργατικά συνδικάτα και οι υποστηρικτές των δικαιωμάτων των εργαζομένων προσπαθούν να ανακόψουν την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης, από τον φόβο ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει εξ ολοκλήρου κάποιες ανθρώπινες εξειδικεύσεις. Οι επιχειρήσεις πρέπει να επιτύχουν λεπτές ισορροπίες σε ό,τι αφορά τις χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης προκειμένου να διευκολύνουν τη ζωή των εργαζομένων και όχι να τους αντικαταστήσουν πλήρως» σημειώνει το Φόρουμ του Νταβός.