Εκατομμύρια πολίτες της Ευρώπης, όπως και οι απανταχού καθολικοί και προτεστάντες, βίωσαν μία (ακόμη) δυσάρεστη εμπειρία με αφορμή τη Μεγάλη Εβδομάδα και το Πάσχα τους, που γιορτάστηκε την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου. Κι αυτό διότι τα γνωστά σε όλες και όλους σοκολατένια αβγά, τα οποία αγοράζονται κατά εκατοντάδες χιλιάδες τη συγκεκριμένη περίοδο του χρόνου, κυρίως ως δώρο στα παιδιά, ήταν εφέτος όχι απλώς ακριβότερα – κατά τουλάχιστον 10%-15%, όπως αναφέρουν τα στοιχεία – αλλά και μικρότερα σε μέγεθος. Βρέθηκαν, με άλλα λόγια, μπροστά σε ένα φαινόμενο το οποίο τείνει να γίνει πλέον συνήθεια στο πλαίσιο του πρόσφατου παγκόσμιου κύματος ακρίβειας: Το επονομαζόμενο και «shrinkflation», που έχουν επικρίνει δημοσίως ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ και πολλοί άλλοι κορυφαίοι και επώνυμοι αξιωματούχοι, απειλώντας τις επιχειρήσεις με μέτρα και κυρώσεις.
Η αιτία του κακού
Οι περισσότεροι αισθάνονται, πάντως, τη βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται για ένα προσωρινό φαινόμενο, αλλά για κάτι που ήρθε για να μείνει, επιβαρύνοντας κι άλλο τα «πορτοφόλια» των πολλών. Οι πιο «ψαγμένοι» δε, αναζητώντας τα αίτια της ανατίμησης και αυτών των προϊόντων – που για πολλούς δεν παραπέμπουν μόνο σε μια αγαπημένη γεύση, αλλά κυριολεκτικά σε… εξάρτηση – θα επιχειρήσουν να ανατρέξουν απευθείας στην πηγή. Και εκεί, θα ανακαλύψουν την αιτία του κακού: τις διεθνείς τιμές του ακατέργαστου κακάο, δηλαδή της πρώτης ύλης για την παρασκευή των πάσης φύσεως σοκολατοειδών, οι οποίες έχουν πάρει εδώ και καιρό την ανιούσα και καταρρίπτουν καθημερινά το ένα ρεκόρ μετά το άλλο στις αγορές. Για του λόγου το αληθές, η τιμή για τα προθεσμιακά συμβόλαια ενός μετρικού τόνου κόκκων κακάο έχει εκτιναχθεί κατά 140% από τις αρχές του έτους, ξεπερνώντας πλέον τα 10.000 δολάρια – αύξηση η οποία, σύμφωνα με τους ειδικούς, ξεπερνά ακόμη και την αντίστοιχη που έχει καταγράψει η «ισοτιμία» των κρυπτονομισμάτων για το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι όλα δείχνουν πως τα χειρότερα έρχονται όσον αφορά τα συγκεκριμένα προϊόντα. Κάτι που σημαίνει ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να τραβούν την ανηφόρα, με αποτέλεσμα το Πάσχα του 2025 οι ετικέτες να αναγράφουν ακόμη πιο υψηλές τιμές στα σοκολατένια αβγά, αναγκάζοντας πολλούς να παραβιάσουν ένα πατροπαράδοτο έθιμο. Αυτό οφείλεται, όπως εξηγεί στο Bloomberg ο Ντέιβιντ Μπραντς, στέλεχος του Wells Fargo Agri-Food Institute, στο γεγονός ότι οι σημερινές τιμές έχουν ενσωματώσει τις αυξήσεις του περασμένου έτους και όχι τις εφετινές – χωρίς αυτό να σημαίνει, φυσικά, ότι κάποιοι «επιτήδειοι» (όπως αποδείχθηκε και με το λάδι) δεν θα φροντίσουν να βάλουν από τώρα υπερβολικό και αδικαιολόγητο «καπέλο».
Τι κρύβεται πίσω από το ράλι
Τι κρύβεται, όμως, πίσω από αυτές τις αυξήσεις; Είναι, άραγε, μόνο η κερδοσκοπία ορισμένων που έχουν μετατρέψει και το κακάο σε χρηματιστηριακό προϊόν; Η αλήθεια είναι πως αυτή τη φορά, η εξήγηση δεν βρίσκεται (μόνο) εκεί, αλλά προκύπτει και από πραγματική και σημαντική έλλειψη στην προσφορά.
Πράγματι, η παραγωγή στις δύο χώρες της Δυτικής Αφρικής από τις οποίες προέρχεται περίπου το 60% του ακατέργαστου κακάο παγκοσμίως, την Γκάνα και την Ακτή του Ελεφαντοστού, θα μειωθεί εφέτος δραματικά. Κι αυτό εξαιτίας του συνδυασμού μιας σειράς παραγόντων που επιδρούν αρνητικά: της κλιματικής αλλαγής, της κακοδιαχείρισης του κλάδου και των ασθενειών που πλήττουν τις φυτείες. Είναι ενδεικτικό ότι μόνο στην Γκάνα, στην οποία υπάρχουν κάπου 14 εκατομμύρια στρέμματα όπου καλλιεργείται κακάο, ειδικοί του κλάδου και επιστήμονες φοβούνται πως πάνω από το 40% εξ αυτών, ήτοι 6 εκατομμύρια στρέμματα, έχουν πληγεί από έναν ιό ο οποίος είναι σε θέση τελικά να «σκοτώσει» τα φυτά.
Ετσι, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει μιλώντας στο Al Jazeera ο Τεντ Τζορτζ, της Kleos Advisory, δεν μοιάζει παράλογο: «Οι ράβδοι σοκολάτας που έχουμε συνηθίσει να τρώμε θα καταστούν είδος πολυτελείας. Θα μπορεί κανείς να τις βρει, αλλά σε διπλάσια τιμή».
