Σε τροχιά ανάπτυξης οι εταιρείες ακινήτων

Η άνοδος των αποτιμήσεων επιλεγμένων ακινήτων, καθώς οι συναλλαγές των εμπορικών ακινήτων με καλά επενδυτικά χαρακτηριστικά δείχνουν αυξητική τάση στις τιμές, ενίσχυσε την εικόνα των αποτελεσμάτων των εισηγμένων εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα του Real Estate.

Σύμφωνα εξάλλου με τη ΔΑΝΟΣ / BNP PARIBAS REAL ESTATE, στα επαγγελματικά ακίνητα παρατηρείται αύξηση της ζήτησης για ποιοτικούς γραφειακούς χώρους σε σημεία πρώτης προβολής. Η ζήτηση των μεγάλων ελληνικών και πολυεθνικών εμπορικών εταιρειών αυξήθηκε κυρίως στις κύριες αγορές.

Στο κέντρο της Αθήνας, και ειδικά στην οδό Ερμού, η μεγάλη ζήτηση είχε ως αποτέλεσμα τη μίσθωση καταστήματος με μηνιαίο μίσθωμα 408 ευρώ/τ.μ. και σε άλλη περίπτωση 246 ευρώ/τ.μ., ενώ επίσης αυξημένο ενδιαφέρον υπάρχει πλέον για τη μίσθωση καταστημάτων στην περιοχή κοντά στην Ομόνοια, με νέες αφίξεις προσεχώς των Galerie De Beaute & Tiger, συμπληρώνοντας την παρουσία των Ζara, H&M, Sfera, Hondos Center, Zackret, NYX και Calzedonia. Τα ενοίκια παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις στις κύριες αγορές (με παράλληλη επανεμφάνιση του «αέρα»). Το ποσοστό των κενών καταστημάτων στις κύριες αγορές και στα εμπορικά κέντρα εξακολουθεί να βαίνει μειούμενο (μηδενικό στις περιοχές υψηλής ζήτησης, όπως η Ερμού και η Μεταξά στη Γλυφάδα).

Οι αποδόσεις στην Ερμού κυμαίνονται μεταξύ 6,5% – 6,75%, ενώ στις υπόλοιπες κύριες αγορές κυμαίνονται μεταξύ 7% -7,5%. Στους αποθηκευτικούς και βιομηχανικούς χώρους η αγορά χαρακτηρίζεται από αυξημένη δραστηριότητα με αρκετές νέες συμφωνίες μίσθωσης να υλοποιούνται.

Η σταθεροποίηση της απορρόφησης των χώρων logistics, η ανυπαρξία νέας προσφοράς, αλλά και η βελτίωση των παραμέτρων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ιδιαίτερα την ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου, όπως η επέκταση του E-Commerce και η ιδιωτικοποίηση των Οργανισμών Λιμένων Αθήνας και Θεσσαλονίκης, έχουν δείξει και εδώ σταθεροποίηση με αυξητικές τάσεις των μισθωμάτων στο καλό και σύγχρονο προϊόν.

Στο πλαίσιο αυτό, οι ανώνυμες εταιρείες επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία (ΑΕΕΑΠ), όπως οι Trastor, BriQ Properties και Εθνική Πανγαία κ.ά., αναζητούν επενδυτικές ευκαιρίες στην αγορά με το ενδιαφέρον να εστιάζεται σε επενδυτικά ακίνητα, εμπορικά καταστήματα, στον κλάδο των ξενοδοχείων αλλά και τα logistics.

Η Trastor ΑΕΕΑΠ προχώρησε π.χ. στη σύναψη συμφωνίας για την έκδοση κοινού ομολογιακού δανείου έως 24 εκατ. ευρώ, καθώς επιδιώκει την πραγματοποίηση επενδύσεων 40 εκατ. ευρώ εφέτος αφού θα πολλαπλασιαστούν, όπως αναφέρεται, οι επενδυτικές ευκαιρίες λόγω της εντατικοποίησης της διαδικασίας πώλησης χαρτοφυλακίων ακινήτων από τις τράπεζες.

H Trastor στοχεύει σε επενδυτικά ακίνητα, αλλά και ακίνητα στον κλάδο των logistics, ενώ σε μια σημαντική εξαγορά ξενοδοχειακής μονάδας στην Κρήτη προχώρησε ο όμιλος Grivalia Properties, μέσω της τουριστικής πλατφόρμας Grivalia Hospitality SA, στην οποία διατηρεί συμμετοχή 25%. Η Πανγαία, με ενδιαφέρον για επενδύσεις σε Ελλάδα, Κύπρο, αλλά και στην Ιταλία, έχει τοποθετήσει περίπου το 10% των επενδύσεών της στη Βόρεια Ελλάδα. Ενδιαφέρεται κυρίως για ξενοδοχεία και φοιτητικές κατοικίες στην αγορά της Θεσσαλονίκης, αλλά εξετάζει και το ενδεχόμενο αγοράς καταστημάτων σε περιοχές υψηλής ζήτησης. Στο πρώτο εξάμηνο του 2018 η Grivalia Properties ΑΕΕΑΠ σημείωσε καθαρά κέρδη 29,7 εκατ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 6%, ενώ τα έσοδα από μισθώματα ανήλθαν σε 35,4 εκατ. ευρώ (+11%).

Τα διαθέσιμα του ομίλου την 30ή Ιουνίου  ανήλθαν σε 58 εκατ. ευρώ, οι δανειακές υποχρεώσεις διαμορφώθηκαν σε 179 εκατ. ευρώ, ενώ η εσωτερική αξία του ομίλου (NAV) ανέρχεται σε 900 εκατ. ευρώ ή 8,88 ευρώ ανά μετοχή (9,26 ευρώ ανά μετοχή, εξαιρουμένων των ιδίων μετοχών).

Εν τω μεταξύ, νέα  κεφάλαια ύψους 150 εκατ. ευρώ για νέες επενδύσεις την ερχόμενη 2ετία θα έχει η Grivalia, έχοντας εξασφαλίσει δύο ανοικτές πιστωτικές γραμμές (έως 75 εκατ. ευρώ η κάθε μία) από τις Πειραιώς και Eurobank.

Ο κύκλος εργασιών του ομίλου Εθνικής Πανγαίας ΑΕΕΑΠ για το α’ εξάμηνο αυξήθηκε κατά 4,8% και ανήλθε σε 60,7 εκατ. ευρώ. Τα αναπροσαρμοσμένα κέρδη προ τόκων, φόρων, αποσβέσεων και αναπροσαρμογής αξίας των ακινήτων (adjusted EBITDA) αυξήθηκαν 3,5% σε 51,6 εκατ. ευρώ ενώ τα κέρδη από αναπροσαρμογή των επενδύσεων σε ακίνητα ανήλθαν σε 29,7 εκατ. ευρώ έναντι κέρδους 6,9 εκατ. ευρώ για το α’ εξάμηνο του 2017.

Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας αποτελούνταν από 345 εμπορικά ακίνητα (κυρίως καταστήματα και γραφεία), συνολικής εκμισθώσιμης επιφάνειας 1.039 χιλ. τ.μ. Τα περισσότερα από τα ακίνητα βρίσκονται σε περιοχές υψηλής προβολής και εμπορικότητας σε όλη την Ελλάδα, δεκατέσσερα ακίνητα είναι στην Ιταλία, δύο στη Ρουμανία, δύο στην Κύπρο και ένα στη Βουλγαρία. Η εύλογη αξία των επενδύσεων σε ακίνητα του ομίλου στις 30 Ιουνίου 2018 ανερχόταν σε 1.656 εκατ. ευρώ (31.12.2017: 1.581 εκατ. ευρώ).

Τα καθαρά κέρδη (μετά από φόρους) της BriQ Properties για το α’ εξάμηνο του 2018 ανήλθαν σε 779 χιλ. ευρώ έναντι κερδών 426 χιλ. ευρώ της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Τα έσοδα από μισθώματα ανήλθαν σε 1.003 χιλ. ευρώ έναντι 944 χιλ. ευρώ για το αντίστοιχο περυσινό εξάμηνο, παρουσιάζοντας αύξηση 6,2%. Τα κέρδη από αναπροσαρμογή των επενδύσεων σε ακίνητα σε εύλογη αξία ανήλθαν σε 340 χιλ. ευρώ έναντι κερδών 53 χιλ. ευρώ της αντίστοιχης περυσινής περιόδου.

Από την άλλη πλευρά, αν και το μεγάλο στοίχημα της Lamda Development παραμένει η αξιοποίηση του Ελληνικού, το α’  εξάμηνο του 2018 τα συνολικά ενοποιημένα λειτουργικά αποτελέσματα EBITDA του ομίλου, προ αποτιμήσεων, διαμορφώθηκαν σε 26 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 39,8% σε σχέση με το α’ εξάμηνο του 2017 ως αποτέλεσμα αφενός μεν της εξαγοράς του 50% του εμπορικού κέντρου The Mall Athens, αφετέρου δε της συνέχισης των εξαιρετικών επιδόσεων των εμπορικών κέντρων.

Ο συνολικός κύκλος εργασιών των καταστημάτων παρουσίασε αύξηση 4,3% σε σύγκριση με το α’ εξάμηνο του 2017. Επίσης, η συνολική επισκεψιμότητα των εμπορικών κέντρων κατά την ίδια χρονική περίοδο κατέγραψε αύξηση της τάξεως του 4,3% ενδυναμώνοντας περαιτέρω την ηγετική θέση της εταιρείας στη διαχείριση και λειτουργία εμπορικών κέντρων. Η μέση πληρότητα των εμπορικών κέντρων προσεγγίζει το 99%, με αμείωτο το ενδιαφέρον για νέες μισθώσεις.

Η μέση πληρότητα των εμπορικών κέντρων της Lamda Development προσεγγίζει το 99% με αμείωτο το ενδιαφέρον για νέες μισθώσεις. Η λειτουργική κερδοφορία του εμπορικού κέντρου The Mall Athens ανήλθε στα €14,3 εκατ. σημειώνοντας άνοδο 4,4%, ενώ του Mediterranean Cosmos στη Θεσσαλονίκη ανήλθε σε €7,3 εκατ., παρουσιάζοντας άνοδο 1,4%. Σε ό,τι αφορά το Golden Hall, η λειτουργική του κερδοφορία το α’ εξάμηνο 2018 ανήλθε σε €8,6 εκατ., παρουσιάζοντας σημαντική αύξηση 7,5%.

Σημειώνεται ότι το αντίστοιχο α’ εξάμηνο 2017 η ιδιοκτησία του εμπορικού κέντρου The Mall Athens ανερχόταν σε 50%. Εάν δεν είχε πραγματοποιηθεί η εξαγορά τού The Mall Athens τα συνολικά λειτουργικά αποτελέσματα των εμπορικών κέντρων θα ήταν αυξημένα κατά 4,5%. Το συνολικό ενοποιημένο EBITDA προ αποτιμήσεων του ομίλου ανήλθε στα €26 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 39,8% αποτυπώνοντας την άνοδο της λειτουργικής κερδοφορίας των εμπορικών μας κέντρων. Η θυγατρική της Πυλαία AE προχώρησε σε συμφωνία με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ιδιοκτήτη της έκτασης στην οποία έχει αναπτυχθεί και λειτουργεί το Εμπορικό Κέντρο Mediterranean Cosmos, για την παράταση της σύμβασης μακροχρόνιας μίσθωσης της ως άνω έκτασης για 30 επιπλέον έτη, έως το 2065.

H θετική συνέπεια της ως άνω συμφωνίας στην αξία του κέντρου ήδη αποτιμήθηκε από τους ορκωτούς εκτιμητές ανεβάζοντας την αξία του ακινήτου σε €181,3 εκατ. Συνολικά η αξία των επενδυτικών ακινήτων του ομίλου αυξήθηκε κατά €45,3 εκατ. ενώ σε ενοποιημένο επίπεδο τα καθαρά κέρδη ανήλθαν σε €25,1 εκατ. έναντι ζημιών €10,9 εκατ. το α’ εξάμηνο 2017.