Εν μέσω της πολιτικής θύελλας που προκαλούν η αναμονή της έγκρισης από τη Βουλή της συμφωνίας των Πρεσπών και η αβεβαιότητα ως προς τον χρόνο των εθνικών εκλογών, επαγγελματίες και επιχειρηματίες κάθονται σε «αναμμένα κάρβουνα». Και αυτό γιατί περιμένουν σειρά ρυθμίσεων (χρεών, άρση κατασχέσεων σε λογαριασμούς) και πρωτοβουλιών του υπουργείου Οικονομίας που θα τονώσουν τη ρευστότητα της αγοράς, με πρώτες την έγκριση των μικροπιστώσεων και την επιτάχυνση των δημοσίων επενδύσεων που έχουν μείνει πίσω.
Σε στάση αναμονής βρίσκεται και το υπουργείο Οικονομίας, το οποίο έχει θέσει τους μεγάλους στόχους για την εξωστρέφεια της οικονομίας – όπως οι εξαγωγές και ο τουρισμός να αποτελούν σε πέντε χρόνια το 50% του ΑΕΠ -, τη σύνδεση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με το ΕΣΠΑ με πενταετές πλάνο και την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων, και περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο για να προχωρήσει στις αναγκαίες νομοθετικές παρεμβάσεις.
Στο πλαίσιο αυτό η ΝΔ ασκεί σκληρή κριτική στην κυβέρνηση για το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον ύστερα από από μια χρονιά που οι εισροές από τα ευρωπαϊκά ταμεία ανήλθαν σε 2,6 δισ. ευρώ, αλλά κάτω (1,4 δισ. ευρώ) από τους κυβερνητικούς στόχους.
Οι νομοθετικές ρυθμίσεις που πρόκειται να φέρει στη Βουλή αμέσως μετά και την ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών η κυβέρνηση αποσκοπούν, σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο και υπουργό Οικονομίας κ. Γιάννη Δραγασάκη, στην ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας, την προσέλκυση επενδύσεων και τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων είτε να μεγαλώσουν, είτε να συμμετέχουν στα προγράμματα του ΕΣΠΑ και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που θα είναι και οι βασικές πηγές χρηματοδότησης της ανάπτυξης την προσεχή πενταετία.
Το θεσμικό πλαίσιο το οποίο έχει συζητηθεί και συμφωνηθεί στον μεγαλύτερο βαθμό με τους ευρωπαίους εταίρους έχει ολοκληρωθεί και πολλά από τα σχέδια νόμου έχουν πάρει ήδη τον δρόμο προς τη Βουλή.
Αναλυτικά οι θεσμικές αλλαγές για τις επιχει ρήσεις, τη χρηματοδότησή τους και τις δημόσιες επενδύσεις είναι οι εξής:
1. Για τις επενδύσεις. Βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου «για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων». Με τη νομοθετική πρωτοβουλία θα δημιουργηθεί πλαίσιο για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων με διαδικασίες εξπρές. Αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή εντός του Φεβρουαρίου.
2. Διάταξη για τη δημιουργία Δικτύου Υποστήριξης, Ανάπτυξης και Μετασχηματισμού Επιχειρήσεων που αποσκοπεί στη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Μέσω των Επιμελητηρίων η δομή αυτή θα απευθύνεται σε ΜμΕ που επιδιώκουν την περαιτέρω ανάπτυξή τους ή και τον μετασχηματισμό τους.
Στόχος η παροχή υπηρεσιών σε περίπου 2.000 επιχειρήσεις ανά έτος για διά ζώσης επικοινωνία και διαχείριση, ενώ θα εξυπηρετηθούν μέσω των ηλεκτρονικών εργαλείων άλλες περίπου 2.000 επιχειρήσεις κατ’ έτος.
Το Δίκτυο θα παρέχει ψηφιακές υπηρεσίες κεντρικά και θα έχει παραρτήματα σε όλους τους νομούς και πιο ενισχυμένα στους νομούς-έδρες των περιφερειών.
Η διάταξη αυτή περιέχεται στο σχέδιο νόμου «Εναρμόνιση της ελληνικής νομοθεσίας με την Οδηγία 2016/943 της ΕΕ για το εμπορικό απόρρητο» που θα κατατεθεί στη Βουλή σε λίγες ημέρες.
3. Μικροπιστώσεις: Για τη χρηματοδότηση βρίσκεται ήδη σε δημόσια διαβούλευση το σχέδιο νόμου για τις μικροπιστώσεις, που έχει στόχο την παροχή ρευστότητας στους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και αυτούς που είναι αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα χωρίς τις συνήθεις τραπεζικές εγγυήσεις (υποθήκες ακινήτων), αλλά με ένα σύστημα παρακολούθησης και υποβοήθησης.
Δικαιούχοι των επιχειρηματικών μικροχρηματοδοτήσεων είναι, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομίας, πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, φυσικά πρόσωπα για τη σύσταση πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, ελεύθεροι επαγγελματίες, καθώς και φορείς της κοινωνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, προβλέπονται τρεις δυνατότητες ενίσχυσης:
– Παροχή ρευστού έως 25.000 ευρώ για την κάλυψη επενδυτικών αναγκών ή ως κεφάλαιο κίνησης.
– Κάλυψη χρηματοδοτικής μίσθωσης έως 25.000 ευρώ για την απόκτηση εξοπλισμού.
– Παροχή εγγυήσεων έως το όριο των 25.000 ευρώ.
4. Για την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου του ΠΔΕ, το οποίο χρονολογείται από το 1953, πρόκειται να κατατεθούν δύο νομοσχέδια. Το πρώτο αφορά την ίδρυση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) κατ’ αντιστοιχία με το ΕΣΠΑ. Είναι ένα πολυετές αναπτυξιακό πρόγραμμα που χρηματοδοτείται από το αμιγώς εθνικό σκέλος του ΠΔΕ. Ο μεσοπρόθεσμος χαρακτήρας του ΕΠΑ (όπως και του ΕΣΠΑ) επιτρέπει τον επαρκή προγραμματισμό και σχεδιασμό των έργων και των παρεμβάσεων, ώστε να έχουν συνεκτικό χαρακτήρα και να οδηγούν σε συγκεκριμένα αποτελέσματα σύμφωνα με τους στόχους που τίθενται κάθε φορά, σε αντίθεση με τον υπάρχοντα μονοετή σχεδιασμό του εθνικού ΠΔΕ που δεν επέτρεπε κάτι τέτοιο.
Αποκεντρώνει τις διαδικασίες ένταξης έργων. Κάθε υπουργός και περιφερειάρχης, υπεύθυνος του αντίστοιχου τομεακού ή περιφερειακού προγράμματος, αξιολογεί και εντάσσει τα έργα χωρίς άλλες περιττές διαδικασίες και εγκρίσεις.
Το δεύτερο σχέδιο νόμου-«ομπρέλα» που θα ακολουθήσει θα προβλέπει τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών υλοποίησης του συνόλου του ΠΔΕ, εθνικού και συγχρηματοδοτούμενου. Κυριότερα χαρακτηριστικά του:
– Θα επανατοποθετεί ύστερα από 70 χρόνια την έννοια της δημόσιας επένδυσης ενσωματώνοντας όλες τις σύγχρονες μεθόδους και εργαλεία (μέσα χρηματοοικονομικής τεχνικής, κρατικές ενισχύσεις προς ΜμΕ, επιμορφώσεις και καταρτίσεις εργαζομένων κ.λπ.).
– Θα κωδικοποιεί την υπάρχουσα διάσπαρτη νομοθεσία.
– Θα απλοποιεί και θα συντομεύει τις διαδικασίες χρηματοδότησης ενός έργου.
– Θα θέτει το πλαίσιο για τη συνεργασία διαφορετικών πηγών χρηματοδότησης (π.χ. εθνικό ΠΔΕ και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων) για την υλοποίηση ειδικού τύπου έργων και προγραμμάτων, π.χ. προγράμματα «Φιλόδημος», πρόγραμμα για τη χρηματοδότηση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, ΕΛΙΔΕΚ κ.λπ. Σήμερα απαιτούνται ad hoc νομοθετικές ρυθμίσεις προκειμένου να τρέξουν τέτοια προγράμματα.
Η επεξεργασία του αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2019.
5. Κωδικοποίηση του εταιρικού δικαίου με τρεις νομοθετικές παρεμβάσεις.
Στο πρώτο σχέδιο περί μετασχηματισμών επιδιώκεται η αναμόρφωση του δικαίου των εταιρικών μετασχηματισμών και η περιγραφή σ’ ένα ενιαίο νομοθετικό κείμενο. Αφορά όλες τις νομικές μορφές επιχειρήσεων, ενώ επιτυγχάνεται πλήρης κωδικοποίηση όλων των δυνατών μετατροπών.
Βρίσκεται σε τελική επεξεργασία μετά και τα σχόλια της ΚΕΝΕ.
Θα ακολουθήσουν οι διατάξεις για το ζήτημα της εποπτείας των εταιρειών με στόχο την πρόληψη, ώστε να μη διογκώνονται τα προβλήματα στις εταιρείες, και τη γρήγορη ενημέρωση/προειδοποίηση της αγοράς με επαρκή πληροφόρηση.
Οι διατάξεις βρίσκονται υπό επεξεργασία και θα συμπεριλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου για την αναμόρφωση του Γενικού Εμπορικού Μητρώου (ΓΕΜΗ) που αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή τον Μάρτιο.
Κριτική από Νέα Δημοκρατία
Με τις νομοθετικές αυτές πρωτοβουλίες η κυβέρνηση ουσιαστικά απαντά στην κριτική της ΝΔ για καθυστερήσεις στην απορρόφηση των κοινοτικών πόρων και τις περικοπές που καταγράφονται συστηματικά στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων τα τελευταία χρόνια, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα.
Χαρακτηριστικά, ο τομεάρχης Οικονομικών της ΝΔ κ. Χρήστος Σταϊκούρας δήλωσε για το ΠΔΕ κι ενώ η κυβέρνηση κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού έλεγε ότι «το 2018 θα κλείσει στα 6,75 δισ. ευρώ λίγες εβδομάδες αργότερα, η πραγματικότητα τη διέψευσε. Οι δαπάνες του ΠΔΕ έκλεισαν 500 εκατομμύρια ευρώ κάτω από τον στόχο του προϋπολογισμού για το 2018. Εκλεισαν χαμηλότερα από το 2013, χαμηλότερα από το 2014, χαμηλότερα από το 2015, χαμηλότερα από το 2016. Με τη σωρευτική υστέρησή τους να προσεγγίζει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ την τριετία 2016-2018».
Χρηματοδότηση τεσσάρων δράσεων
Τέσσερις νέες δράσεις για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό μικρομεσαίων επιχειρήσεων θα χρηματοδοτηθούν εφέτος μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας, οι δράσεις αυτές είναι οι εξής:
«Ψηφιακό Βήμα» και «Ψηφιακό Αλμα»: Είναι δύο σημαντικά προγράμματα για τον εκσυγχρονισμό και την ψηφιακή αναβάθμιση (εξοπλισμός τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, λογισμικό, σύνδεση στο Διαδίκτυο, ηλεκτρονικό κατάστημα κ.ά.), των πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων.
Το «Ψηφιακό Βήμα» αφορά επενδυτικά σχέδια από 5.000 έως 50.000 ευρώ.
Ως δράση έχει συνολικό προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ για το σύνολο των περιφερειών της χώρας, με χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ενωσης και από εθνικούς πόρους, και επιδοτεί έως το 50% των επιλέξιμων δαπανών.
Μέχρι και σήμερα έχουν υποβληθεί 3.202 αιτήσεις χρηματοδότησης.
Το «Ψηφιακό Αλμα» αφορά επενδυτικά σχέδια από 55.000 έως 400.000 ευρώ.
Ως δράση έχει συνολικό προϋπολογισμό 50 εκατ. ευρώ και επιδοτεί έως το 50% των επιλέξιμων δαπανών.
Μέχρι και σήμερα έχουν υποβληθεί 370 αιτήσεις χρηματοδότησης.
«Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας»: Η δράση «Εργαλειοθήκη Επιχειρηματικότητας: Εμπόριο – Εστίαση – Ιδιωτική Εκπαίδευση» στοχεύει στην ενίσχυση υφιστάμενων μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο για την αναβάθμιση της επιχειρησιακής οργάνωσης και λειτουργίας τους στους τομείς της α) κατανάλωσης ενέργειας, β) χρήσης τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών, γ) υγιεινής και ασφάλειας, δ) εφοδιαστικής αλυσίδας.
Η «Εργαλειοθήκη» αφορά επενδυτικά σχέδια από 10.000 έως 150.000 ευρώ.
Ως δράση έχει συνολικό προϋπολογισμό 60 εκατ. ευρώ και επιδοτεί επιλέξιμες δαπάνες έως 50%.
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης θα κατατίθενται από 6 Φεβρουαρίου έως 19 Απριλίου 2019.
Πολιτική για λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές: Εντός του πρώτου τετραμήνου 2019 θα θεσμοθετηθούν δράσεις και μέτρα με στόχο την παροχή λειτουργικών δαπανών με τη μορφή μισθολογικού κόστους σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.
Κριτήρια επιλεξιμότητας για τη δράση:
Η οικονομία της περιοχής (προσέγγιση μέσω κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ανεργίας, κατά κεφαλήν προστιθέμενης αξίας, καταθέσεων και φορολογικών καταβολών).
Η δημογραφική εικόνα (ποσοστό κατοίκων άνω των 65 ετών).
Το εκπαιδευτικό επίπεδο (ποσοστά χαμηλής και υψηλής εκπαίδευσης).
Η δράση θα παρέχει ενίσχυση μέσω Deminimis (ενίσχυση ανά ΜμΕ έως 200.000 ευρώ σε 2 ή 3 χρόνια) ώστε οι πληρωμές να πραγματοποιηθούν χωρίς καθυστερήσεις.
