Σχέδια για δραστική μείωση των λειτουργικών εξόδων των τραπεζών επεξεργάζονται οι διοικήσεις τους, με στόχο την ενίσχυση της οργανικής τους κερδοφορίας, η οποία το 2018 αναμένεται να υποχωρήσει στα χαμηλότερα επίπεδα της τελευταίας 15ετίας. Ο εποπτικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) έχει ζητήσει από τους συστημικούς ομίλους την κατάρτιση νέων επιχειρησιακών πλάνων, προσαρμοσμένων στα τρέχοντα μακροοικονομικά δεδομένα.
Σύμφωνα με τραπεζική πηγή, το βάρος των περικοπών αναμένεται να πέσει στο δίκτυο των καταστημάτων και στο προσωπικό, καθώς παρά το λουκέτο σε εκατοντάδες μονάδες πανελλαδικά και τα επιτυχημένα προγράμματα εθελουσίας εξόδου των τελευταίων ετών τα νούμερα εξακολουθούν να μην βγαίνουν.
Η αναγκαιότητα
Οπως εξηγεί, οι αναμενόμενες χαμηλές πτήσεις στα έσοδα τα επόμενα χρόνια καθιστούν αναγκαία τη δραστική μείωση των δαπανών. Και αυτό διότι το υγιές ενεργητικό των τραπεζών θα συνεχίσει να μειώνεται όσο η οικονομία δεν ανακάμπτει δυναμικά και δεν επιτυγχάνεται η επανασύνδεση της χώρας με τις αγορές.
Πίεση στα αποτελέσματα ασκούνται και από τη ρευστοποίηση χαρτοφυλακίων «κόκκινων» δανείων, τα οποία ακόμη κι αν δεν εξυπηρετούνται συνεισφέρουν σε έναν βαθμό στην οργανική κερδοφορία. Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των τραπεζών, έως και το τέλος του 2021 θα επιχειρηθεί η πώληση ή τιτλοποίηση χορηγήσεων ύψους 25 δισ. ευρώ περίπου. Μπορεί με αυτόν τον τρόπο να περιοριστεί το πιστωτικό ρίσκο, ωστόσο θα απολεσθεί μονομιάς ένα μέρος των εσόδων, η αναπλήρωση του οποίου θα πάρει χρόνο.
Από την άλλη πλευρά, στις προβληματικές χορηγήσεις που δεν μεταβιβάζονται η πλειονότητα των ρυθμίσεων γίνεται με επιτόκια ιδιαίτερα χαμηλά.
Στα έξοδα το βάρος
Με δεδομένες λοιπόν τις απογοητευτικές προβλέψεις για την πορεία των εσόδων, η βελτίωση των οργανικών επιδόσεων περνά αναπόφευκτα από την περιστολή δαπανών με άμεσο αποτέλεσμα και μόνιμο χαρακτήρα. Από τη μείωση δηλαδή του αριθμού των εργαζομένων και το κλείσιμο τραπεζικών μονάδων. Οι διοικήσεις των τραπεζών εκτιμούν ότι η προσαρμογή του μοντέλου τους απαιτεί την απομάκρυνση έως και 10.000 εργαζομένων έως και το 2021 και τη μείωση του δικτύου τους κατά τουλάχιστον 750 καταστήματα. Πρόκειται για στόχους που δύσκολα θα επιτευχθούν δίχως την καταγγελία συμβάσεων.
Οπως σημειώνει τραπεζικό στέλεχος, τα προγράμματα εθελουσίας εξόδου δεν μπορούν πλέον να αποδώσουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς όσοι ήθελαν να αποχωρήσουν το έχουν ήδη κάνει. Για να περιοριστεί λοιπόν ο αριθμός των απολύσεων, εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια. Σανίδα σωτηρίας για τους εργαζομένους μπορεί να αποτελέσει η απορρόφησή τους από τις εταιρείες διαχείρισης επισφαλειών που αποκτούν «κόκκινα» δάνεια. Πρόκειται για μια εναλλακτική ωστόσο που δεν μπορεί να δώσει συνολική λύση στο πρόβλημα.
Στο πλαίσιο αυτό αναζητούνται άλλοι αναίμακτοι τρόποι μείωσης του μισθολογικού κόστους. Ενδεικτική είναι η πρόταση που υπέβαλε προς τον σύλλογο των εργαζομένων της η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς περί εθελοντικής άδειας άνευ αποδοχών ή μερικής απασχόλησης. Σύμφωνα με αυτή, κατά τη διάρκεια της περιόδου ισχύος του παραπάνω καθεστώτος, οι συμμετέχοντες θα μπορούν να εργαστούν αλλού, ενώ μετά το πέρας της δεν θα χάνουν κανένα δικαίωμα.
Η πρώτη αντίδραση των εργαζομένων στο σχέδιο ήταν αρνητική, καθώς θεωρούν ότι αποτελεί προάγγελο δυσμενών αλλαγών στο εργασιακό τους στάτους.
