Είναι κοινοτοπία να επαναλάβει κανείς ότι ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός ευρωπαϊκών νοικοκυριών χαμηλών εισοδημάτων δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα με την ακρίβεια. Ερευνα που διενήργησαν στις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ δύο γαλλικά Ιδρύματα αποκαλύπτει με αριθμούς την κατάσταση και προειδοποιεί για το ενδεχόμενο να εκτιναχθούν το επόμενο χρονικό διάστημα οι εξώσεις και οι κατασχέσεις ακινήτων, διότι λόγω των δραματικών ανατιμήσεων στην ενέργεια αλλά στο κόστος της στέγης, οι καθυστερήσεις στις καταβολές των ενοικίων και των δόσεων στεγαστικών δανείων γίνονται όλο και πιο συχνές, όλο και πιο μεγάλες.
Η πανευρωπαϊκή έρευνα του Ιδρύματος Abbé Pierre και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εθνικών Ενώσεων για την Αρωγή των Αστέγων (FEANTSA), τα αποτελέσματα της οποίας ανακοινώθηκαν στις 30 Ιουνίου, καλύπτει τη διετία 2019-2020. Την περίοδο δηλαδή προτού αποκαλυφθούν τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα που προκάλεσε η πανδημία και κατέληξαν στο ξέσπασμα μιας κρίσης προσφοράς και στην αναζωπύρωση του πληθωρισμού. Κάτι που ασφαλώς επιδεινώθηκε δραματικά μετά το ξέσπασμα του πολέμου και την εκτίναξη των τιμών ενέργειας και της ακρίβειας εν γένει, που ολόκληρος ο πλανήτης βιώνει τους τελευταίους μήνες.
Διαβάστε επίσης: Τι δείχνει η σχέση των τιμών ακινήτων και ενοικίων
Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης
«Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, από την πανδημία της Covid-19, το 8,3% των φτωχών νοικοκυριών έχουν βρεθεί σε αδυναμία να πληρώσουν το ενοίκιο ή να αποπληρώσουν το στεγαστικό τους δάνειο… Το ποσοστό αυτό έχει αυξηθεί κατά 20% μεταξύ 2019 και 2020» σημειώνουν το Abbé Pierre Foundation και η FEANTSA. Στην 7η ετήσια έκθεσή τους για την κατάσταση στέγασης των ευρωπαϊκών νοικοκυριών τονίζουν ότι φοβούνται πως «μακροπρόθεσμα θα παρατηρηθεί μια αύξηση των εξώσεων, με σημαντικές κοινωνικές συνέπειες». Συνεκτιμώντας τις εξελίξεις και κυρίως τις επικείμενες αυξήσεις των επιτοκίων της ευρωζώνης από την ΕΚΤ που θα εκτινάξουν το κόστος εξυπηρέτησης των στεγαστικών δανείων και θα δημιουργήσουν απαιτήσεις των ιδιοκτητών για ανατιμήσεις στα ενοίκια, θα υπέθετε κανείς ότι ο φόβος για τις εξώσεις δεν θα είναι και τόσο «μακροπρόθεσμος» αλλά θα μπορούσε να επαληθευθεί προτού εκπνεύσει η χρονιά, τον προσεχή χειμώνα.
Οι ερευνητές επισημαίνουν εξάλλου ότι «ο εν λόγω κίνδυνος κλιμακώνεται από το γεγονός ότι τα κοινωνικά μέτρα στήριξης λόγω της πανδημικής κρίσης έχουν ουσιαστικά λήξει». Επίσης οι συντάκτες της έκθεσης θεωρούν ότι η παρουσία στην Ευρώπη εκατομμυρίων ουκρανών προσφύγων «απειλεί επίσης να αυξήσει την ήδη ισχυρή πίεση στις υπηρεσίες αρωγής προς όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες».
Πολλές οικογένειες ήδη οικονομικά αποδυναμωμένες από την πανδημία πρέπει τώρα να αντιμετωπίσουν το αυξανόμενο κόστος ενέργειας και τον πληθωρισμό. «Βρίσκονται παγιδευμένοι μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης, μεταξύ της πανδημίας και της προϊούσας κρίσης αγοραστικής δύναμης» συνοψίζει η Σαρά Κουπσού, υπεύθυνη για ευρωπαϊκά θέματα στο Ιδρυμα Abbé Pierre.
Διαρθρωτικά μέτρα τώρα
«Αυτό θα πρέπει να μας κινητοποιήσει το συντομότερο δυνατό: για να αποφευχθεί η έκρηξη μιας κοινωνικής βόμβας, τα κράτη-μέλη της ΕΕ πρέπει να λάβουν τάχιστα διαρθρωτικά μέτρα» πρόσθεσε η γαλλίδα ερευνήτρια. Και ανέφερε ως ενδεδειγμένα μέτρα την αύξηση των επιδομάτων στέγασης και των άλλων «ελάχιστων κοινωνικών παροχών», καθώς επίσης την υιοθέτηση από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «μιας πολιτικής ελέγχου των ενοικίων και καταπολέμησης της κερδοσκοπίας στα ακίνητα». Διότι «είναι σημαντικό να μη χαλαρώσει η υποστήριξη στα ευάλωτα νοικοκυριά, όπως ήδη έχει αρχίσει να συμβαίνει με τις ευρωπαϊκές πολιτικές λιτότητας, αλλά να στηριχθούν τα νοικοκυριά για να αντιμετωπίσουν την εκτίναξη του κόστους ζωής».
Η καταπολέμηση των κακών συνθηκών στέγασης και του άγους των αστέγων στην αντικειμενικά πλούσια Ευρώπη πρέπει επίσης «να ευθυγραμμιστεί με την προσπάθεια καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας» υπογραμμίζουν το Ιδρυμα Abbé Pierre και η FEANTSA. Και εξηγούν ότι οι ανακαινίσεις των ενεργοβόρων κατοικιών με κακή μόνωση πρέπει πρώτα να ωφελήσουν όσους διαβιούν σε προβληματικά σπίτια, αλλά με εγγυήσεις ότι οι αναβαθμίσεις αυτές δεν θα έχουν ως αποτέλεσμα παράλογες αυξήσεις στα ενοίκια.