Η αντίστροφη μέτρηση για την εφαρμογή της κάρτας αγορών (Market Pass) από 3,2 εκατομμύρια νοικοκυριά ξεκίνησε, καθώς σε περίπου έναν μήνα από τώρα θα ανοίξει η ειδική πλατφόρμα στο www.gov.gr για να υποδεχθεί τις αιτήσεις των ενδιαφερομένων και αμέσως μετά θα υπάρξουν οι πρώτες πληρωμές.
«Το Βήμα της Κυριακής» έχει καταγράψει και παρουσιάζει όλα εκείνα τα σημεία που πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες, τα κριτήρια, τα ποσά αλλά και τις… παγίδες ώστε να μη βρεθούν χωρίς να το επιθυμούν εκτός επιδότησης.
- Market pass: Γιατί να επιλέξουμε άυλη ψηφιακή κάρτα – Γράφει ο Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της κυβέρνησης, η ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα δεχθεί τις αιτήσεις θα ανοίξει μέσα Φεβρουαρίου και η υποβολή των αιτήσεων θα γίνει αρχικά με βάση το τελευταίο ψηφίο του Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) του δικαιούχου ενώ μόλις «τρέξει» και ομαλοποιηθεί η διαδικασία θα μπορούν όλοι να υποβάλουν αίτηση ανεξαρτήτως ΑΦΜ.
Πώς θα γίνεται η διαδικασία
Τέλη Φεβρουαρίου αναμένεται να γίνουν οι πρώτες πληρωμές για εκείνους που θα επιλέξουν την άυλη ψηφιακή κάρτα και ακολούθως θα «γεμίζει» η εν λόγω κάρτα την πρώτη εβδομάδα κάθε μήνα μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία τέλη Ιουλίου.
Οσοι όμως δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την άυλη ψηφιακή κάρτα, τότε για να λάβουν τα χρήματα που τους αναλογούν θα πρέπει να δηλώσουν τραπεζικό λογαριασμό για να τους γίνεται η κατάθεση όχι κάθε μήνα αλλά κάθε τρεις μήνες. Επίσης όσοι επιλέξουν αυτόν τον τρόπο πληρωμής θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν θα εισπράξουν το σύνολο της επιδότησης αλλά το 80% αυτής, όπως προβλέπεται στην τροπολογία που ψηφίστηκε πρόσφατα.
Συμπεριλαμβάνονται όλες οι αγορές
Στο ερώτημα που θέτουν οι πολίτες για το τι είδους αγορές θα καλύπτει αυτή η επιδότηση αξίζει να τονιστεί ότι με την τροπολογία που ψηφίστηκε ξεκαθάρισε το τοπίο γιατί αρχικώς είχε φανεί ότι θα αφορά μόνο είδη τροφίμων. Τελικά οποιοδήποτε προϊόν (είτε είναι τρόφιμα είτε οτιδήποτε άλλο) πωλείται σε σουπερμάρκετ, μίνι μάρκετ, παντοπωλεία, κρεοπωλεία, ζαχαροπλαστεία, γαλακτοπωλεία, φούρνους, ιχθυοπωλεία, λαϊκές αγορές κ.τ.λ. εντάσσεται στην κάρτα αγορών.
Με την άυλη ψηφιακή κάρτα ουσιαστικά το κράτος θα προπληρώνει το 10% των αγορών ενός νοικοκυριού, βάσει όμως συγκεκριμένων ορίων που έχει θέσει. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν ένας δικαιούχος θέλει να ξοδέψει πολύ περισσότερα χρήματα για να αγοράσει τρόφιμα κανείς δεν θα του το απαγορεύσει, αλλά το ποσό της επιδότησης θα αντιστοιχεί στο 10% που το κράτος έχει καθορίσει εξαρχής για κάθε αριθμό μελών νοικοκυριού ξεχωριστά.
Το πλαφόν που έχει ορίσει το κράτος
Για παράδειγμα, αν κάποιος είναι άγαμος και πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια το 10% επιδότησης θα υπολογιστεί για μηνιαίες αγορές 220 ευρώ. Δηλαδή το ποσό της επιδότησης για τον συγκεκριμένο δικαιούχο θα είναι 22 ευρώ. Αν ο συγκεκριμένος πολίτης ξοδέψει μέσα σε έναν μήνα 500 ευρώ για τρόφιμα ή για άλλα είδη που μπορεί να προμηθευτεί για παράδειγμα από ένα σουπερμάρκετ δεν θα λάβει επιδότηση 50 ευρώ (10% της μηνιαίας δαπάνης) αλλά τα 22 ευρώ που έχει ορίσει κατ’ ανώτατο το κράτος. Αυτό θα ισχύει για όλες τις κατηγορίες των δικαιούχων, ακόμη και για εκείνους που έχουν πολλά προστατευόμενα τέκνα και εκ των πραγμάτων μπορεί να ξοδέψουν πολύ περισσότερα από το πλαφόν που ορίζει η σχετική τροπολογία.
Τι προβλέπεται για τους φιλοξενούμενους
Επισημαίνεται ότι η επιδότηση αυτή αφορά το σύνολο των μελών του νοικοκυριού και όχι μεμονωμένα. Για παράδειγμα, αν μία οικογένεια φιλοξενεί τον παππού ή τη γιαγιά δεν θα μπορέσουν να υποβάλουν ξεχωριστή αίτηση οι φιλοξενούμενοι όπως είχαν κάνει με την επιδότηση καυσίμων (Fuel Pass), αλλά θα πρέπει την αίτηση να την υποβάλει ο σύζυγος αναγράφοντας όλα τα μέλη που ζουν κάτω από την ίδια στέγη.
Το γεγονός αυτό μπορεί αρχικά να δείχνει ότι περιορίζει το ποσό της επιδότησης αφού δεν θα μπορούν να το λάβουν ξεχωριστά οι φιλοξενούμενοι όπως είχε συμβεί με το Fuel Pass, αλλά τελικά μάλλον υπέρ της οικογένειας μπορεί να εξελιχθεί η όλη διαδικασία καθώς και το εισοδηματικό κριτήριο αυξάνεται αλλά και το ποσό της επιδότησης θα είναι μεγαλύτερο καθώς αυτό καθορίζεται από τον συνολικό αριθμό των μελών που ζουν κάτω από την ίδια στέγη.
Να μην ξεπεραστεί το εισοδηματικό όριο
Για να μπορέσει κάποιος να υποβάλει αίτηση και να εγκριθεί θα πρέπει πληροί μία σειρά από κριτήρια, με το σημαντικότερο να μην ξεπερνά το εισοδηματικό όριο που έχει καθοριστεί ανάλογα με τα συνολικά μέλη της οικογένειας αλλά και την περιουσία. Επίσης θα πρέπει να μην εμπίπτει κάποιο μέλος σε φόρο πολυτελούς διαβίωσης.
Αξίζει να επισημανθεί ότι το εισόδημα που θα ληφθεί υπόψη είναι αυτό που αποκτήθηκε το 2021 και δηλώθηκε στην Εφορία το 2022, ενώ όσον αφορά το περιουσιακό κριτήριο αυτό θα προκύψει από την αντικειμενική αξία των ακινήτων που περιλαμβάνονται στον ΕΝΦΙΑ του περασμένου έτους.
Στην περίπτωση που κάποιος είναι άγαμος θα πρέπει το ετήσιο εισόδημά του, πραγματικό ή τεκμαρτό, να μην ξεπερνά το ποσό των 16.000 ευρώ, ενώ στην περίπτωση έγγαμου χωρίς παιδιά ή μονογονεϊκής οικογένειας με 1 παιδί το εισοδηματικό όριο ανέρχεται σε 24.000 ευρώ.
Οι προϋποθέσεις για τις προσαυξήσεις
Για κάθε επιπλέον μέλος της οικογένειας, είτε αυτό είναι προστατευόμενα τέκνα είτε φιλοξενούμενοι γονείς, παιδιά, φίλοι κ.τ.λ., το εισοδηματικό όριο προσαυξάνεται κατά 5.000 ευρώ. Ως εισόδημα του νοικοκυριού λαμβάνονται υπόψη όλα τα ποσά που έχουν δηλώσει στη φορολογική δήλωση όλα τα μέλη που περιλαμβάνονται σε αυτό.
Για το όριο της ακίνητης περιουσίας έχει καθοριστεί για τους άγαμους στις 250.000 ευρώ και για έγγαμους και μονογονεϊκές οικογένειες στις 400.000 ευρώ.
Τι δικαιούστε ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση
Με ανώτατο όριο αγορών ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας του νοικοκυριού που θα υποβάλει την αίτηση για το Market Pass καθορίζεται το ποσό της μηνιαίας επιδότησης που θα δοθεί από τον Φεβρουάριο έως τον Ιούλιο του 2023. Συνολικά για το εξάμηνο αυτό, το ελάχιστο ποσό επιδότησης ανέρχεται σε 132 ευρώ και το μέγιστο για πολυμελείς οικογένειες διαμορφώνεται στα 600 ευρώ.
Ολόκληρα τα ποσά αυτά θα τα λάβουν οι δικαιούχοι εφόσον χρησιμοποιήσουν την άυλη ψηφιακή κάρτα, διαφορετικά αν επιλέξουν κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό θα λάβουν το 80%, δηλαδή από 105,6 ευρώ έως 480 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των μελών του νοικοκυριού.
Ειδικότερα στους άγαμους το ανώτατο ποσό επιδοτούμενων μηνιαίων αγορών καθορίζεται στα 220 ευρώ/μήνα και κατά συνέπεια το ποσό του Market Pass είναι 22 ευρώ/μήνα ή 132 ευρώ το εξάμηνο με χρήση άυλης ψηφιακής κάρτας. Αντίστοιχα με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό το ποσό θα μειωθεί κατά 20%.
Στην περίπτωση του έγγαμου χωρίς παιδιά ή μονογονεϊκής οικογένειας με 1 παιδί το ανώτατο όριο επιδοτούμενων αγορών έχει καθοριστεί στα 320 ευρώ/μήνα και η μηνιαία επιδότηση σε 32 ευρώ ή 192 ευρώ το εξάμηνο.
Και σε αυτή την περίπτωση τα ποσά προκύπτουν εφόσον χρησιμοποιηθεί άυλη ψηφιακή κάρτα. Διαφορετικά θα είναι μειωμένα στα 153,6 ευρώ το εξάμηνο.
Αν πρόκειται για έγγαμο δικαιούχο με 1 παιδί ή για μονογονεϊκή οικογένεια με 2 παιδιά, τότε το ανώτατο επιδοτούμενο ποσό αγορών ανέρχεται σε 420 ευρώ/μήνα και άρα η μηνιαία επιδότηση θα διαμορφωθεί σε 42 ευρώ και η εξαμηνιαία σε 252 ευρώ με χρήση άυλης ψηφιακής κάρτας (201,6 ευρώ με κατάθεση σε λογαριασμό).
Στην περίπτωση έγγαμου με 2 παιδιά ή μονογονεϊκής οικογένειας με 3 παιδιά το ανώτατο ποσό επιδοτούμενων μηνιαίων αγορών διαμορφώνεται σε 520 ευρώ και η μηνιαία επιδότηση σε 52 ευρώ ή 312 ευρώ το εξάμηνο.
Αντίστοιχα για κάθε επιπλέον μέλος του νοικοκυριού το ανώτατο ποσό μηνιαίων επιδοτούμενων αγορών αυξάνεται κατά 100 ευρώ και η μηνιαία επιδότηση κατά 10 ευρώ.
Παροχή για έξι μήνες
Το μέτρο θα εφαρμοστεί για 6 μήνες (από Φεβρουάριο έως Ιούλιο 2023) και το δημοσιονομικό κόστος (με το δεδομένο ότι περίπου τα μισά νοικοκυριά θα επιλέξουν τη χρήση χρεωστικής ψηφιακής κάρτας) ανέρχεται σε περίπου 650 εκατ. ευρώ. Μάλιστα το κόστος αυτό θα καλυφθεί από το αποθεματικό του προϋπολογισμού για την καταπολέμηση της ενεργειακής κρίσης και συγκεκριμένα από τη φορολόγηση με συντελεστή 33% των υπερκερδών των διυλιστηρίων.
