Αμερικανικές εκλογές: Το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής Τραμπ, Κάμαλα – Ο ρόλος των αγορών

Αν και η αποχώρηση του Τζο Μπάιντεν από την υποψηφιότητά του για επανεκλογή στο προεδρικό αξίωμα και η υποστήριξή του στην αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, η οποία έχει εξασφαλίσει το χρίσμα των Δημοκρατικών, βελτίωσε σημαντικά τις πιθανότητες να διατηρήσουν τον Λευκό Οίκο, εν τούτοις,  ο Ρεπουμπλικανός πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ παραμένει ακόμη για τις αγορές το ξεκάθαρο, αλλά όχι πια το ακλόνητο, φαβορί.

Ο Μπάιντεν έδωσε στους Δημοκρατικούς μια ευκαιρία μάχης και έκανε τις εκλογές πιο ανταγωνιστικές και πιο αβέβαιες από ό,τι πριν από μια εβδομάδα, εκτιμούν οι αναλυτές, με τη δυναμική που αποκτά η Χάρις να αποτυπώνεται στην αγορά πολιτικών προβλέψεων PredictIt, στην οποία οι πιθανότητες νίκης της έχουν αυξηθεί κοντά στο 45% από 39%, ενώ του Τραμπ έχουν υποχωρήσει στο 55% από πάνω από 60% πριν από λίγες ημέρες.

Δημοσκόπηση

Από την άλλη πλευρά, σε νέα δημοσκόπηση του CNN ο Τραμπ έχει την υποστήριξη του 49% μεταξύ των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων σε εθνικό επίπεδο έναντι 46% της Κάμαλα Χάρις, ενώ σε δημοσκόπηση του Reuters/Ipsos η Χάρις βρέθηκε να προηγείται του Τραμπ με 44% έναντι 42%, αν και κοινός τόπος είναι πως μόνο 7-8 Πολιτείες είναι αυτές που βγάζουν τελικά πρόεδρο.

Τα νέα δεδομένα αναμορφώνουν πάντως τις θέσεις των επενδυτών, καθώς τις προηγούμενες εβδομάδες κυριάρχησε το λεγόμενο «Trump trade», δηλαδή επενδυτικές θέσεις και στρατηγικές που ευνοούνται από την απορρύθμιση, τις φορολογικές περικοπές και τις αυξημένες δημοσιονομικές δαπάνες παράλληλα με την επιβολή υψηλότερων δασμών, αφού ύστερα και από την απόπειρα δολοφονίας του Ντόναλντ Τραμπ, οι Ρεπουμπλικανοί έδειχναν ότι θα κερδίσουν όχι μόνο τον Λευκό Οίκο αλλά ταυτόχρονα και τα δύο σώματα του Κογκρέσου («κόκκινο κύμα»).

Η εικόνα έχει τώρα αντιστραφεί μερικώς, καθώς οι επενδυτές επανεξετάζουν τα βασικά σημεία του «Trump trade», που είναι η αύξηση των αποδόσεων των μακροπροθέσμων αμερικανικών ομολόγων, τα κέρδη στις τραπεζικές, υγειονομικές και ενεργειακές μετοχές που σημαδεύτηκαν από μια στροφή από τις μετοχές των τεχνολογικών κολοσσών προς μικρότερες εταιρείες σε τομείς που είχαν μείνει πίσω, αλλά και του Bitcoin, σε συνάρτηση με ένα ισχυρότερο δολάριο.

Ανατροπές

Αν έχουμε πάντως τελικά μια αμφίρροπη προεκλογική περίοδο η μεταβλητότητα θα αυξηθεί, αν και έως τις εκλογές της 5ης Νοέμβριου υπάρχει ακόμα πολύς χρόνος για περισσότερες ανατροπές στα trades.

Ενώ πάντως μια νίκη των Δημοκρατικών συνεπάγεται σε γενικές γραμμές και μια συνέχιση των βασικών οικονομικών πολιτικών της μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη, οι επιπτώσεις μιας προεδρίας Τραμπ 2.0 εκτιμάται πως θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοκ για πολλά μέρη του κόσμου, με τους μεγαλύτερους κινδύνους να εντοπίζονται στην αύξηση των δασμών σε επίπεδα που παρατηρήθηκαν για τελευταία φορά στη δεκαετία του 1930, με αποτέλεσμα ένας εμπορικός πόλεμος που θα μπορούσε να συμπιέσει την παγκόσμια ανάπτυξη και να αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό, ενώ η αύξηση των ομοσπονδιακών ελλειμμάτων θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια κρίση χρέους.

Τα βασικά σημεία οικονομικής πολιτικής των δυο κομμάτων για την επόμενη ημέρα των προεδρικών εκλογών που συγκέντρωσε σε ειδικό της σημείωμα η ελληνική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον έχουν ως εξής:

Α. Ρεπουμπλικάνοι

Οι βασικές προτάσεις οικονομικής πολιτικής του Τραμπ έχουν ως εξής:

1 Υψηλότεροι δασμοί: Ο πρώην πρόεδρος προαναγγέλλει την ενίσχυση της προστατευτικής πολιτικής του, αναφερόμενος, μεταξύ άλλων, σε επιβολή: α) δασμών τουλάχιστον 10% σε όλα τα εισαγόμενα αγαθά ανεξαιρέτως (δασμοί σε περίπου $ 3 τρισ. ετήσιου όγκου εμπορίου ΗΠΑ), β) δασμών 100% σε εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων που μπορεί να κατασκευάζονται στο Μεξικό από κινεζικές εταιρείες, παρά την εμπορική συμφωνία USMCA (πρώην NAFTA) την οποία υπέγραψε με το Μεξικό και τον Καναδά το 2018, και γ) δασμών 60% σε κινεζικά προϊόντα [σχέδιο που, κατά τις εκτιμήσεις, θα αυξήσει τις τιμές σε αγαθά αξίας άνω των $ 5 τρισ. κατά την περίοδο 2026-2035, ενώ παράλληλα μπορεί να αποφέρει επιπλέον $ 2 τρισ. σε κρατικά έσοδα.

2 Αλλαγές στο φορολογικό σύστημα: Ο Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο της διατήρησης των φορολογικών περικοπών του νόμου TCJA, αν και θα απαιτηθεί έγκριση του Κογκρέσου, καθόσον οι περισσότερες προβλέψεις του νόμου αυτού λήγουν το 2025. Αναφέρεται ότι πρόσφατα υποστήριξε σε κεκλεισμένων θυρών συνάντηση με στελέχη μεγάλων επιχειρήσεων τη μείωση του εταιρικού φόρου από 21% που ισχύει σήμερα (τρέχον επίπεδο κατόπιν μείωσης που ο ίδιος νομοθέτησε το 2017, με τον ν. TCJA, από 35%, ενώ τότε επεδίωκε μάλιστα μείωση σε 15%). Συνολικά εξετάζεται ένας δεύτερος γύρος περικοπών των εταιρικών φόρων, όπως και άλλες νέες φορολογικές μεταβολές, όπως φοροαπαλλαγές για παραγωγικούς βιομηχανικούς κλάδους ή/και για τις ΜΜΕπιχ.

3 Καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης: Ο Τραμπ εξετάζει αυστηρούς περιορισμούς στη μετανάστευση (ενδεχομένως: μαζικές απελάσεις, κέντρα κράτησης και επέκταση του συνοριακού τείχους), υποστηρίζοντας ότι οι μετανάστες εργάτες προκαλούν μείωση μισθών και απώλεια θέσεων εργασίας των αμερικανών πολιτών. Για τους αναλυτές επιθετικά μέτρα αυτού του τύπου θα είχαν σημαντικές επιπτώσεις σε όλο το φάσμα της αγοράς εργασίας, επιφέροντας πλήγμα σε βασικούς κλάδους της οικονομίας.

4 Περικοπή των φοροαπαλλαγών για επενδύσεις πράσινης ενέργειας: Ο Τραμπ συζητεί το ενδεχόμενο ακύρωσης των φοροαπαλλαγών του νόμου IRA, του Μπάιντεν, για αύξηση των νέων επενδύσεων στην πράσινη ενέργεια που όμως παράλληλα ενισχύουν την εγχώρια παραγωγή. Ειδικότερα, συζητεί την κατάργηση των επιδοτήσεων για παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων.

5 Πιέσεις στη Federal Reserve: Παρά το ότι η Fed λειτουργεί ανεξάρτητα από την πολιτική, αρκετοί αναλυτές θεωρούν ότι ο πρώην πρόεδρος μπορεί να θίξει την ανεξαρτησία της κεντρικής τράπεζας σε ενδεχόμενη δεύτερη θητεία του, αντικαθιστώντας τον επικεφαλής της (καθώς η θητεία του προέδρου Powel λήγει το 2026) με κάποιον που θα αποδέχεται την ατζέντα του Λευκού Οίκου.

Β. Δημοκρατικοί

Οι βασικές προτάσεις οικονομικής πολιτικής των Δημοκρατικών έχουν ως εξής:

1 Χαμηλότερο κόστος, ιδίως για τα βασικά αγαθά: Ο έλεγχος του πληθωρισμού είναι ευθύνη της Fed, ενώ τονίζονται  ενέργειες σε επίπεδο Διοίκησης για τιθάσευση τιμών.

2 Προσιτή στέγαση: Tονίζονται πολιτικές όπως: α) για αγορά κατοικιών και ενίσχυση της προσφοράς: εκπτώσεις φόρου για αντιστάθμιση του κόστους στεγαστικών δανείων, επιδοτήσεις για πωλήσεις κατοικιών, παροχή ομοσπονδιακών κινήτρων για αλλαγή χρήσης υφιστάμενων καταλυμάτων, και αύξηση της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για νέα οικιστικά έργα, αλλά και β) για συγκράτηση του κόστους ενοικίασης.

3 Υψηλότεροι φόροι για τις ανώτερες εισοδηματικές τάξεις: Αύξηση φόρων για τους έχοντες που δεν καταβάλλουν αναλογικά δίκαιες φορολογικές εισφορές. Προτείνεται ότι: α) οι εταιρείες δεν πρέπει να αφαιρούν από τους ομοσπονδιακούς φόρους που καταβάλλουν το κόστος πληρωμής μισθών άνω του $ 1 εκατ., β) ο εταιρικός φορολογικός συντελεστής πρέπει να αυξηθεί σε 28% (από 21% που ισχύει), και γ) πρέπει να αυξηθεί από 15% σε 21% ο ελάχιστος συντελεστής εταιρικού φόρου για τις μεγάλες πολυεθνικές.

4 Βιομηχανική παραγωγή με καθαρή τεχνολογία: Είναι απαραίτητη η υλοποίηση των επενδύσεων που έχουν δρομολογηθεί σε ολόκληρη την επικράτεια, προς εφαρμογή των βασικών νομοθετημάτων ενίσχυσης της αμερικανικής οικονομίας, και ιδίως των επενδύσεων για ενίσχυση των υποδομών της χώρας και αύξηση της εγχώριας παραγωγής μέσω ανάπτυξης των τεχνολογικών καθαρής ενέργειας.

5 Επιβολή αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας: Στο πλαίσιο των πολιτικών προστασίας του καταναλωτή (pro-consumer) και απαλλαγής του από «άχρηστα τέλη» στις καθημερινές αγορές που κοστίζουν στους Αμερικανούς δεκάδες δισ. δολάρια ετησίως, οι ομοσπονδιακές αρχές υιοθετούν αυστηρούς αντιμονοπωλιακούς κανονισμούς, έως και κατά των συγχωνεύσεων μεγάλων εταιρειών, προς ενίσχυση της διαφάνειας τιμών.