Συνομιλώντας με οικονομικούς αναλυτές και αξιόπιστους αξιολογητές των μακροοικονομικών μεγεθών νιώθει κανείς ότι η ελληνική οικονομία αυτή την ώρα δεν απειλείται από τις συνήθεις εσωτερικές ανισορροπίες που τη βασάνιζαν επί πολλές δεκαετίες.
Προς επιβεβαίωση των λόγων τους επισημαίνουν ότι είναι διαχρονικά σπάνιες οι επιδόσεις της τα τελευταία χρόνια. Οι ρυθμοί ανάπτυξης, για παράδειγμα, εξελίσσονται επί τέσσερα συνεχή έτη δυναμικά υψηλότερα του μέσου ευρωπαϊκού όρου και όλες οι εκτιμήσεις φέρουν την ελληνική οικονομία να κινείται αναλόγως και κατά τη διάρκεια του 2025 και του 2026. Και επιμένουν ότι συνεχείς ρυθμοί ανάπτυξης στη ζώνη του 2,5%, διατηρούμενοι επί μια εξαετία, είναι ικανοί να κάνουν τη διαφορά και να καλύψουν σε σημαντικό βαθμό τον στόχο της σύγκλισης με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Δυναμική
Επιπροσθέτως δεν κρύβουν ότι και τα υπόλοιπα κρίσιμα μεγέθη, με βάση τις στατιστικές σειρές, εξελίσσονται ικανοποιητικά. Τα δημόσια οικονομικά είναι σταθεροποιημένα, τα πρωτογενή πλεονάσματα είναι ισχυρά κινούμενα επίσης στη ζώνη του 2,5% του ΑΕΠ ετησίως και όλα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι θα συνεχίσουν να επιτυγχάνουν αντίστοιχες επιδόσεις και στα προσεχή χρόνια, παρά τις επιφυλάξεις που ορισμένοι εκφράζουν για τη διάρκεια των υψηλών εσόδων της άμεσης και έμμεσης φορολογίας που γεμίζουν τα κρατικά ταμεία τα πολλά τελευταία χρόνια.
Και αυτό γιατί οι παρεμβάσεις στη ζώνη των φορολογικών συντελεστών και σε εκείνη των απαλλαγών είναι περιορισμένες και δεν αφαιρούν δυναμική από την αναμενόμενη εξέλιξη των φορολογικών εσόδων.
Επενδυτική βαθμίδα
Το δημόσιο χρέος επίσης θα συνεχίσει να απομειώνεται και εκτιμάται ότι στο τέλος του 2025 θα έχει υποχωρήσει σε επίπεδα μικρότερα του 150% του ΑΕΠ. Στη βάση αυτών των προοπτικών κινούνται άλλωστε τα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων, όπως διεφάνη από το αποτέλεσμα της πρώτης δημοπρασίας τίτλων δεκαετούς διάρκειας, όπου οι προσφορές ήταν κατά 3,5 φορές υψηλότερες των 200 εκατ. ευρώ που ζητούσε το υπουργείο Οικονομικών και το επιτόκιο στο 3,56%. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι το Ελληνικό Δημόσιο έφθασε να δανείζεται όσο και η Γαλλία. Γίνεται φανερό ότι οι αγορές αντιμετωπίζουν τη χώρα μας ως έχουσα επενδυτική βαθμίδα, παρότι οι Moody’s δεν την έχουν ακόμη αναβαθμίσει.
Ο πληθωρισμός ταυτόχρονα βαίνει μειούμενος, αν και βραδύτερα από την υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο βρίσκεται κάτω του 3% και εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να υποχωρεί στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Η ανεργία επιπλέον υποχώρησε το 2024 κάτω του 10% και εκτιμάται ότι και το 2025 θα διατηρηθούν οι πτωτικές τάσεις.
Ο προβληματισμός
Το μόνο μέγεθος που προβληματίζει είναι αυτό του ισοζυγίου πληρωμών, το έλλειμμα του οποίου κινείται ανοδικά. Ωστόσο για τους οικονομικούς αναλυτές έχει και αυτό την εξήγησή του και προκύπτει από τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, η υποστήριξη των οποίων απαιτεί, πέραν των άλλων και ακριβές εισαγωγές μηχανολογικού εξοπλισμού και μηχανημάτων.
Για τους οικονομικούς αναλυτές οι στατιστικές σειρές των τελευταίων ετών δηλώνουν αν μη τι άλλο σταθερότητα και θετικές προοπτικές. Οι ίδιοι δεν διστάζουν επιπλέον να αποδώσουν την ελληνική οικονομία ως «νοικοκυρεμένη», η οποία για πρώτη φορά δεν αποτελεί κίνδυνο για την Ευρώπη.
Αντιθέτως, όπως επισημαίνουν, η ίδια απειλείται από την προβληματικότητα των οικονομικών συνθηκών που επικρατούν στη Γερμανία και στη Γαλλία.
Αβεβαιότητες
«Δεν έχει καταγραφεί ποτέ άλλοτε κάτι τέτοιο, από τότε που η Ελλάδα έβαλε όλα τα λεφτά της στην Ευρώπη» υπογραμμίζει με νόημα ο οικονομικός σύμβουλος της Alpha Bank κ. Π. Καπόπουλος, προσθέτοντας ότι «είναι η πρώτη φορά που οι όποιες αβεβαιότητες για την ελληνική οικονομία πηγάζουν από τις δύο πιο ισχυρές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Και συνεχίζει λέγοντας ότι «αυτή είναι πρωτόγνωρη απειλή για μας και απολύτως συνδεδεμένη με οικονομικούς, πολιτικούς και γεωπολιτικούς κινδύνους που αφορούν τις δύο μεγάλες χώρες».
Πολιτική κρίση
Οντως η Γαλλία βιώνει βαθιά πολιτική κρίση, ο πρόεδρος Μακρόν αμφισβητείται εντόνως και η οικονομία της κινείται στο όριο, η ανάπτυξή της αναιμική κάτω του 1%, το δημοσιονομικό της έλλειμμα το 2024 ξεπέρασε το 6% και η θνησιγενής κυβέρνησή της παλεύει να το συγκρατήσει μεταξύ 5% και 5,5% το 2025.
Αντιστοίχως η Γερμανία παλεύει με την ύφεση, η βαριά της βιομηχανία αντιμετωπίζει κλυδωνισμούς, ο κυβερνητικός συνασπισμός κατέρρευσε πριν τα Χριστούγεννα και πλέον η χώρα οδεύει προς ομοσπονδιακές κάλπες τον προσεχή Φεβρουάριο, με την ευρωσκεπτιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία της κυρίας Αλίς Βάιντελ να διεκδικεί με αξιώσεις ακόμη και την πρώτη θέση, υποσχόμενη μαζικές απελάσεις μεταναστών και επαναφορά του μάρκου!
Κρίσεις
Και οι δύο μεγάλες χώρες, υπό την πίεση και της υπερσυντηρητικής και αντισυστημικής στροφής που μεταφέρει η επανεκλογή Τραμπ στην Ευρώπη, βρίσκονται αντιμέτωπες με συνδυασμένες, απροσδιόριστου μεγέθους και βάθους, πολιτικοοικονομικές κρίσεις, ικανές να επηρεάσουν όλη τη Γηραιά Ηπειρο και κατ’ επέκταση την Ελλάδα και την οικονομία της.
Κοινώς, όπως επισημαίνει ο κ. Καπόπουλος, οι δύο ισχυρότερες ευρωπαϊκές χώρες δεν διαθέτουν σε αυτές τις κρίσιμες γεωπολιτικές συνθήκες ισχυρές ηγεσίες, ικανές να ανταποκριθούν στις μεγάλες προκλήσεις και απαιτήσεις των καιρών.
Αγνωστη συνθήκη
«Αυτή είναι μια συνθήκη άγνωστη και πρωτοφανής για μας» επιμένει ο οικονομικός σύμβουλος της Alpha Bank, συμπληρώνοντας ότι «οι επιπτώσεις της οποίας δεν μπορούν επί του παρόντος να αξιολογηθούν, γιατί απλούστατα δεν γνωρίζουμε τι μέλλει να γίνει στη Γαλλία και στη Γερμανία».
Δεν χωρεί αμφιβολία ότι ζούμε σε μια παράξενη εποχή και το παράδοξο είναι ότι «η νοικοκυρεμένη» Ελλάδα κινδυνεύει από εξελίξεις και κρίσεις που θα καταγραφούν στις άλλοτε εγγυήτριες της ευρωπαϊκής σταθερότητας χώρες και δυνάμεις.
