Κοινός τόπος είναι πως η ελληνική οικονομία μετά την κατάρρευση από την κρίση χρέους θα συνεχίσει να υπεραποδίσει της ευρωζώνης τα επόμενα χρόνια, καθώς σύμφωνα και με τις εαρινές οικονομικές προβλέψεις της Κομισιόν, η ανάπτυξη εφέτος θα κυμανθεί στο 2,2% και 2,3% το 2025, έναντι 0,8% και 1,4% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Το πρωτογενές πλεόνασμα (που έφθασε τα 3,25 δισ. ευρώ στο τετράμηνο Ιανουαρίου-Απριλίου έναντι στόχου 631 εκατ. ευρώ) αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,3% του ΑΕΠ εφέτος και στο 2,5% το 2025, λόγω της αύξησης εσόδων και της συγκράτησης δαπανών, με το δημόσιο χρέος να υποχωρεί στο 153,9% και στο 149,3% του ΑΕΠ αντίστοιχα.
Δυναμική
Η σταδιακή χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης και η επιτάχυνση της υλοποίησης έργων του Ταμείου Ανάκαμψης αναμένεται επίσης σύμφωνα με την Κομισιόν να τονώσουν τις επενδύσεις, οι οποίες προβλέπονται αυξημένες κατά 6,7% το 2024 (από 4% το 2023), για να αποκτήσουν περαιτέρω δυναμική (+8,4%) το 2025 και να καταστούν βασικός παράγοντας για την αύξηση της οικονομικής δραστηριότητας.
Ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων και της ανάπτυξης που θα απαιτηθεί ωστόσο για να μπορεί η Ελλάδα να συγκλίνει με τον μέσο όρο της ευρωζώνης, μετασχηματίζοντας και την οικονομία της, δεικνύει και τον μαραθώνιο που έχει μπροστά της, καθώς σύμφωνα με τις ενημερωμένες προβολές των οικονομικών στοιχείων από τους οικονομολόγους της Eurobank υποθέτοντας έναν μέσο ρυθμό ανάπτυξης 2,5% για την επόμενη δεκαετία, για να φτάσει το μερίδιο των επενδύσεων το 2033 στο 21,4% που είναι ο μέσος όρος της ευρωζώνης (από το 14% σήμερα), απαιτείται σταθερή αύξηση των επενδύσεων παγίων κατά 6,7% κατά μέσο όρο για δέκα χρόνια.
Ο μετασχηματισμός
Η ενίσχυση της δραστηριότητας σε μία σειρά από κλάδους πάντως παραπέμπει σε έναν αργό, αλλά σταδιακό, μετασχηματισμό της οικονομίας. Οπως σημειώνουν κορυφαίοι τραπεζίτες, ακόμη και σε παραδοσιακούς κλάδους τα πράγματα πάνε καλά: π.χ. η ναυτιλία ενισχύεται περαιτέρω, με έντονη την παρουσία και του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στη χρηματοδότησή της.
Ο τουρισμός που στήριξε την οικονομία στην κρίση, τώρα καταγράφει διαδοχικά ρεκόρ, με τη συνολική συμμετοχή του στο ΑΕΠ σε ιστορικά υψηλά. Η Fitch Solutions εκτίμησε μάλιστα πως οι αφίξεις θα αυξηθούν κατά 5,3%, στα 34,5 εκατ. άτομα το 2024, από 32,7 εκατ. άτομα το 2023, ενώ αναμένεται να φτάσουν στα 39,3 εκατ. άτομα έως το 2028, εμφανίζοντας έναν μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 3,7%, καθώς πέρα από τις παραδοσιακές αγορές βασική πηγή αφίξεων μεσοπρόθεσμα θα αποτελέσουν οι αγορές της Κίνας και της Ινδίας.
Η ποσοτική αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος συνεχίζεται εξάλλου, με τα 4στερα και 5στερα ξενοδοχεία από το 15% του συνόλου το 2019 να έχουν ξεπεράσει σήμερα το 25%, ενώ διεθνή brands ενισχύουν την παρουσία τους στη χώρα. Παράλληλα, το real estate και οι κατασκευές που είχαν καταρρεύσει στην κρίση έχουν εκτιναχθεί, ενώ πέρα από την άνοδο των τιμών των ακινήτων που σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ έφτασαν το 60% τα τελευταία 5-6 χρόνια, αλλά και τη σημαντική αποκλιμάκωση των spreads των ελληνικών ομολόγων και της ανόδου του Χρηματιστηρίου καθώς η κεφαλαιοποίηση της αγοράς ξεπέρασε τα 100 δισ. ευρώ, απόρροια και της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας, οι κάθε είδους επιχειρηματικές συναλλαγές ξεπέρασαν την τελευταία 5ετία τα 50 δισ. ευρώ.
Οι κλάδοι
Η ενέργεια είναι ο κλάδος που προσελκύει το μεγαλύτερο ύψος επενδύσεων, σημείωναν κορυφαίοι τραπεζίτες, όπως και τα logistics, κυρίως μέσω της ιδιωτικοποίησης των λιμανιών και του επενδυτικού ενδιαφέροντος κινεζικών, αμερικανικών, αλλά και ινδικών κεφαλαίων.
Η μεταποίηση για πρώτη φορά μετά τη μεγάλη αποβιομηχάνιση των δεκαετιών του ’80 και του ’90, δείχνει σημάδια αναζωογόνησης, με αιχμή την τεχνολογική αναβάθμιση, με τη φαρμακοβιομηχανία π.χ. να έχει αποκτήσει πανευρωπαϊκή εμβέλεια, καθώς το 10% των γενόσημων φαρμάκων της Ευρώπης παράγονται στην Ελλάδα. Σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα του 2019, οι εξαγωγές εμπορευμάτων το 2023 ήταν ενισχυμένες κατά 17 δισ., αύξηση πάνω από 50%. Αλλά και ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν από 18,5% σε 23% στο ίδιο διάστημα.
Τα ναυπηγεία αρχίζουν να στηρίζουν την απασχόληση και την εγχώρια αμυντική βιομηχανία, με προφανή εθνική σημασία, ενώ η Ελλάδα έχει πλέον και ένα από τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα οικοσυστήματα στη ΝΑ Ευρώπη στον τομέα των νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς οι αποτιμήσεις των ελληνικών startups εκτοξεύθηκαν πάνω από τα 8,2 δισ. ευρώ, από 1,1 δισ. ευρώ το 2017.
