Προϋπολογισμό υψηλών προσδοκιών, θετικών μέτρων αλλά και αύξησης των φορολογικών εσόδων περιλαμβάνει το τελικό κείμενο που κατέθεσε αρχές της εβδομάδας στη Βουλή ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Κωστής Χατζηδάκης και το οποίο καθορίζει την πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση τον επόμενο χρόνο εν μέσω πολλών διεθνών προκλήσεων και αυστηροποίησης των δημοσιονομικών κανόνων από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Οι επαγγελματίες
Στην εισηγητική έκθεση των 234 σελίδων του κρατικού προϋπολογισμού του 2024 περιλαμβάνονται όλα τα θετικά μέτρα της κυβέρνησης που αφορούν μισθωτούς, συνταξιούχους, οικογένειες με παιδιά, ευάλωτα νοικοκυριά αλλά και άλλες κατηγορίες πολιτών, ενώ περιλαμβάνει και το νέο καθεστώς φορολογίας που θα διέπει τους ελεύθερους επαγγελματίες με την ελάχιστη ετήσια αμοιβή εισοδήματος να καθορίζεται στα 10.920 ευρώ με αρκετές εξαιρέσεις αλλά και διακυμάνσεις. Την ίδια στιγμή, μεγάλη έμφαση δίνεται στην προσπάθεια τήρησης της δημοσιονομικής σταθερότητας, ενώ από το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού προκύπτει ότι προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η πάταξη της φοροδιαφυγής χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους που προσφέρουν η τεχνολογία και η τεχνητή νοημοσύνη.
Αυξήσεις μισθών
Μέσα στο προσχέδιο του προϋπολογισμού περιγράφονται αναλυτικά όλα τα μέτρα στήριξης για το 2024, συνολικού δημοσιονομικού κόστους 2,5 δισ. ευρώ τα οποία αφορούν συνολικά 3 εκατομμύρια πολίτες. Για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια οι 650.000 δημόσιοι υπάλληλοι θα δουν μία ουσιαστική αύξηση του μισθούς που κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση θα ανέλθει σε 1.476 ευρώ, δηλαδή πολύ πάνω από έναν μέσο μισθό. Συνολικά, οι παροχές σε εργαζομένους στον δημόσιο τομέα, στις Ενοπλες Δυνάμεις, στα Σώματα Ασφαλείας κτλ. προβλέπεται να ανέλθουν το 2024 στα 14,83 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 689 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την εκτίμηση του έτους 2023.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αναμόρφωση του μισθολογίου του δημόσιου τομέα, σύμφωνα με την οποία προσαυξάνονται σταθερά και οριζόντια οι βασικοί μισθοί όλων των δημοσίων υπαλλήλων, η οικογενειακή παροχή καθώς και το επίδομα θέσης ευθύνης. Επιπλέον, με τον ανωτέρω νόμο αυξάνεται το επίδομα παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας καθώς και το μισθολόγιο των μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού.
Αναπροσαρμογή
Την ίδια στιγμή σημαντικά αυξημένες προβλέπεται να είναι οι δαπάνες των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης κυρίως λόγω της σημαντικής αύξησης της συνταξιοδοτικής δαπάνης για τις κύριες συντάξεις και η οποία προβλέπεται να ανέλθει σε 430 εκατ. ευρώ περίπου και λόγω της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων. Παράλληλα, αναμένεται αύξηση των παροχών της ΔΥΠΑ.
Οσον αφορά τους δημοσίους υπαλλήλους οι βασικές παρεμβάσεις αφορούν την οριζόντια αύξηση κατά 70 ευρώ στον βασικό μισθό, την αύξηση της οικογενειακής παροχής από 20 έως 50 ευρώ μηνιαίως, την αύξηση των επιδομάτων θέσης ευθύνης κατά 30% και την αύξηση του επιδόματος παραμεθορίου και ειδικών συνθηκών εργασίας στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Παράλληλα, αυξάνεται το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ καθώς και τα έξοδα μετακίνησης και διανυκτέρευσης του πολιτικού και ένστολου προσωπικού.
Παράλληλα, μονιμοποιείται η πλήρης απαλλαγή περίπου 200.000 πρώην δικαιούχων ΕΚΑΣ από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη (δημοσιονομικό κόστος 38 εκατ. ευρώ κατ’ έτος) και επεκτείνεται το επίδομα μητρότητας από το 2024 στους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αγρότες στους εννέα μήνες, (δημοσιονομικό κόστος 40 εκατ. ευρώ για το 2024),
Εργασία – συντάξεις
Επιπλέον εφαρμόζονται οι ακόλουθες παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας και στο συνταξιοδοτικό σύστημα:
* Από τον Ιανουάριο 2024 αίρεται το πάγωμα των τριετιών στους μισθωτούς.
* Αυξάνονται εκ νέου από την 1η Ιανουαρίου 2024 οι συντάξεις κατά τον μέσο όρο της αύξησης του ΑΕΠ και του πληθωρισμού 2023, με υπολογιζόμενο κόστος 430 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, θετικές παρεμβάσεις προβλέπονται και στο φορολογικό και συγκεκριμένα:
* Στην αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ στους φορολογουμένους με ένα ή περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα (δημοσιονομικό κόστος 135 εκατ. ευρώ για το 2024).
* Στη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για κατοικίες που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές (δημοσιονομικό κόστος 26 εκατ. ευρώ για το 2024) και
* Στην αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας της κεφαλαιαγοράς με σημαντικά επενδυτικά και φορολογικά κίνητρα, όπως είναι η μείωση του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων από 0,5% σε 0,2%, η μείωση κατά 50% του φόρου χρηματιστηριακών συναλλαγών και η κατάργηση του φόρου τόκων ομολόγων σε κρατικά και επιχειρηματικά ομόλογα (ετήσιο δημοσιονομικό κόστος 7 εκατ. ευρώ).
Ο μειωμένος ΦΠΑ
Επιπλέον, από τον Ιανουάριο 2024 θα μονιμοποιηθεί ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ σε μεταφορές, γυμναστήρια και σχολές χορού, κινηματογράφους, με εκτιμώμενο κόστος 305 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Επιπροσθέτως, ο μειωμένος συντελεστής ΦΠΑ στον καφέ και στα ταξί αναμένεται να επεκταθεί για το πρώτο εξάμηνο του έτους 2024, με εκτιμώμενο κόστος 77 εκατ. ευρώ για έξι μήνες. Από την άλλη, ο μειωμένος συντελεστής δεν αναμένεται να επεκταθεί στα σερβιριζόμενα μη αλκοολούχα ποτά, με εκτιμώμενη εξοικονόμηση 37 εκατ. ευρώ ετησίως. Το συνολικό δημοσιονομικό κόστος των ανωτέρω επεκτάσεων εκτιμάται σε 382 εκατ. ευρώ για το 2024.
Οι προβλέψεις και οι στόχοι
Ανάπτυξη κατά 2,9% προβλέπεται να σημειώσει το ΑΕΠ της χώρας το 2024 έναντι αύξησης 2,4% το τρέχον έτος και να διαμορφωθεί σε 233,8 δισ. ευρώ από 222,8 δισ. ευρώ το 2023. Οπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2024 το πρωτογενές αποτέλεσμα για το τρέχον έτος θα είναι πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ και 2,1% του ΑΕΠ για το 2024. Οι εξελίξεις αυτές φέρνουν το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ να μειώνεται στο 152,3% το 2024 έναντι 160,3% φέτος. Σε απόλυτους αριθμούς βέβαια παραμένει πάνω-κάτω στα ίδια επίπεδα, στα 356 δισ. ευρώ.
Σημαντική αποκλιμάκωση θα σημειώσει ο πληθωρισμός, καθώς ο Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών Καταναλωτή αναμένεται να διαμορφωθεί το 2024 σε 2,6% έναντι 4,1% εφέτος, ενώ σημαντική αύξηση θα σημειώσουν οι επενδύσεις καθώς το 2024 θα αυξηθούν σε σύγκριση με το 2023 κατά 15,1%, ενώ φέτος σε σύγκριση με πέρυσι αυξάνονται με ρυθμό 7,1%.
Η κατανάλωση
Μικρή αύξηση θα σημειώσει και η ιδιωτική κατανάλωση κατά 1,3% το 2024 έναντι 2,9% εφέτος, ενώ όσον αφορά τα ποσοστά της ανεργίας το 2024 αναμένεται να μειωθεί στα επίπεδα του 10,6% έναντι 11,2% που θα κλείσει εφέτος.
Το σύνολο των φόρων αναμένεται να ανέλθει εφέτος σε 61,3 δισ. ευρώ, ενώ για το 2024 η πρόβλεψη είναι για εισπράξεις 63 δισ. ευρώ ή 1,7 δισ. ευρώ υψηλότερα σε σύγκριση με εφέτος. Τα εφετινά έσοδα από ΦΠΑ θα ανέλθουν σε 23,3 δισ. ευρώ και το 2024 θα είναι αυξημένα κατά 1,1 δισ. ευρώ για να διαμορφωθούν σε 24,4 δισ. ευρώ.
Εσοδα από φόρους
Και στα έσοδα από φόρους φυσικών προσώπων προβλέπεται αύξηση για το 2024 κατά 960 εκατ. ευρώ καθώς εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 13,34 δισ. ευρώ έναντι 12,38 δισ. ευρώ εφέτος. Εκεί που παρατηρείται μείωση σε ετήσια βάση είναι στα έσοδα από φόρους νομικών προσώπων. Η πρόβλεψη για το 2024 είναι να εισπραχθούν 6,7 δισ. ευρώ, 300 εκατ. ευρώ χαμηλότερα σε σύγκριση με το 2023.
Από την άλλη, σχεδόν στα ίδια επίπεδα με φέτος θα κινηθούν τα έσοδα από ειδικούς φόρους κατανάλωσης (7,07 δισ. ευρώ), ενώ μειωμένα κατά περίπου 50 εκατ. ευρώ θα είναι τα έσοδα από τους φόρους ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) για να διαμορφωθούν το 2024 σε 2,490 δισ. ευρώ έναντι 2,540 δισ. ευρώ το 2023.
