Στο «μάτι» των ισχυρών του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων έχουν μπει τα ανεξάρτητα καταστήματα της μικρής λιανικής, ήτοι μίνι μάρκετ και παντοπωλεία, που αν και αριθμητικά λιγοστεύουν την τελευταία 15ετία, συνεχίζουν να αθροίζουν έναν διόλου ευκαταφρόνητο τζίρο, της τάξης των 3 δισ. ευρώ.
Ενώ αν συνυπολογίσουμε και τις πωλήσεις περιπτέρων και ψιλικατζίδικων οι πωλήσεις της μικρής λιανικής φθάνουν τα 5,15 δισ. ευρώ, όπως αναφέρει στο «Βήμα» η κυρία Σταματίνα Παντελαίου, διευθύντρια Οικονομικών Κλαδικών Μελετών της ICAP CRIF.
Και δεν είναι μόνο οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ που δείχνουν όλο και μεγαλύτερο ζήλο για να κερδίσουν τη «μάχη της γειτονιάς», αλλά έχουν εμφανιστεί και νέοι διεκδικητές, όπως εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο λεγόμενο quick commerce και άλλες στη λογική τού one stop shop (λίγο εστίαση, λίγο περίπτερο, λίγο ψιλικατζίδικο, λίγο καφέ και λίγο μπακάλικο), ακόμη και σε 24ωρη βάση λειτουργίας.
Σε πρώτη ζήτηση βρίσκονται τα μεμονωμένα καταστήματα ευκολίας (convenience stores) που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλή πυκνότητα πληθυσμού, καθώς προσφέρουν ένα είδος εγγύησης για μεγάλη και σταθερή πελατεία, καθώς και εκείνα στην «καρδιά» των περιοχών της περιφέρειας με στενότητα χώρου και μεγάλη τουριστική κίνηση.
Διευρυμένο ωράριο
Το πόσοι, ποιοι και πώς θα επιβιώσουν από όσους δεν θα ενδώσουν στο pressing των επώνυμων αλυσίδων θα εξαρτηθεί από το αν θα καταφέρουν να προσαρμοστούν γρήγορα στις νέες απαιτήσεις των καταναλωτών, που θέλουν τη μικρή λιανική να διαθέτει μεγάλη ποικιλία προϊόντων από βασικά είδη μέχρι εξειδικευμένα προϊόντα υγείας και ευεξίας, να έχει διευρυμένο ωράριο, ακόμη και 24/7, να προβαίνει σε προωθητικές ενέργειες και εξατομικευμένες προσφορές, να λειτουργεί ηλεκτρονικό κατάστημα, να διαθέτει προγράμματα πιστότητας και αυτοματοποιημένα ταμεία και να παρέχει υπηρεσίες παράδοσης κατ’ οίκον.
Ολα τα παραπάνω, ή τουλάχιστον τα περισσότερα, συν την αναγνωρισιμότητα του brand και μια σειρά υποστηρικτικές υπηρεσίες, από το μάρκετινγκ και την τεχνική βοήθεια σε όλα τα επίπεδα μέχρι τη διάθεση χρηματοδοτικών εργαλείων, προσφέρουν οι αλυσίδες μέσω του συστήματος της δικαιόχρησης (franchise), στοχεύοντας στην προσέλκυση είτε επιχειρηματιών που ήδη έχουν κατάστημα μικρής λιανικής σε «καλή» περιοχή είτε νέων που επιθυμούν να αποκτήσουν τη δική τους δουλειά.
Νέα κανονικότητα
Σε κάθε περίπτωση, οι προοπτικές των μικρών καταστημάτων, που δείχνουν ότι όχι μόνο αντιστέκονται στη νέα κανονικότητα της ακρίβειας αλλά και αναπτύσσονται, εν αντιθέσει με τα κοστοβόρα μεγάλα σουπερμάρκετ, τα οποία στην παρούσα συγκυρία εμφανίζουν στοιχεία κορεσμού, έχουν ως αποτέλεσμα την έντονη κινητικότητα στον κλάδο.
Το αυξημένο ενδιαφέρον της ΑΒ Βασιλόπουλος για τη μικρή λιανική αποτελεί ένα απτό παράδειγμα. Εξ ου και όπως εξήγησε ο Νίκος Λαβίδας, brand president της ΑΒ Βασιλόπουλος, επενδύει περαιτέρω στο franchise, που εισφέρει σήμερα το 15% των πωλήσεων από 12% πέρυσι, με στόχο να φτάσει το 25% στην επόμενη τριετία.
Μετασχηματισμός
Η στρατηγική αυτή, μέρος του τριετούς πλάνου μετασχηματισμού τής εν Ελλάδι θυγατρικής του πολυεθνικού ομίλου Ahold Delhaize, θα επεκτείνει το δίκτυο καταστημάτων σε νέες περιοχές, ιδίως σε περιοχές με έντονη τουριστική κίνηση, διατηρώντας παράλληλα χαμηλά το λειτουργικό κόστος και εξασφαλίζοντας υψηλότερα περιθώρια EBITDA.
Το πλάνο της ΑΒ έως το τέλος του 2024 περιλαμβάνει τη μετατροπή 45 καταστημάτων σε franchise, και το κλείσιμο 11 εταιρικών καταστημάτων με παράλληλη επένδυση σε 63 νέα καταστήματα τόσο στο μοντέλο του franchise όσο και στο δίκτυο εταιρικών καταστημάτων ΑΒ, που αυτή τη στιγμή αριθμούν 293. Το ύψος των επενδύσεων ανέρχεται περίπου στα 50 εκατ. ευρώ.
Ανταγωνιστικότητα
Την ίδια ώρα, η OK! Αnytime Market με 154 «μίνι σουπερμάρκετ» με καθημερινό ωράριο 8 π.μ.-11 μ.μ., Δευτέρα ως Κυριακή, στοχεύει στη διατήρηση της θετικής πορείας των αποτελεσμάτων της και στη βελτίωση της καθαρής θέσης της εταιρείας ενισχύοντας διαρκώς την ανταγωνιστικότητα και την αποτελεσματικότητά της.
Για το 2023 ο τζίρος της αλυσίδας, που αναπτύσσεται μέσω franchise, αυξήθηκε σε 74,74 εκατ. ευρώ από 68,33 εκατ. ευρώ το 2022 και τα αποτελέσματα χρήσης προ φόρων ανήλθαν σε 1,08 εκατ. ευρώ έναντι 977 χιλ. ευρώ το 2022. Η OK! Anytime Market πρόσθεσε στο δίκτυό της 10 νέα καταστήματα κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024.
Δυναμική είναι η επέκταση και του δικτύου My Market Local της Metro AEBE που έφτασε τα 29 καταστήματα γειτονιάς με στόχο μέχρι το τέλος της χρονιάς να ξεπεράσουν τα 30. Ας σημειωθεί ότι τα καταστήματα γειτονιάς έχουν τη δυνατότητα λειτουργίας με διευρυμένο ωράριο και Κυριακές.
Οπως αναφέρεται από τον κ. Αριστοτέλη Παντελιάδη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ομίλου METRO, τα My market Local κερδίζουν σταθερά το ενδιαφέρον νέων επενδυτών, με την εταιρεία να λαμβάνει 100 αιτήσεις ανά μήνα από εν δυνάμει δικαιοδόχους.
Συνεργασίες
Την ανάπτυξη δικτύου franchise στις γειτονιές εξετάζει και η Διαμαντής Μασούτης σύμφωνα με τον γενικό διευθυντή της αλυσίδας, κ. Θεόδωρο Γεροστεργιούδη, ενώ ήδη η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα διατηρεί ευέλικτη εμπορική συνεργασία με 180 μικρά καταστήματα πανελλαδικά υπό την επωνυμία Express Market.
Στα τέλη Ιουνίου ο αριθμός των καταστημάτων Carrefour στην Ελλάδα έφτασε τα 43, εκ των οποίων τα 17 είναι εταιρικά, με τη Retail & More, συμφερόντων του Ν. Βαρδινογιάννη, να στοχεύει σε πάνω από 50 καταστήματα στο τέλος του 2024.
Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του ομίλου AVE, στον οποίο ανήκει η Retail & More, οι καθαρές πωλήσεις του κλάδου χονδρικού εμπορίου προϊόντων ευρείας κατανάλωσης στο πρώτο εξάμηνο του έτους πλησίασαν τα 6 εκατ. ευρώ, αν και το αποτέλεσμα μετά από φόρους διαμορφώθηκε σε ζημίες 1,27 εκατ. ευρώ.
Και ρομποτικά
Στα 21 καταστήματα ευκολίας έχει φθάσει η αλυσίδα Mini STOP Kiosk, που συνδυάζει street cafe και snack, κατάστημα ψιλικών, κάβα και σημείο παροχής υπηρεσιών, λειτουργώντας με εκτεταμένο ωράριο.
Επτά ημέρες την εβδομάδα, 24 ώρες το 24ωρο, λειτουργούν τα 48 καταστήματα Yes! Stores σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ η ISN Ανώνυμη Εταιρεία που αναπτύσσει την αλυσίδα 4all μέσω franchise αριθμεί αυτή τη στιγμή 133 μεικτά καταστήματα ψιλικών και καφέ take away κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα.
Τέλος, τα i-mall Micro Market, πλήρως αυτοματοποιημένα ρομποτικά καταστήματα που λειτουργούν 24/7 μόνο με ανέπαφες συναλλαγές, διαθέτουν ήδη καταστήματα σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Τρίκαλα και Πάτρα.
