Η ξηρασία του εφετινού χειμώνα, με τις πρώιμες υψηλές θερμοκρασίες και το χαλάζι της άνοιξης έφεραν τις πρώτες ζημιές στις καλλιέργειες. Ακολούθησε ο τριπλός καύσωνας του Ιουλίου και στη συνέχεια οι καταστροφικές πυρκαγιές που έκαψαν κοντά στα 1,5 εκατ. στρέμματα ανά τη χώρα. Και έπειτα ήρθαν οι σφοδρές βροχοπτώσεις και οι πλημμύρες δίνοντας το τελειωτικό χτύπημα στον παραγωγικό ιστό της χώρας, καταστρέφοντας παράλληλα δημόσιες υποδομές, κατοικίες, ξενοδοχεία, επιχειρήσεις.
Στα 720.000 στρέμματα υπολογίζονται οι περιοχές των νομών Τρικάλων και Καρδίτσας που έχουν κατακλυστεί από τα νερά χειμάρρων και παραποτάμων του Πηνειού, σύμφωνα με τα δορυφορικά δεδομένα της 7ης Σεπτεμβρίου του Sentinel-1. Στην Ανατολική Θεσσαλία, η έκταση της λίμνης Κάρλα είναι πλέον ίση με εκείνη που είχε πριν την αποξήρανσή της το 1962.
Η αποκατάσταση
Μόνο για την αποκατάσταση των ζημιών στη Θεσσαλία ο περιφερειάρχης κ. Κώστας Αγοραστός εκτιμά ότι θα απαιτηθεί κονδύλι πάνω από δύο δισ. ευρώ, όταν μετά το χτύπημα του «Ιανού» το 2020 χρειάστηκαν 700 εκατ. ευρώ. Από αυτά τα μισά, δηλαδή περί το 1 δισ. ευρώ, υπολογίζει ο καθηγητής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών κ. Ευθύμιος Λέκκας τις οικονομικές συνέπειες στην αγροτική παραγωγή.
Σε αυτά τα ποσά θα πρέπει να προστεθούν και οι ζημιές από τις καταστροφικές πυρκαγιές που κατέκαψαν περί τα 1,5 εκατ. στρέμματα, εκ των οποίων περίπου 270.000 στρέμματα ήταν καλλιέργειες, οι περισσότερες στον Εβρο (περίπου 150.000 στρέμματα), στη Ρόδο, στην Αττική, στην Εύβοια κ.α. Σύμφωνα με έκθεση της Distrelec βασισμένη σε δεδομένα από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πληροφοριών για τις Δασικές Πυρκαγιές που δημοσιεύει το Bloomberg, το εκτιμώμενο κόστος για την Ελλάδα από τις δασικές πυρκαγιές φτάνει τα 1,66 δισ. ευρώ.
Ο λογαριασμός
Κυβερνητικές πηγές δεν αποκλείουν το συνολικό κόστος, λόγω πυρκαγιών και πλημμυρών, να ξεπεράσει κατά πολύ τα 4 δισ. ευρώ. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί ακόμη να υπολογίσει με ακρίβεια πού μπορεί να φτάσει ο τελικός… λογαριασμός, στον οποίο θα πρέπει να συνυπολογιστούν η κατεστραμμένη αγροτική παραγωγή, οι ζημιές σε σπίτια και επιχειρήσεις, οι ισοπεδωμένες υποδομές (δρόμοι, γέφυρες, υδραγωγεία, αντλιοστάσια κ.ά.), τα χαμένα αυτοκίνητα, αλλά και οι αποζημιώσεις του Δημοσίου.
Μόνο έως τα τέλη Ιουλίου (δηλαδή πριν τις μεγάλες πυρκαγιές στον Εβρο και στη Ροδόπη και τις πλημμύρες), τα υποκαταστήματα του Οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων είχαν εκτιμήσει ότι οι ζημιές που καλύπτονται από αποζημιώσεις έφταναν στα 160 εκατομμύρια ευρώ.
Επίσης, τεράστιες υπολογίζεται ότι είναι οι καταστροφές στις αποθήκες σιτηρών και ζωοτροφών ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός των παραγωγικών ζώων που ενδέχεται να έχουν χαθεί. Στην πυρκαγιά του Εβρου οι απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο υπολογίζονται σε περισσότερα από 4.000 ζώα, κυρίως αιγοπρόβατα και βοοειδή.
Αποζημιώσεις
Οπως σημειώνει στο «Βήμα» ο γενικός διευθυντής της Εθνικής Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ) κ. Μόσχος Κορασίδης, απαιτείται η άμεση εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου προγράμματος αποζημιώσεων που θα περιλάβει όλες τις αιτίες ζημιάς που έχουν διαπιστωθεί από την άνοιξη έως και σήμερα στην αγροτική παραγωγή της χώρας.
Σε επιστολή της ΕΘΕΑΣ στον Πρωθυπουργό επισημαίνεται ότι λόγω της έκτασης των ζημιών και του αριθμού των πληγέντων από τα καιρικά φαινόμενα η προσέγγιση πρέπει να είναι ολοκληρωμένη, αξιοποιώντας τα στοιχεία των αγροτών, που δηλώνονται κάθε χρόνο στο ΟΣΔΕ και τη σύγχρονη τεχνολογία (δορυφορικές εικόνες) για να υπάρξουν γρήγορα και αξιόπιστα εκτιμητικά αποτελέσματα, ώστε οι αποζημιώσεις να καταβληθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Πλαφόν στις τιμές
Την επέκταση του πεδίου εφαρμογής του θεσμικού πλαισίου για την περιστολή φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας σε όλα τα προϊόντα που είναι απαραίτητα για τη διατροφή και την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης που προκαλείται από θεομηνία, προβλέπει απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Σκρέκα.
Το πλαφόν ισχύει ήδη σε 68 κατηγορίες προϊόντων, όσα δηλαδή περιέχονται στο «Καλάθι του Νοικοκυριού», στο «Καλάθι των Μαθητών» καθώς και στα «προϊόντα παραγωγής ζεστού νερού χρήσεως» (θερμοσίφωνες).
Νέο κύμα ακρίβειας
Οι καταστροφές στον αγροτικό τομέα αναμένεται ότι θα πιέσουν προς τα πάνω, έτι περαιτέρω, τις τιμές στο ράφι, οι οποίες κινούνται ανοδικά εδώ και ενάμιση χρόνο. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, από τις πλημμύρες στον θεσσαλικό κάμπο και στο Πήλιο έχουν επηρεαστεί περίπου 600.000 στρέμματα βαμβακιού, αλλά και εκτάσεις αραβοσίτου, μηδικής, τριφυλλιού, βιομηχανικής ντομάτας (το 15% δεν είχε προλάβει να συγκομιστεί), μήλων, πατάτας, μελιτζάνας, πιπεριάς και άλλων λαχανικών και φρούτων.
