Το μεγαλύτερο δανειακό πακέτο που έχει χορηγήσει ποτέ στην 74χρονη ιστορία του «εμπιστεύθηκε» το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην Αργεντινή. Την τελευταία στιγμή το Ταμείο αποφάσισε να αυξήσει κατά 7,1 δισ. δολάρια το αιτηθέν από το Μπουένος Αϊρες δάνειο των 50 δισ. δολαρίων, επιβάλλοντας βεβαίως τους όρους λιτότητας που συνηθίζει σε παρόμοιες περιπτώσεις προκειμένου να συνεχίζονται οι εκταμιεύσεις των δόσεων, αλλά και έναν επιπλέον όρο: την απαγόρευση παρεμβάσεων από την Κεντρική Τράπεζα της χώρας για να στηρίξει το πέσο, αν η ισοτιμία του νομίσματος βρίσκεται κάτω από τα 44 πέσος ανά δολάριο.
Πρόκειται για έναν όρο που ουσιαστικά προδιαγράφει την υποτίμηση του πέσο, καθορίζοντας την «πρέπουσα» ισοτιμία του έναντι του δολαρίου. Απο την αρχή του τρέχοντος έτους το αργεντίνικο νόμισμα έχει χάσει σχεδόν το ήμισυ της αξίας του έναντι του δολαρίου και έχει διαμορφωθεί στα 39 πέσος ανά δολάριο. Παρά ταύτα, το ΔΝΤ εκτιμά ότι υπάρχει περαιτέρω περιθώριο υποχώρησής του κατά περίπου 13%, μέχρι να φθάσει δηλαδή η ισοτιμία στα 44 πέσος ανά δολάριο. Προφανώς για να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας…
Το παρασκήνιο
Η απαίτηση αυτή του ΔΝΤ ώθησε στην παραίτηση τον επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Αργεντινής Λουίς Καπούτο, μία μόλις ημέρα μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας του Ταμείου με την κυβέρνηση του Μπουένος Αϊρες. Οπως έγινε γνωστό, ο Καπούτο είχε αποκλειστεί από τις διαπραγματεύσεις με το ΔΝΤ, το βάρος των οποίων σήκωσε ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Νικολάς Ντουχόβνε. Ηταν άλλωστε ο υπουργός που πανηγύρισε την έκβαση της διαπραγμάτευσης και ανακοίνωσε περιχαρής το «μπόνους» των δανεικών που ενέκρινε για τη χώρα του το Ταμείο. Τον Καπούτο θα αντικαταστήσει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας Γκουίντο Σαντλέρις.
Τα 57,1 δισ. δολάρια θα εκταμιευθούν εντός της επόμενης τριετίας – εξ αυτών η Αργεντινή έχει ήδη εισπράξει τα 15 δισ. δολάρια. Ενας από τους όρους που δέχθηκαν ο φιλελεύθερος πρόεδρος Μαουρίτσιο Μάκρι και η κυβέρνησή του είναι να μηδενίσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας την επόμενη χρονιά. Στόχος που προοιωνίζεται, όπως εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς, περαιτέρω σφίξιμο του ζωναριού από τους Αργεντίνους. Οι διαμαρτυρίες των εργαζομένων εν όψει της προοπτικής αυτής είχαν ξεκινήσει άλλωστε προτού ακόμη «σφραγιστεί» η δανειακή συμφωνία – την περασμένη Τρίτη τα αργεντίνικα συνδικάτα είχαν διοργανώσει γενική απεργία κατά της λιτότητας.
Φοβούνται τα «όρνια»
Οι Αργεντίνοι είναι επιφυλακτικοί απέναντι στον διεθνή χρηματοπιστωτικό οργανισμό επειδή έχουν νωπή την εμπειρία της πτώχευσης του 2001, που ώθησε μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στη φτώχεια. Η τότε παρέμβαση του ΔΝΤ μόνο επιτυχημένη δεν μπορεί να κριθεί – το ίδιο το Ταμείο άλλωστε το 2004 είχε παραδεχθεί ότι διέπραξε σειρά σφαλμάτων στο συγκεκριμένο δανειακό πρόγραμμα. Είχε κάνει λόγο για ελλιπή εποπτεία στην εκτέλεση του προγράμματος, αλλά και για τις υπερβολικές εκτιμήσεις του σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη που θα έφερναν τα μέτρα (οι γνωστοί και παρ’ ημίν πολλαπλασιαστές…) και εν γένει για την επιτυχία των οικονομικών μεταρρυθμίσεων που εφαρμόστηκαν.
Το ερώτημα που μένει τώρα να απαντηθεί είναι αν τα δανειακά κεφάλαια που θα εισπράξει η Αργεντινή θα τη βοηθήσουν να ορθοποδήσει (πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 4,2% το δεύτερο τρίμηνο του έτους έναντι του πρώτου). Η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε πεπεισμένη γι’ αυτό, αλλά δεν θα μπορούσε να πει και τίποτε άλλο. Ωστόσο ο διεθνής Τύπος δεν έχει πειστεί, δίνοντας επιχειρήματα στους περονιστές της αντιπολίτευσης (αυτούς που αποκαλούν «όρνια» τους ξένους δανειστές), οι οποίοι πρόσφατα επικαλέστηκαν το φιλελεύθερο «Business Insider» που προειδοποίησε ότι «ένα εκτεταμένο πρόγραμμα διάσωσης της αργεντίνικης οικονομίας από το ΔΝΤ ίσως επιδεινώσει αντί να βελτιώσει τα πράγματα».
