To 2023 oι πωλήσεις των 35 μεγαλύτερων αλυσίδων σουπερμάρκετ, χωρίς όμως τη Lidl Ελλάς, τον δεύτερο «παίκτη» του κλάδου, καθώς δεν δημοσιεύει ισολογισμό, ανήλθαν σε 12,24 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 1,12 δισ. ευρώ, ή κατά 10,12% συγκριτικά με το 2022. Πρόκειται για την έβδομη συνεχόμενη χρονιά σημαντικής ανόδου των κλαδικών πωλήσεων, οι οποίες στη διάρκεια της εν λόγω περιόδου αυξήθηκαν σωρευτικά 61% ή κατά 4,65 δισ. ευρώ, επισημαίνεται στην 28η έκδοση του «Πανοράματος των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ» της Boussias Editors.
Η θεαματική άνοδος του τζίρου των επιχειρήσεων της οργανωμένης λιανικής αποδίδεται στην επίδραση της πανδημίας και των lockdowns, στην πλήρη επαναλειτουργία και περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου της πτωχευμένης Μαρινόπουλος υπό την Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη (ΕΥΣ), στην οργανική ανάπτυξη του κλάδου έναντι ανταγωνιστικών προς αυτόν δικτύων και στον πληθωρισμό από το δεύτερο εξάμηνο του 2021 και μετά.
Οι 10 μεγαλύτεροι όμιλοι
Οι αθροιστικές πωλήσεις των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών σουπερμάρκετ πέρυσι άγγιξαν το 97,6% του συνολικού κλαδικού τζίρου, καθώς ανήλθαν σε 11,94 δισ. ευρώ, αυξημένες σε ποσοστό 11,23% συγκριτικά με το 2022. Ακολουθώντας το μοτίβο των τελευταίων χρόνων ο όμιλος Σκλαβενίτης, μακράν leader του κλάδου, πρόσθεσε το υψηλότερο ποσό εσόδων στο ταμείο του (+682,19 εκατ. ευρώ έναντι το 2022) φθάνοντας στα 5,16 δισ. ευρώ. Υπενθυμίζεται ότι την εποχή που ο όμιλος Σκλαβενίτης διέσωσε τη Μαρινόπουλος, ο ετήσιος τζίρος του ήταν 1,1 δισ. ευρώ. Η ΑΒ Βασιλόπουλος με πωλήσεις 1,97 δισ. ευρώ, ήταν η μόνη αλυσίδα από το top 10 που παρουσίασε ελαφρώς μειωμένες πωλήσεις (-0,58%) συγκριτικά με το 2022.
Την τρίτη θέση κατέλαβε η ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ (My Market και Metro Cash & Carry) με αύξηση πωλήσεων 5,85% και ετήσιο τζίρο 1,59 δισ. ευρώ. Ακολούθησε ο όμιλος Διαμαντής Μασούτης με μεγάλη αύξηση πωλήσεων, κατά 14,51%, και τζίρο 1,08 δισ. ευρώ, ενώ τη μεγαλύτερη ποσοστιαία ανάπτυξη τζίρου μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων εταιρειών εμφάνισε η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η οποία κατέλαβε πλέον την πέμπτη θέση στη σχετική κατάταξη, με ετήσια άνοδο πωλήσεων 41,38% και τζίρο 703,78 εκατ. ευρώ (η εταιρεία τη διετία 2021-2022 πραγματοποίησε σημαντικές εξαγορές).
Τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων εμφάνισε η βορειοελλαδική Εγνατία, με άνοδο 16,9% και τζίρο 187,13 εκατ. ευρώ. Η Πέντε (Γαλαξίας) κατέλαβε την έκτη θέση της σχετικής κατάταξης, με ετήσια αύξηση 4,31% και τζίρο 535,65 εκατ. ευρώ. Την ακολούθησαν η Market In, με πωλήσεις 403,33 εκατ. ευρώ και ετήσια αύξηση τζίρου 7,47%, η Bazaar, με πωλήσεις 244,92 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 9,54% έναντι του 2022, και η Ok Anytime με πωλήσεις 74,74 εκατ. ευρώ και αύξηση αντιστοίχως 9,38%.
Η κερδοφορία
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η πορεία της κερδοφορίας των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών της οργανωμένης λιανικής τροφίμων. Πιο αναλυτικά, το 2023 τα συνολικά κέρδη προ φόρων ήταν αυξημένα κατά 34,2% συγκριτικά με το 2022 στα 193,73 εκατ. ευρώ, επανερχόμενα στα επίπεδα του 2021 (200,69 εκατ. ευρώ). Ως εκ τούτου ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας των «δέκα» διαμορφώθηκε στο 1,62% έναντι 1,34% το 2022 και 2,03% το 2021. H καθαρή κερδοφορία του συνόλου των 35 σουπερμάρκετ διαμορφώθηκε λίγο υψηλότερα, στα 220,5 εκατ. ευρώ, έναντι 166,41 εκατ. ευρώ το 2022. Συνεπώς το καθαρό περιθώριο κέρδους (προ φόρων) του κλάδου το 2023 διαμορφώθηκε στο 1,80% έναντι 1,50% το 2022.
Εξετάζοντας το περιθώριο καθαρού κέρδους μετά την αφαίρεση όλων των εξόδων, συμπεριλαμβανομένων των φόρων και των τόκων, σε ενοποιημένο επίπεδο για τον όμιλο Σκλαβενίτης ήταν πέρσι 1,88% από 1,30% το 2022, ενώ για τη ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ ήταν 1,65%, στα ίδια επίπεδα με το 2022. Για τη Διαμαντής Μασούτης σε επίπεδο ομίλου ο αντίστοιχος δείκτης υποχώρησε στο 0,58% το 2023 από 0,60% το 2022.
Ο δείκτης συνολικού μεικτού κέρδους των δέκα μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών έμεινε αμετάβλητος στο 26,91% έναντι 26,84% το 2022. Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος 4903/2022 «πάγωσε» τα περιθώρια κέρδους των προϊόντων διαβίωσης-διατροφής στο επίπεδο του Αυγούστου του 2021.
Το παράδοξο
Τα ταμεία των σουπερμάρκετ, που σημειωτέον αντιπροσωπεύουν το 58% της κατανάλωσης βασικών αγαθών καθώς το υπόλοιπο 42% γίνεται μέσω άλλων καναλιών, δεν γεμίζουν μόνο τα τελευταία 5-7 (καλύτερα) χρόνια για την ελληνική οικονομία, αλλά παραμένουν γεμάτα ακόμη και σε σύγκριση με 2007. «Από το 2007 έως το 2024 η αγορά έχει καταγράψει αύξηση 28% σε αξία πωλήσεων, ενώ στο ίδιο διάστημα ο όγκος πωλήσεων υποχώρησε κατά 2%» ανέφερε ο κ. Βάιος Δημοράγκας, διευθύνων σύμβουλος της NielsenIQ, στο πλαίσιο του 15ου Συνεδρίου ΙΕΛΚΑ: Grocery Management in Turbulent Times.
Ομως περίπου στο ίδιο διάστημα, που οι καταναλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με τη δεκαετή εγχώρια οικονομική κρίση και τα μνημόνια, την πανδημία, την ενεργειακή κρίση και τον ισχυρό πληθωρισμό, το μέσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα σε πραγματικές τιμές ήταν στην Ελλάδα το 2023 χαμηλότερο κατά 28,38% σε σύγκριση με αυτό του 2010, με βάση τα στοιχεία Eurostat!
Αυτό το παράδοξο όμως δεν φαίνεται να επηρέασε δραματικά τον όγκο πωλήσεων στις αλυσίδες σουπερμάρκετ. Κατά τον κ. Δημοράγκα τρία βασικά σημεία, η εξάπλωση της ιδιωτικής ετικέτας, η ισχυρή προωθητική δραστηριότητα, που ανέρχεται στο 57,9%, και η διατήρηση της τάσης της κατ’ οίκον κατανάλωσης, εξηγούν τους λόγους που η ζήτηση παραμένει σταθερή.
Από την πλευρά των σουπερμάρκετ επισημαίνεται ωστόσο ότι αθροιστικά ο πληθωρισμός από το 2008 ανέρχεται σε περίπου 40%, κάτι που επηρεάζει το κόστος, αφού οι αλυσίδες δεν παράγουν προϊόντα αλλά αγοράζουν.
Επιπλέον συγκριτικά με 18 χρόνια πριν ο κλάδος των σουπερμάρκετ σε όρους εμπορικών χώρων και απασχόλησης έχει αυξηθεί κατά περίπου 30%, ενώ ταυτόχρονα η κατανάλωση στην Ελλάδα όλο αυτό το διάστημα έχει ενισχυθεί και από τον τουρισμό.
