Μία ωρολογιακή βόμβα ύψους 50 δισ. ευρώ κρατούν από την περασμένη Πέμπτη στα χέρια τους τα μέλη του Αρείου Πάγου. Ο λόγος γίνεται για κόκκινα δάνεια που εξήλθαν την τελευταία τριετία των τραπεζικών ισολογισμών μέσω τιτλοποιήσεων και βρίσκονται υπό τη διαχείριση εξειδικευμένων στις ανακτήσεις οφειλών εταιρειών.

Το Ανώτατο Δικαστήριο καλείται να αποφασίσει για το αν οι τελευταίες έχουν το δικαίωμα να εκπροσωπούν τα funds που έχουν επενδύσει στην εγχώρια αγορά χρέους με τη συγκεκριμένη μέθοδο. Τη σχετική νομιμοποίηση αμφισβητούν οι δικηγόροι των δανειοληπτών, οι οποίοι έχουν πετύχει να παγώσουν μέσω νομικών ενεργειών αρκετούς πλειστηριασμούς.

Η συζήτηση

Το θέμα συζητήθηκε στην Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, όπου δικηγορικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, καταναλωτικές οργανώσεις και άλλοι φορείς υποστήριξαν ότι οι servicers δεν μπορούν να λειτουργούν ως διάδικοι των επενδυτών, καθώς αυτό δεν προβλέπεται στη νομοθεσία του 2003, στη βάση της οποίας έγιναν οι τιτλοποιήσεις. Από την πλευρά τους, οι νομικοί εκπρόσωποι των Eurobank και doValue, για υπόθεση των οποίων συνεδρίασε το δικαστήριο, υπογράμμισαν ότι ο νόμος του 2015 που διέπει τη λειτουργία του κλάδου, ορίζει την υποχρεωτική διαμεσολάβηση των διαχειριστών.

Σημείωσαν δε πως αυτό προβλέφθηκε για την προστασία των οφειλετών, ώστε να μη διαπραγματεύονται απευθείας με τα funds, αλλά με εταιρείες που είναι υποχρεωμένες να ακολουθούν συγκεκριμένους κανόνες. «Σημασία δεν έχει πώς ένα δάνειο αποενοποιήθηκε, με απευθείας πώληση ή μέσω τιτλοποίησης, αλλά ποιος θα είναι αυτός που θα το διαχειριστεί» τόνισαν σχετικά.

Η πρώτη ένδειξη

Μία πρώτη απάντηση σε αυτό έδωσε ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ο οποίος τάχθηκε υπέρ των διαχειριστών. Νομικοί κύκλοι σημειώνουν μιλώντας στο «Βήμα» πως η πρόταση αυτή σε καμία περίπτωση δεν είναι δεσμευτική για τους αρεοπαγίτες που θα συνεδριάσουν επί του θέματος κάποια στιγμή τους επόμενους μήνες. Προσθέτουν όμως πως αποτελεί μία πρώτη ένδειξη για την οριστική απόφαση, η οποία θα ληφθεί κατά πλειοψηφία.

Οπως αναφέρουν, το διακύβευμα είναι συγκεκριμένο. «Θα διαμεσολαβούν μεταξύ funds και δανειοληπτών εταιρείες εποπτευόμενες από την Τράπεζα της Ελλάδος που είναι υποχρεωμένες να τηρούν τον προβλεπόμενο κώδικα δεοντολογίας ή οι οφειλέτες θα συνομιλούν με τους δικηγόρους των επενδυτών. Διότι οι πλειστηριασμοί θα γίνουν. Δεν τίθεται θέμα ως προς αυτό» επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.

Σημειώνεται πως μέχρι σήμερα 12 αποφάσεις τμημάτων του Αρείου Πάγου υποστηρίζουν τη θέση των servicers, ενώ μία είναι αντίθετη. Σε αυτήν όμως έχουν στηριχθεί αποφάσεις δικαστηρίων, κυρίως στην επαρχία, που έκαναν δεκτές τις ανακοπές δανειοληπτών, παγώνοντας πλήθος αναγκαστικών εκτελέσεων.

Το αντίθετο σενάριο

Τι θα συμβεί όμως αν ο Αρειος Πάγος δεν δικαιώσει τους servicers; Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, οι επιπτώσεις στη διαδικασία διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους θα είναι σημαντικές. Κατ’ αρχάς από εδώ και στο εξής οι ενέργειες για αναγκαστικές εκτελέσεις θα δρομολογούνται από τα ίδια τα funds, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τον χειρισμό των υποθέσεων. Κατά δεύτερον, θα τεθούν υπό αμφισβήτηση ακόμη και πλειστηριασμοί που έχουν μεν ολοκληρωθεί, αλλά εκκρεμεί η εκδίκαση των ανακοπών.

Οπως λένε οι ίδιες πηγές, μπορεί να χρειαστούν 2-3 χρόνια για να ολοκληρωθεί η όλη διαδικασία. «Σε ένα σενάριο λοιπόν θα μπορούσε να ακυρωθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος της δουλειάς που έχει γίνει έως σήμερα από τους servicers, οδηγώντας σε εκτροχιασμό των επιχειρησιακών τους σχεδίων και σε κατάπτωση των κρατικών εγγυήσεων του «Ηρακλή» που συνοδεύουν τις τιτλοποιήσεις» τονίζουν χαρακτηριστικά. Προσθέτουν πάντως πως σε αυτό το ενδεχόμενο, λύση θα μπορεί να δώσει η κυβέρνηση, αναλαμβάνοντας νομοθετική πρωτοβουλία.

Η έκδοση απόφασης. Ως προς τον χρόνο έκδοσης της απόφασης από τον Αρειο Πάγο νομικοί κύκλοι τονίζουν ότι δεν μπορούν να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις. «Το Ανώτατο Δικαστήριο μπορεί να πάρει όσο χρόνο θέλει για την εξέταση της υπόθεσης» αναφέρουν χαρακτηριστικά. Θεωρούν ωστόσο ότι η φύση της δεν δικαιολογεί μεγάλες καθυστερήσεις.