Μια γιγαντιαία «μπαταρία» αποθήκευσης ενέργειας από… νερό στις Αλπεις δείχνει έναν άλλον δρόμο που θα μπορούσε να αλλάξει το ενεργειακό τοπίο στην Ευρώπη.
Η μονάδα αντλησιοταμίευσης «Nant de Drance», η οποία τέθηκε σε λειτουργία τον προηγούμενο μήνα, προσφέρει την ίδια αποθηκευτική ισχύ με 400.000 μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Χωροθετημένη ψηλά στις ελβετικές Αλπεις, 600 μέτρα κάτω από τη γη (σε μία υπόγεια σπηλιά μεγέθους δύο γηπέδων ποδοσφαίρου, μεταξύ των λιμνών Emosson και Vieux Emosson) είναι εξοπλισμένη με τουρμπίνες μεγάλης ευελιξίας. Τόσο μεγάλης ώστε, μόλις σε πέντε λεπτά, από μονάδα αποθήκευσης ενέργειας (με χωρητικότητα 20 εκατομμύρια kWh) μπορεί να μετατραπεί σε μονάδα παροχής ρεύματος.
Aσφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού
Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αντλησιοταμίευσης στην Ευρώπη, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως μονάδα βάσης – όπως δηλαδή τα πυρηνικά εργοστάσια, ή οι μονάδες φυσικού αερίου ή κάρβουνου – παίζοντας καίριο ρόλο στην ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού της Ελβετίας.
Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού Green Deal και της μετάβασης προς μια οικονομία ουδέτερου ισοζυγίου άνθρακα έως το 2050, με όχημα της Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η αποθήκευση ενέργειας με τη μέθοδο της αντλησιοταμίευσης θεωρείται κομβική.
Είναι άλλωστε μία από τις πλέον δοκιμασμένες τεχνολογίες, έχει δυνατότητα μαζικής αποθήκευσης ενέργειας, τεράστιο χρόνο ζωής που υπερβαίνει τα 50 χρόνια και αποτελεί υποδομή με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία, η οποία δημιουργεί συνθήκες ενεργειακής απεξάρτησης από εισαγόμενα καύσιμα και τεχνολογίες.
H περίσσεια ρεύματος θα πήγαινε χαμένη
Για να λειτουργήσει απαιτούνται δύο ταμιευτήρες με σημαντική υψομετρική διαφορά, οι οποίοι μπορεί να είναι φυσικοί (λίμνη ή ποτάμι) ή τεχνητοί, όπως μία λίμνη που δημιουργεί ένα υδροηλεκτρικό φράγμα. Απαιτείται δηλαδή γεωμορφολογικό ανάγλυφο που η Ελλάδα διαθέτει εν αφθονία.
Οταν υπάρχει πλεονάζουσα ηλεκτρική ενέργεια στο ηλεκτρικό σύστημα (π.χ. τα βράδια όταν η ζήτηση είναι χαμηλή αλλά τα αιολικά δουλεύουν στο… φουλ) η περίσσεια ρεύματος που διαφορετικά θα πήγαινε χαμένη χρησιμοποιείται για να στείλει το νερό από τον κάτω στον πάνω ταμιευτήρα. Οταν αντίθετα υπάρχει υψηλή ζήτηση και όχι αρκετή προσφορά ρεύματος, το νερό αφήνεται να πέσει από ψηλά στον κάτω ταμιευτήρα παράγοντας υδροηλεκτρική ενέργεια. Ετσι λειτουργεί ως μια επαναφορτιζόμενη «μπαταρία της φύσης».
Στην Ελλάδα η αποθήκευση ενέργειας μπήκε στο… κάδρο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο βρίσκεται υπό αναθεώρηση και σύμφωνα με τα όσα ανέφερε προσφάτως η γενική γραμματέας Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας κυρία Αλεξάνδρα Σδούκου, μιλώντας σε συνέδριο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, εντός του έτους θα γίνει ο πρώτος διαγωνισμός για μονάδες αποθήκευσης ενέργειας, με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, με στόχο να έχουν εγκατασταθεί 1.500 μεγαβάτ ως το 2025 και 3.000 μεγαβάτ ως το 2030.
Πακέτο 450 εκατ. στο Ταμείο Ανάκαμψης
Ηδη, στο Ταμείο Ανάκαμψης έχει προβλεφθεί ειδικό πακέτο 450 εκατ. ευρώ για τη στήριξη κατασκευής μονάδων αποθήκευσης ενέργειας, ισχύος έως 1.380 MW, συμπεριλαμβανομένου έργου αντλησιοταμίευσης της ΤΕΡΝΑ στην Αμφιλοχία – συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 680 MW (παραγωγή) και 730 MW (άντληση) -, το μοναδικό έργο αποθήκευσης για το οποίο γίνεται ειδική αναφορά.
Δεν είναι τυχαία η δήλωση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κώστα Σκρέκα για την έγκριση του έργου στην Αμφιλοχία, ο οποίος ευχαριστώντας στα τέλη Δεκεμβρίου τα στελέχη της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης της Κομισιόν, μετά τη θετική αξιολόγηση του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, αναφέρθηκε στην κρισιμότητα της υποδομής για την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και την απανθρακοποίηση της ελληνικής οικονομίας.
Επάρκεια ισχύος και ασφάλεια εφοδιασμού
«Η επένδυση θα συμβάλει στην επάρκεια ισχύος και στην ασφάλεια εφοδιασμού του ηλεκτρικού συστήματος. Θα αποτελέσει, επίσης, πυλώνα περιφερειακής ανάπτυξης με τη δημιουργία 1.200 νέων θέσεων εργασίας κατά τη διάρκεια κατασκευής και 120 κατά τη φάση λειτουργίας» ανέφερε.
Παράλληλα, εκτός από το έργο της Αμφιλοχίας, προχωρεί και το μεγαλύτερο υβριδικό έργο στην Ευρώπη της ΤΕΡΝΑ, που θα συνδυάζει αιολική ενέργεια και αντλησιοταμίευση, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 153 MW στο Αμάρι Κρήτης. Με τη λειτουργία των μονάδων αποθήκευσης εκτιμάται ότι θα ανακουφιστεί η πίεση στα δίκτυα ηλεκτρισμού της χώρας, θα αυξηθεί η ευελιξία του ηλεκτρικού συστήματος και θα ενισχυθεί η επάρκεια του συστήματος.
